Sürekli Yanan Lambaların Antik Gizemi
Bizans İmparatoru Justinian'ın saltanatı sırasında, Edessa ya da Antakya'da askerler tarafından sürekli yanan bir kandil bulunduğu söylenir. Bir rivayete göre, lamba şehir kapısının üzerindeki bir oyukta keşfedildi ve yazıtlar, lambanın 500 yıldır yandığının izlenimini uyandırmaktadır.
Ateş yalnızca – yanıcı ve yakıcı bir madde ve ısı kaynağı – doğru oranlarda bulunduğunda ortaya çıkar. Bu elementlerden birinin veya birden fazlasının bulunmaması alevi söndürebilir. Bununla birlikte, insan müdahalesi olmadan istisnai bir süre boyunca alevleri yanmaya devam eden lambalar olduğuna inanılır. Bu olay, bilimsel olarak açıklanmasa da çok merak uyandırıcıdır. Peki ya bu sözde sürekli yanan lambalar nedir? Ve onlar gerçekten varlar mı?
Antik Dünyadaki Sürekli Yanan Lambalar
Tarihin farklı noktalarında, dünyanın çeşitli yerlerinden sürekli yanan lambalar yazarlar tarafından kaydedilmiştir. Örneğin, antik dünyada yazar Plutarch De Defectu Oraculorum eserinde Mısır’daki Jüpiter Ammon Tapınağı’nın kapısında yanan lambadan bahseder. Plutarch’a göre, tapınağın rahipleri, lambanın açık havada durduğunu ayrıca ne rüzgârın ne de yağmurun ateşi söndürmediğini öne sürdü. Cyrene’deki Apollo Carneus Tapınağı’nın sunağı ve Ermenistan’daki büyük Aderbain Tapınağı için de benzer açıklamalar yapılmıştır.
Diğer bir klasik yazar, Pausanias Atina’daki Minerva Polias Tapınağı’ndaki altın lamba hakkında yazmıştır. Bilgin Callimachus tarafından yaptırılan bu lamba, yakıt doldurmaya veya fitilin kesilmesine gerek kalmadan bir yıl boyunca alevinin sabit kalabildiği söylenirdi.
Aynı zamanda Roma’nın ikinci efsanevi kralı Numa Pompilius’un tanrılarla doğrudan iletişim kurduğuna ve ilkel bir varlığa adadığı bir tapınakta sürekli yanan bir ışık tasarladığına inanılıyordu. Hatta bazıları, Numa’nın elektrik bilgisine sahip olduğunu ve mirasçısı Tullus Hostilius’un yıldırımdan elektrik çekme girişimi ters gittiğinde öldürüldüğünü öne sürdü.
Geç Antik ve Ortaçağ Dönemlerindeki Sürekli Yanan Lambalar
Aynı zamanda, sürekli yanan lambalar Geç Antik ve Ortaçağ dönemlerinde tanımlanmıştır. Bizans İmparatoru Justinian’ın saltanatı sırasında, Edessa ya da Antakya’da askerler tarafından sürekli yanan bir kandil bulunduğu söylenir. Bir rivayete göre, lamba şehir kapısının üzerindeki bir oyukta keşfedildi ve yazıtlar, lambanın 500 yıldır yandığının izlenimini uyandırmaktadır. Aynı zamanda Aziz Augustine Venüs’e ithafen yapılmış Mısır tapınağındaki sürekli yanan lambadan bahsetmiştir ve bunun Şeytan’ın bir işinin olduğunu öne sürmüştür.
Henry VIII’in saltanatı sırasında (ya da diğer bir kaynağa göre Ortaçağ döneminde) sürekli yanan bir lambanın aynı zamanda İngiltere’de bulunduğunu da söylemiştir. Henry Roma Katolik Kilisesi’nden ayrılıp İngiltere Kilisesi’ni kurarken, yeni kilisesine dahil olmayı reddetmeleri halinde Katolik kiliselerin ve toplulukların yok edilmesini emretti.
İlgili Yazılar
Görünüşe göre ölülerin bile canı bağışlanmadı. MS 4. yüzyılda ölen varlıklı bir adamın mezarı açıldığında, hala yanmakta olan bir lamba keşfetmişlerdir. Hatta bazı insanlar bu mezarın imparator Konstantin’in babası Constantius Chlorus’a ait olduğunu öne sürmüşlerdir.
Hindistan’da yer alan, Himachal Pradesh’teki aşağı Himalaya şehri Jawalamukhi’de bulunan antik Hindu tapınağı olan Jwala Ji, tapınağın çeşitli yerlerindeki kayalardan gelen sürekli yanan mavi bir aleve sahiptir. Jwala ise “alev” anlamına gelmektedir. Bilinen tarihinin başlangıcından beri sürekli yandığı söyleniyor.
Sürekli Yanan Lambalar Gerçekten Var mıdır?
Farklı zaman dilimlerine ait olan sürekli yanan lambalar hakkında fazlasıyla hikayeler olmasına rağmen, bu türdeki cisimler için bir fiziksel kanıt eksikliği olduğu görülmektedir. Üstelik, bu özelliklere sahip olduğu bilinen bir madde yoktur. Bu gizemi açıklamak için ”Şeytanın işi”nden ”yabancı tanrılara” kadar birçok açıklama önerilmiştir.
Ancak diğerleri, bu türdeki icatları dış kuvvetlere değil, insanoğlunun üstün yeteneğine bağladılar. Eski atalarımız, tarihin sayfalarında yok olan daimi bir alev yaratmanın yolu hakkında bilgi sahibi olabilirler mi?
Ancak bununla birlikte, bu çeşit lambalar için fiziksel bir kanıtın olmadığı gerçeği düşünüldüğünde, sürekli yanan lambaların yalnızca efsane oldukları kesinlikle mümkündür. Yine de dünya dışı varlıkların, insan bilgelerinin veya basitçe var olmayanların eseri olsun, sürekli yanan lambalar muhtemelen uzun bir süre boyunca bir gizem olmaya devam edecek.
Çeviri: Berfin Karabacak
Kaynak
Ancient-Origins