Olimpiyatlardan Önce Panathenaea Vardı

Panathenaea, Antik Yunan şehri Atina’da kutlanan eski ve önemli bir festivaldi. Bu festival; kentin koruyucu tanrıçası, Erechtheus (Yunan mitolojisinde Atina kralı) ve kentin efsanevi kurucusu olan Athena Polias’ın onuruna yapılırdı. Kutlamalar fedakarlıklar, törenler ve yarışmalar içerirdi.

Panathenaea’nın Kökeni

Panathenaea’nın kuruluşu, Atina’nın efsanevi ilk yöneticisi olan Erichthonius’a atfedilir. (ilk olarak Yunanlılar tarafından Erechtheus olarak tanımlandı, ancak ikisi daha sonra ayrı figürler olarak görüldü.) İlk Panathenaea’nın ilk Olimpiyattan 729 yıl önce yapıldığı söylenmekte. Festivalin asıl adının Athenaea olduğuna inanılıyor. Ancak Attika, Theseus tarafından birleştirildiğinde, festivalin adı Panathenaea olarak değiştirildi; bu, festivalin sadece Atinalılar tarafından değil aynı zamanda Attika sakinleri tarafından da kutlanacağı anlamına geliyordu.

• Antik Yunanistan’ın En Popüler Spor Oyunları

Küçük Panathenaia yılda bir kez yapılıyordu. Ancak bu kutlama Küçük Panathenaea’nın bir uzantısı ve daha büyük bir kutlaması olarak dört yılda bir yapılması düşünülen Büyük Panathenaea’ya dahil edildi.

Günümüzde festivalin kaç gün sürdüğü belirsiz olmasına rağmen, Panathenaea, Antik Yunanlılar tarafından tüm festivallerin en uzunu olarak adlandırılıyordu. Bir tahmine göre, Küçük Panathenaea ve Büyük Panathenaea’nın bitiş tarihini temel alan festival 12 gün sürüyordu.  Ancak, festivalin Hecatombaeon ayında yapıldığı ve kutlamanın en önemli ve resmi gününün, Athena’nın doğum günü belirlenen ayın 28’inci günü olduğu açık.

• Antik Yunanistan’ın Işığı “Miken Uygarlığı”

Panathenaea’nın Yarışmaları

Panathenaea, tüm Helenlere açık bir dizi yarışma içeriyordu. Sadece Büyük Panathenaea döneminde, müzikal yarışmalar, jimnastik ve binicilik yarışmaları yapıldı. Bu yarışmaların kazananlarına verilen ödül, Akropol’deki Athena’nın eski ve kutsal zeytin ağacından bir miktar yağ içeren bir vazoydu. Panathenaik vazoları olarak bilinen bu tür vazolar, hem Athena’yı, hem de vazo ödüllendirilen yarışmayı gösterir. Bu vazolar sadece Yunanistan’da değil, Sicilya’nın daha batısında, güney İtalya ve Etruria adasında da bulunurdu. Hem Küçük Panathenaea hem de Büyük Panathenaea döneminde düzenlenen birkaç küçük yarışma da vardı. Bunlar, Euandria (alay liderleri seçildiği sürece) ve Pyrhic dansını içeriyordu.

Panathenaea’nın en etkileyici olayı ise festivalin son günü düzenlenen tören alayıydı. Genellikle Parthenon duvar süsündeki kabartmaların bu alayı gösterdiği kabul edilir. Tören alayı günü, katılımcılar kentin kuzeyindeki Dipylon patikasında toplanırlardı. Tören alayı katılımcılarının piyade, süvari, savaş arabaları, müzisyenler, metikler (yabancılar), hediyeler taşıyan Atinalı kadınlar, zeytin dalı taşıyan yaşlı adamlar ve deme(eski grek halkı)’e göre gruplandırılmış sıradan Atinalılar olduğu Parthenon duvar süsünden biliniyor. Kısaca, Atina toplumunun bütün kesimleri tören alayında temsil edilirdi.

• Antik Yunan Toplumunun Tüm Detayları

Büyük Tören Alayının Nesi Önemliydi?

Büyük tören alayın en önemli kısmı, antik Yunan’daki kadınlar tarafından kullanılan ve tanrıçaya sunulan giysi olan peplos idi. Peplos, çalışmaları bir Athena rahibesi tarafından denetlenen,  ergastinai olarak bilinen bir grup Atinalı el sanatçısı tarafından dokunmuştu. Giysi, Athena’nın önemli bir rol oynadığı Gigantomachy’yi (tanrılar ve devler arasındaki efsanevi savaş) gösteriyordu. Her yıl, alaydan sonra Erechtheum’a yeni bir peplos çekilir ve Athena Polias’ın normal boyutlardaki ahşap heykeline yerleştirilir. Büyük Panathenaea döneminde, Athena Parthenos’un devasa heykeli için dev bir peplos hazırlanacaktı. Giysi, tekerlekler üzerinde bulunan bir geminin direğinden asıldı. Bu peplos muhtemelen Parthenon’a asıldı, çünkü kült heykelinin üzerine yerleştirilmesi imkânsız olurdu. Tören alayı sonunda, tanrıçanın sunağında çok sayıda hayvan öldürüldü ve etlerinden bir ziyafet hazırlanırdı. Her deme(eski grek halkı) temsilcisi festivale katılmak için kurayla seçilirdi.

• Antik Yunan’da Kadın Olmak

Çeviri: Aslı Nur Kahraman

• Antik Yunan Ve Roma’nın Erotik Sanatı

• Antik Yunan Dünyasının Temeli “Polis”