Efsanevi Kraliçe Hatşepsut’un Dikilitaşı Yeniden Ayağa Kaldırıldı
Restore edilen dikilitaş pembe granitten yapılmıştır. Mevcut haliyle yaklaşık 36 fit (11 metre) yüksekliğinde ve yaklaşık 99 ton (90 metrik ton) ağırlığındadır. Kraliçe Hatsheput'un Yeni Krallık döneminde tüm tanrıların en belirgini olarak kabul edilen Mısır tanrısı Amun ile ilişkisini anlatan oyma yazıtlarla süslenmiştir.
Mısır, Luksor’daki Karnak Tapınağı yakınlarındaki kutsal bir gölün yanına, arkeologlar ve mühendisler, Yeni Krallık hükümdarı Kraliçe Hatshepsut’un onuruna, orijinal olarak MÖ 1457’de inşa edilmiş ve yükseltilmiş, tamamen restore edilmiş bir Karnak dikilitaşını yeniden diktiler. Yeniden dirilen pembe granit Karnak dikilitaşının alt üçte ikisi, tüm yapı ya bir depremle yıkıldıktan ya da kasıtlı olarak yıkıldıktan sonra asla bulunamadı.
Orijinal üst üçte birlik ve modern bir alt rekonstrüksiyon ile tam boyutlu Karnak dikilitaşının dirilişi, 9 Nisan 2022’de Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı tarafından Facebook sayfasındaki bir yayında duyuruldu.
Efsanevi Hatshepsut Karnak Dikilitaşları
Bu dikilitaş, MÖ 1479’dan 1458’e kadar 21 yıl boyunca kraliçe olarak görev yapan Mısır’ın On Sekizinci Hanedanlığının beşinci firavununa adanan iki dikilitaştan biriydi. Hatshepsut, yaklaşık 300 yıl önce ilk kadın firavun olan Orta Krallık’ın On İkinci Hanedanlığı’nın son hükümdarı Sobekneferu’nun ayak izlerini takip ederek eski Mısır’da firavun konumuna yükselen ikinci kadındı.
Ancak Sobekneferu bugün halk tarafından büyük ölçüde bilinmemekle birlikte, Hatshepsut tüm Mısır firavunları arasında en ünlü ve beğenilenlerden biri olmaya devam ediyor. Büyük bir refah döneminde Mısır’ı yönetti ve antik Thebes’i (günümüz Luksor) antik Nil Vadisi’ndeki en gelişmiş kültür merkezlerinden biri haline getirmeye yardımcı olan çok sayıda anıtsal bina projesine sponsor oldu.
Eski Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Mostafa Waziri, Kraliçe’nin dikilitaşının restorasyonu ve yeniden dikilmesinin, Luksor’da gerçekleşen daha büyük bir restorasyon projesinin parçası olduğunu açıkladı. Yüzyıllar boyunca inşa edilmiş anıtlar bulunabilir. Waziri’ye göre, dikilitaşın dikkatli bir incelemesi, sonsuza kadar yerde kalması durumunda parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösterdi ve korunabilmesi için onu restore etme ve dikme kararı alındı.
Dikilitaş restorasyon projesi daha geçen hafta tamamlandı ve dikilitaş, Mısır silahlı kuvvetlerinden bir mühendis ekibi tarafından tekrar dik konuma getirildi.
Hatshepsut’un Karnak Dikilitaşı Yeniden Yükseliyor
Restore edilen dikilitaş pembe granitten yapılmıştır. Mevcut haliyle yaklaşık 36 fit (11 metre) yüksekliğinde ve yaklaşık 99 ton (90 metrik ton) ağırlığındadır. Kraliçe Hatsheput’un Yeni Krallık döneminde tüm tanrıların en belirgini olarak kabul edilen Mısır tanrısı Amun ile ilişkisini anlatan oyma yazıtlarla süslenmiştir.
İlgili Yazılar
Hatshepsut, Amun’a olan bağlılığıyla biliniyordu ve Amun rahiplerine ve onların dini düzenine önemli fonlar bağışladığı söyleniyordu. Bu etkili grup da onun firavun adaylığını destekledi ve bu da onun üvey oğlu Thutmose III yerine seçilmesini sağlamaya yardımcı oldu.
Ek yazıtlar, Amun’a daha fazla saygı gösterir ve dikilitaşın MÖ 2. binyılda hem Kraliçe’ye hem de tüm Mısır tanrılarının en yücesine adandığını ortaya çıkarır.
Gerçekte restore edilip yeniden dikilen dikilitaş, yüzyıllardır Karnak Tapınağı’nda yerde yatan orijinal anıtın sadece üst kısmını kapsıyor.
Uzak geçmişte bir noktada dikilitaş düştü ve birden fazla parçaya ayrıldı. Mısırlı bilimciler, dikilitaşın kasıtlı sabotajının göz ardı edilememesine rağmen, bu olaydan büyük bir depremin sorumlu olabileceğini düşünüyorlar.
Dikilitaşın parçaları orijinal olarak, firavun Thutmose I (Hatshepsut’un babası) tarafından Karnak Tapınağı arazisinde inşa edilmiş bir yapı olan Wadjet Salonu’nun dışındaki kayalık bir moloz yığını üzerine bırakılmıştı. Fransız arkeolog Georges Legran tarafından yeniden keşfedildiklerinde, 20. yüzyılın başlarına kadar orada kaldılar. Bir grup işçi, dikilitaşın bozulmamış üst bölümünü tapınağın kutsal yapay gölünün yakınındaki bir yere taşıdı ve 100 yıldan fazla bir süre boyunca orada kaldı.
Dikilitaşın diğer çok daha küçük parçaları da tapınak alanlarındaki kazılar sırasında kurtarıldı. Bunların çoğu müzelere satıldı ve bugün hala sergileniyor.
Dikilitaşın bütün haldeyken tam boyutlarının ne olduğunu kesin olarak bilmenin bir yolu yok, ancak Hatshepsut’un hala Karnak’ta duran ve orijinal haliyle tamamen korunmuş olan diğer dikilitaşı iyi bir karşılaştırma noktası olabilir.
Bu yükselen dikilitaş yaklaşık 30 metre boyunda ve 378 ton (343 metrik ton) ağırlığındadır. Yeni restore edilen dikilitaş benzer boyutlarda inşa edilmiş olsaydı, yaklaşık üçte birinin korunmuş olduğu anlamına gelirdi.
Antik Tarihe Bir Caddeyi Takip Etmek
Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, ülkeye gelen turist parasının akışını artırmaya çalışıyor. İnanılmaz antik taş anıt koleksiyonu ülkenin en çok satan noktası olmaya devam ediyor ve Bakanlık, dünyanın herhangi bir yerinde korunmuş en ünlü antik sitelerden birine daha fazla ziyaretçi çekmek amacıyla Luksor’da kapsamlı bir yenileme projesi başlattı.
Daha geçen yıl Bakanlık, Karnak Tapınağı’nı Luksor Tapınağı’na bağlayan 3.000 yıllık bir yol olan ve yeni restore edilen Sfenks Bulvarı’nı açtı. Artık bu güzergâh üzerinden Karnak Tapınak kompleksine gelen ziyaretçiler, 3400 yılı aşkın bir süre önce Hatshepsut’u onurlandırmak için inşa edilen etkileyici dikilitaşların her ikisini de görebilecek ve fotoğraflayabilecekler. Mısır’ın şanlı geçmişinin ve özellikle ilk büyük kraliçesi olan kadının bir kanıtı olarak duruyorlar.
Çeviri: Resul Bekdemir
Kaynak
Ancient-Origins