Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Arakne: Athena’ya Meydan Okuyan ve Ceza Olarak Örümceğe Çevrilen Kadın

Arakne Türkiye'nin batısından, Lidya Krallığındandı. Ünlü, mor kumaş boyası yapıcısı Kolophonlu (Kolofon) Idmon'un kızı olan Arakne'nin dokumacılığa büyük bir ilgisi ve yeteneği vardı.

0 12.434

Tanrıça Athena güzel ve zeki olmakla birlikte savaşçılıkta yetenekliydi fakat diğer birçok tanrı gibi o da kıskançlıkla dolup taşabiliyordu. Arakne’nin Yunan tanrıçası ulu Athena’ya hakaret edip ona meydan okumaması gerektiğini bilmeliydi.

Hata Arakne’nindi; daha çok genç ve deneyimsizdi. Ne var ki, Athena kızın yaşını görmezden geldi ve acımasızca Arakne’yi örümceğe çevirdi.

Bu Antik Yunan Efsanesinin birçok versiyonu bulunur ama Athena’nın Arakne’yi cezalandırmasından önce ne olduğu anlatandan anlatana değişse de hikâyenin özü aynıdır.

Arakne Athena’ya Hakaret Etti

Arakne Türkiye’nin batısından, Lidya Krallığındandı. Ünlü, mor kumaş boyası yapıcısı Kolophonlu (Kolofon) Idmon’un kızı olan Arakne’nin dokumacılığa büyük bir ilgisi ve yeteneği vardı.

Herkesin gördüğü en güzel kumaş dokumalarını yapıyordu ve bu yeteneğiyle övünüyordu. Günün birinde: “Şüphesiz ki dünyanın başlangıcından bu yana tüm dünyadaki en iyi dokumacı benim. Hatta, Athena’dan bile daha iyi dokuma yapabilirim” dedi.

Athena bunu duyduğundan küplere bindi. Ne cüretle ölümlü bir insan olan Arakne kendini bir tanrıçayla kıyaslamış ve eş tutmuştu?

Athena, Arakne’nin yaşadığı yeri ziyaret edip onunla konuşmaya karar verdi. Arakne evde, çıkrığın başında otururken birisi kapıyı çaldı. Kapıyı açtı ve şaşkına döndü. Karşısında güzelliği ve uzun boyuyla bir tanrıça olduğu belli olan bir kadın duruyordu, ama hangi tanrıça olduğunu bilmiyordu.

Athena lafını sakınmadı ve:
“Evet, zavallı kız, ben Athena’yım. Dalga geçtiğin tanrıça benim. Seni öldürmemem için bir sebep var mı?” diye sordu.

Arakne çok korkmuştu. Diz çökmüş, tek kelime edemiyor, ağlıyordu.
“Pekâlâ,” dedi Athena. “Kendini ölüme hazırla. Tanrılara karşı geldin, bu yüzden ölmelisin.”

Minerva ve Arakne, René-Antoine Houasse, 1706. Romalı zeka ve strateji tanrıçası Minerva. Romalılar için o, Yunan tanrıçası Athena’ya eşdeğerdi

Arakne ile Athena Arasında Dokuma Yarışması

Arakne ayağa kalktı ve “Yüce Athena, ölmeden önce size bir hediye vermek istiyorum.” dedi. İçeriye gitti ve kendisi dokuduğu hoş bir pelerin getirip ona verdi. “Bu pelerini alın. Olimpos’un tepesinde hava soğuk oluyordur. Bu sizi rüzgardan korur. Lütfen alın. Bunun gibi iyi bir şeyiniz yoktur eminim.” dedi. Ne var ki Athena bu hediyeden ne etkilenmişti ne de hediyeyle ilgilenmişti.

İlgili Yazılar

Kafasını sallayıp, “Zavallı çocuk. Kendi kendini hiç ediyorsun. Bir akrep sokması gibi, yeteneğin seni kibirle zehirlemiş. Böylece güzelliği yaratan ölüm getirir. Ama güzel bir pelerin ve hediye için teşekkür ederim. Sana bir şans vereceğim. Dokuma tezgahını, örekeyi ve çıkrığı bulan, sıcacık uyumayı seven babam Zeus’a bulut yünlerinden ilk yatak örtüsünü dokuyan ve onu gök kuşağının renklerine boyayan ben, Athena’dan daha iyi ip eğirdiğini ve dokuma yaptığınla övündün. Benden daha iyi dokuma yapıyorsun demek. Pekala, bunu kanıtlamak için bir şans vereceğim. Kendi köyünün haklı karar verecek.
Bundan yedi gün sonra karşılaşacağız. Çıkrığını şu çayıra koyacaksın, ben de yerimde olacağım ve bir yarışma yapacağız. Sen istediğini dokuyacaksın, ben de istediğimi dokuyacağım. Sonra yaptıklarımızı göstereceğiz ve insanlar karar verecek.
Eğer sen kazanırsan cezanı kaldıracağım. Ama kaybedersen hayatını alacağım. Kabul ediyor musun?”

“Evet, ” dedi Arakne, “Sayın tanrıça, hayatımı bağışladığınız için teşekkür ederim.”

“Henüz bağışlanmadı,” dedi Athena.

Arakne Öyküsü (1644-48) , Veázquez

Arakne’nin Örümcek Oluşu

Arakne’yle Athena’nın arasındaki dokuma yarışını duyulunca, izlemek için ülkenin dört bir yanından insan geldi.

Athena kendisini tanrılara eş gören insanları cezalandıran tanrı ve tanrıçaları gösteren dört sahne dokudu. Arakne ise tanrıların insanlara nasıl kötü davrandığını tasvir eden sahneler dokudu.

Yarışmanın galibinin kim olduğu hikayenin hangi versiyonunu okuduğunuza bağlı. Bir versiyona göre dokuması daha güzel olduğu için yarışmayı Arakne kazandı. Athena buna çok sinirlendi ve ceza olarak Arakne’yi sonsuza dek dokuma yapması için bir örümceğe çevirdi.

Başka bir versiyona göre kararı Zeus verdi ve kazanan Athena oldu. Bu Arakne’yi o kadar üzdü ki bir daha dokuma yapamadı. Athena Lidyalı genç kıza üzüldü ve hayatı boyunca dokuma yapaya devam etmesi için onu bir örümceğe çevirdi.

Yunancada “Arachne” kelimesi örümcek demektir. Yazar Bernard Evslin’e göre bu kelime “bilim dünyasında akrepler, akarlar ve keneleri de içine alan örümcek ailesini tanımlamak üzere kullanıldı: arachnida veya arachnoidea.” ‘Arachnoid’ sıfatı ise örümcek ağına benzeyen şeyleri betimlemek için kullanılır.”

Arakne efsanesi birçok kitap ve filmde yer aldı. Eğer bir Star Trek hayranıysanız Tom Paris tarafından yaratılan bir hologramda Captain Janeaway’in örümcek insanların kraliçesi Arakne’yi canlandırdığı bölümü hatırlarsınız.

Örümcekler dünyanın farklı köşelerindeki mit ve efsanelerde sık sık karşımıza çıkar. Bir başka popüler yaratık olarak ise ünlü hilebaz ve Afrikan mitolojisinde bilginin ruhu olan Örümcek Anansi örnek verilebilir.

Çeviri: Özge Pekdemir 

Kaynak ancientpages

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More