Antik Mısır Dini
Eski Mısır'daki inananların tanrılarla olan ilişkisi çok gevşekti. Hiçbir doktrin, merkezi bir kitap ya da herhangi bir tanrıyla olan kişisel bir bağ yoktu. Sadece kutsal varlık rahipleri ve kutsal sayılan Mısır Firavunu tanrılarla iletişim kurabilirdi.
Eski Mısır’daki inananların tanrılarla olan ilişkisi çok gevşekti. Hiçbir doktrin, merkezi bir kitap ya da herhangi bir tanrıyla olan kişisel bir bağ yoktu. Sadece kutsal varlık rahipleri ve kutsal sayılan Mısır Firavunu tanrılarla iletişim kurabilirdi. Ayrıca, politik değişiklikler belirli bir tanrı veya tanrıçanın duruşunu azaltabilir veya değiştirebilirdi. Aynı zamanda, Mısırlılar için din çok önemliydi. Gelenek, ma’at (düzen) kavramından ve ahirete inanmaktan derinden etkilendi. Gelenek ve ma’at bir araya geldi. Mısırlılar geleneği sürdürdüler çünkü değişim, ma’at’ın karşıtı kaos getirebilirdi. Eğer işler iyi gidiyorsa Firavun ve rahiplerin işlerini yapıyorlardı; işler kötüye gidiyorsa değişiklik yapılması gerekiyordu ve kral ve rahiplerin bu konuda bir şeyler yapması gerekiyordu. Gelenekten dolayı, Mısırlılar inançlarını nadiren sorgularlardı.
AHİRET KAVRAMI
Ahiret çok önemliydi. Vücut, ba(kişilik) veya ruhun damarıdır ve bu nedenle her zaman korunmalıdır. Bu inanç, bedeni mumyalaştırma sürecinde büyük ilerlemelere yol açtı. Bir kişi öldüğünde, ba, ölen kişinin kalbini adalet ve hakikat tüyüne karşı ağırlaştıracak olan Tanrı Anubis’le yüzleşmek zorunda kalırdı. Eğer kalp daha ağırsa ba şeytan Ammut tarafından tüketilirdi. Eğer ruh testi geçerse, o zaman Horus tarafından yeraltı dünyasının efendisi olan Osiris’e ve sonsuza dek yaşamaya götürülürdü.
Çeşitli yerlerde farklı tanrılara ve tanrıçalara tapınaklar inşa edildi. Sıradan insanlar tapınağı ziyaret edemezdi, sadece rahipler ziyaret edebilirdi. Tanrılara hizmet etmek ve onları mutlu etmek rahiplere uygun bir işti.
BAŞ TANRILAR VE TANRIÇALAR
Eski Mısırlıların inandığı tanrıların bazıları, çok az söz edilen ya da az güçlü yerel tanrılardı. Diğerleri zamanında ulusal tanrılar olarak kabul edildi ve daha çok inananları vardı. Ünlü eski Mısır tanrıları arasında şunlar vardır:
Amon: Yaratılış tanrısı. Kökeni yoktu. Fakirlerin koruyucusuna Tanrıların Tanrısı denilirdi. Sonunda Ra(Mısır mitolojisinde Güneş tanrıçası) ile birleşti. Güneş Tanrısıyla daha da güçlendi. Onuruna Thebes’de inşa edilmiş bir tapınağı vardı. Bir koç, koç başı olan bir adam veya devekuşu tüyü olan bir şapka giyen bir adam olarak tasvir edilirdi.
Aton: Ra’nın bir şekli/ Işınların ucunda eller olan bir güneş olarak tasvir edilirdi.
Bast: Koruyucu Tanrıça. Güneş Tanrıçası Ra’nın kızı. Sembolü olan kedi ile ilişkilendirilir. Kedi kafalı bir kadın olarak görünür.
İlgili Yazılar
Hathor: Neşe ve sevginin tanrıçası. Horus’un karısı. Boynuzları arasında bir ineğin kulakları olan bir kadın, boynuzları arasında güneş diskli saç süsü olan bir kadın ve bir inek olarak tasvir edilirdi.
Horus: Gökyüzünün efendisi ve Firavun’un kendisi. Seth’in yaşadığı dünyaya hükmetmek için yaptığı savaşta bir gözünü kaybetmiştir. Göz iyileştirildi ve Mısırlıların korunmasının bir sembolü oldu. Bir şahin kafası veya şahinli bir adam olarak tasvir edilir.
Isis: Kardeşi Osiris’in karısı ve Horus’un annesi. Önemlidir çünkü Firavun Horus olarak kabul edildi ve böylece kralın annesiydi. İhtiyacı olanlara yardım etmek için büyüsünü kullanan bir koruma tanrıçasıydı. İsis, anneliğin, büyünün ve doğurganlığın koruyucusudur. Isis, genellikle kollarında Horus taşıyan bir taht şeklinde baş süslü bir kadın olarak ya da güneş diski olan bir çift inek boynuzu ile tasvir edilir.
Osiris: Yeraltı dünyasının hükümdarı ve ölülerin dirilişin ve bereketin tanrısı. Kardeşi Seth onu öldürdüğü zaman, İsis bir büyü yaptı ve Osiris’i kendisine nakşedecek kadar uzun süre hayata döndürdü. Atef tacı giyen mumyalanmış bir adam olarak resmedildi: bir hedjet Üst (Güney) Mısır’ın beyaz, uzun, tüylerle süslenmiş tacı.
Ra: Güneş Tanrısı. Gökyüzü tanrıçası Nut’ın her gece Ra’yı yuttuğu ve sabahları yeniden doğduğuna inanılıyordu. Mısırlıların bazı yaratılış mitlerinde, dünyayı yaratan Amon değil Ra’dır. Şahin kafası olan bir adam olarak tasvir edilirdi. Baş süsü bir yılan tarafından sarılmış bir güneş diskiydi.
Set (Seth): Kaos efendisi ve Mısır için gerçek bir tehdit. İsis ve öldürdüğü Osiris’in kardeşi. İnsanlığı yönetme hakkı için yeğeni Horus ile savaştı. En sonunda, sonsuza dek çöle sürüldü. Tanımlanamayan gagalı bir hayvan üzerinde başı olan bir adam olarak tasvir edilirdi.
Heka: Mısır’ın sihir ve tıp tanrısıydı. Heka, sihirin kişileşmesiydi çünkü büyülü ritüelleri belirtmek için kullanılıyordu. Mısır yazılarına göre Heka “ikililik henüz oluşmadan önce” vardı.
Çeviri: Aslı Nur Kahraman