Prometheus: Ateşi Getiren Hayırsever
Yunan mitolojisinin meşhur Titanı Prometheus için “hayırsever” terimini kullanmak çok uygun düşer. Prometheus bizleri sevdi ve yardım etti. Bizler için diğer tanrılara meydan okudu ve bunun cezasını çekti.
Büyük Titan Prometheus Üzerine Yunan Mitolojisi
Yunan mitolojisinin meşhur Titanı Prometheus için “hayırsever” terimini kullanmak çok uygun düşer. Prometheus bizleri sevdi ve yardım etti. Bizler için diğer tanrılara meydan okudu ve bunun cezasını çekti. (Resimde İsa-benzeri görülmesi boşuna değil.) İnsan soyunun bu hayırseveri hakkında Yunan mitolojisindeki hikayelerin neler anlattığına bir göz atalım:
Prometheus, ilk bakışta birbiriyle ilişkisiz görünen bir çift hikayeyle meşhurdur: (1) İnsanlığa ateşi hediye etmesi (2) bir kayaya zincirlenmesi ve bir kartalın her gün onun karaciğerini yemeye gelmesi. Aslında bu hikayeler arasında bir bağlantı vardır ve bu bağlantı, Yunanistanlı Nuh’un babası olan Prometheus’un neden insan soyunun hayırseveri olarak tanındığını göstermektedir.
İnsanlığa Ateşin Bağışlanması
Zeus, Titan savaşlarında kendisine karşı savaşan Titanların çoğunu cezalandırarak cehenneme gönderir. Ancak; teyzeleri, amcaları ve abisi Atlas’ın tarafını tutmadığı için, ikinci-nesil Titan olan Prometheus’un canını bağışlar.
Daha sonra Zeus ona, su ve topraktan insan yapma görevini verir. Prometheus bu görevi yerine getirirken, Zeus’un umduğundan daha fazla insana düşkün ve şefkatli hale gelir. Zeus, Prometheus’un duygularına katılmamaktadır ve insanlığın gücünü önlemek istemektedir, özellikle de ateş üzerindeki gücünü.
Prometheus, gücü ve zorbalığı gittikçe artan tanrılar kralının gazabından daha ziyade insanlığa ilgi duymaktadır. Böylece, Zeus’un şimşeğinden ateşi çalar, onu rezene sapının oyuğuna gizleyerek insanlığa getirir. Prometheus ayrıca, Hephaestus ve Athena’nın becerilerini de insanlara vermek için çalar.
Bu arada parantez açalım; Prometheus ve Hermes’in her ikisi de kurnaz tanrılar olarak tanınır ve ateşi armağan ettiklerini iddia ederler. Hermes‘in ise ateşin yapılışını keşfettiğine inanılmaktadır.
Prometheus ve Kurban Töreni Geleneği
İnsanlığın hayırseveri olarak Prometheus’un kariyerindeki bir sonraki aşama, Zeus ile birlikte hayvan kurban etmenin törensel halini geliştirirken ortaya çıkar. Kurnaz Prometheus, insanlığa yardımı dokunacağı kesin olan bir yol akıl eder. Kesilmiş hayvanın parçalarını iki bohça şeklinde ayırır. Bir tanesinde öküzün eti ve iç organları mide zarına sarılmıştır. Diğer bohçada ise, öküzün kendi zengin yağlarına sarılmış olan kemikleri bulunur. Bohçalardan bir tanesi tanrılara, diğeri de kurbanı gerçekleştiren insanlara gidecektir. Prometheus, ikisinden birini seçmesi için bohçaları Zeus’a sunduğunda Zeus, yanıltıcı şekilde daha zengin görüneni alır: yağ ile örtülmüş ama yenilemeyecek olan kemikleri.
Bir daha “dış görünüşe aldanma” veya “zarfa değil, mazrufa bak” sözlerini duyduğunuzda, zihninizi bu ders verici hikâyenin içinde dolaşırken bulabilirsiniz.
Prometheus’un bu kandırmacasından sonra, insanlar tanrılara her adak adayışlarında, etleriyle kendilerine ziyafet çekebilmenin koşulu olarak daima hayvanın kemiklerini tanrılara sundular.
Zeus Prometheus’tan Öcünü Alır
İlgili Yazılar
Zeus, Prometeus’un en sevdikleri olan, abisinin ve insanların canını acıtarak karşılık verir.
Prometheus Zeus’a Meydan Okumaya Devam Eder
Prometheus, Zeus’un kudreti karşısında hala hürmet ve korkudan uzaktır ve ona karşı çıkmaya devam eder. Su perisi Thetis’in (Aşil’in gelecekteki annesi) tehlikeleri konusunda Zeus’u uyarmayı reddeder. Zeus, Prometheus’u en sevdikleri üzerinden cezalandırmayı denemiştir ama bu sefer onu doğrudan cezalandırmaya karar verir. Hephaestus’a (ya da Hermes’e) Prometheus’u Kafkas Dağlarına zincirlemesi için emir verir. Burada, Prometheus’un sürekli kendini yenileyen karaciğeri her gün bir kartal/akbaba tarafından yenmektedir. Bu sahne, Eshilos’un trajedisi “Zincire Vurulmuş Prometheus” un ve pek çok tablonun konusu olmuştur.
En sonunda Herkül Prometheus’u kurtarır ve Zeus ile Titan barışırlar.
İnsan Irkı ve Büyük Tufan
Bu esnada Prometheus, Deucalion adındaki bir insana babalık yapmaktaydı. Zeus, dünyadaki yaratıkların bir tufan ile yok edilmesine sebep olduğunda, Deucalion, onun kurtardığı soylu çiftten biriydi. Deucalion, kuzeni olan kadın insan Pyrrha ile evliydi. Pyrrha ise Epimetheus ile Pandora’nın kızlarıydı. Tufan sırasında Deucalion ile Pyrrha, Nuh’un gemisi gibi bir teknede sağ kalabildiler. Diğer bütün günahkar insanlar yok edildiğinde, Zeus suların çekilmesini ve böylece Deucalion ile Pyrrha’nın Parnas Dağı’na çıkmalarını sağladı. Birbirlerine eşlik ettiklerinden ve yeni çocuklar üretebileceklerinden, yalnızdılar ve Themis kahininden yardım istediler.
Kâhinin önerisine uyarak, omuzlarının üzerinden taşlar fırlattılar. Deucalion tarafından atılanlardan erkekler ve Pyrrha tarafından atılanlardan da kadınlar meydana geldi. Daha sonra kendi çocukları oldu. Erkek olan bu çocuğa Hellen ismini verdiler ve onun ardından Yunanlılar, Hellen olarak adlandırıldılar.
Çeviri: Gamze Kamacı
Kaynak
ThoughtCo
Ben günlerdir yorum gönderiyorum,neden vermiyorsunuz?Siz yorumumu veriniz lütfen,onu okuyanlar doğru veya yanlışlığına karar versin.Yorumu vermemekle hakikatın önünü almak mümkün mü yani?Belki hakikatı yalnız ingiliz,alman,yahudi aşkar edebilir,düşüncesindeyiz bu çağda da?Kardeşlerim,yaklaşık on yıl önce Prometheusun artık kesinlikle sırr olmadığını,onun hankı tarihi şahsiyet olduğunu yerli-yataklı açıklamışım eserimde ama,hala ondan sırlı bir efsane gibi konuşulmaktadır.Allahın bir ayesini bu yerdece hatırlatmazsam olmaz.”Hiç akılla düşünmez misiniz?”.Prometeus sözü “Pro” ve “Methe” sözlerinin birleşmesinden oluşmuştur.”Methe” yunanca “öngören,ileri gören” demektir,yani peyğamber.”Pro” ise Avraam,İbrahim sözlerinin tahrif olmuş halidir.Avraam methe,İbrahim methe,yani Avraam peyğamber,İbrahim peyğamber.Binyıllarca “Avraam methe”,”İbrahim methe” tahrif edilerek “Vramethe”,”Bramethe” ve nihayet Promethe haline düşmüştür.Prometheus kurbanlık eti iki yere bölmüş ve guya Zeusu kandırmışdır.Ama aslında İbrahim peyğambere Allah demiş eti iki yere ayır ve gece hiçbir yerden çıkan alev etin yemeye yararsız kısmını yakmıştır.Olay bu kadar basit yani.Nuh peyğamber zamanından kurbanlık eti tamamen yakarlardı,kimse ondan bir tike yiyemezdi ki Allahındı o et. Ama İbrahim peyğamber zamanından kurbanlığın tamamen yakılması Allahın emriyle durdurulmuşdur,sadece,yunan tasavvüründe bu olay Prometeusun – İbrahimmetheusun Zeusu kandırması gibi anlaşılmıştır.Hakikat yunan efsanesinde bakınız ne acaip bir şekilde tahrif olunmuştur? Zeus Tanrıymışsa Tanrı da kandırıla bilir mi?Allah Allah!Odu insanlara vermesi meselesinin de çok sade izahı var:İbrahim peyğamberin yakılması için o civarda hükümdarın emriyle hiçbir kes evinde ocak yakmamalı ve herkes İbrahim peyğamberin yakılması için odun taşımalıymış.Peyğamber oda atıldığında Allahın emriyla od peyğamberi yakmamış,işi böyle gören hükümdar hayretler içinde onu sağ-salim bırakmışdır ve o da karısıyla ve kardeşi oğluyla Filistin-Ürdün civarına göç etmişdir.Ve hükümdar da insanlara evlerinde,çadırlarında yeniden ocak yakmalarına izin vermiştir.(Çiğ köfte icatı bak o od yasağı devrinden hatıradır).Dağa zincirlenen ise kardeşioğlu Lut peyğamber olmuşdur.Zincirlenmek tabii ki efsanedir,sadece,homoseksüel erkekler toplusu olan beş şehri melekler dağıttıkları zaman Lut peyğamber kızlarıyla kaçarak dağa kalkmış ve bir daha korkusundan,sarsıntıdan dağdan inmemiştir insanlar arasına.O beş şehrin yerinde Ölü deniz yaranmışdır bir gecede.Lut peyamber o hadiseden o kadar korkmuş ki,ciğeri sirroz olmuşdur; bunu yunanlar kartalın onun ciğerini yediği gibi efsaneleştirmişler. Prometheusun gilden insan düzelterek onlara üfürmekle can vermesi bir başka acaipliktir.Yunanlar anlamamışlar ki,gilden putlar düzelten İbrahim peyğamber değil,onun babası Azermiş ve tabii ki onlara can vermiyormuş,kafirlerin inanc yerleri için heykellermiş onlar.Hasta tahayüllerinde abartmışlar yani herşeyi yunanlar.Daha etraflı bilgi sahibi olmak isteyen liseedebiyat com sitesinden okuyabilir benim bu eserimi.Eserin adı:”Prometeus,Zeus efsaneleri yunanların mı?” Sayqı ve sevgilerimle Mirza Hacıyev.Azerbaycan.