Miken Uygarlığı tunç çağının sonlarında (milattan önce 15. Yüzyıldan 13. Yüzyıla) gelişti ve etkisini sadece Yunanistan’daki Peleponnessos genelinde değil ayrıca özellikle Ege’de Girit ve Kiklad Adaları boyunca genişletti. Mikenler, kökenini Girit, Knossos’dan alan Minos Medeniyeti’nden etkilenmiştir. Mimari, sanat ve dini uygulamalar asimile edilmiş ve askeri Miken kültürünü daha iyi bir şekilde ifade etmek için adapte olmuştur.
Büyük Miken Merkezleri
Büyük Miken merkezleri Miken (Agamemnon’un geleneksel evi), Tiryns (büyük olasılıkla en eski merkez), Pylos (Nestor’un geleneksel evi), Thebes, Midea, Gla, Orchomenos, Argos, Sparta, Nichoria ve Atina. Geleneksel ilişkilerin ötesinde, bu merkezler arasındaki gerçek politik ilişkiler çok açık değildir. Ancak, mimari, fresk; çanak çömlekçilik, kuyumculuk, silahlar ve tabii ki Yunanca gibi birçok ortak kültürel özellikleri vardır.
Miken Mimarisi
Miken merkezlerinde büyük bir saray bulunmuştur. Bu saray, bazı özgün özellikler gösterirken ayrıca önemli mimari özellikler de barındırır. Bu saray büyük bir dikdörtgen merkez holünün ya da Megaron’un etrafında inşa edilmiştir. Miken Megaron’u Yunan dünyasındaki geç Antik ve Klasik dönem tapınaklarının bir öncüsüdür ve bir veranda, giriş holü ve holün kendisinden oluşur. Bu sarayın merkezidir ve delikli tavanı veya aydınlık bacasını destekleyen dört ahşap sütunludur. Ayrıca kralın taht odası ya da wannax’dır. Orada genellikle ikinci, daha küçük bir hol (Megaron Kraliçesinin), birçok özel daireler ve idare için ayrılmış olan bölgeler, depo, imalathane vardır. Odalar zengince fresk duvar resimleri ve plaster ile boyanan zeminle dekore edilmiştir. Malzemeler düşünüldüğünde, odalar moloz dolgusuyla ve içerisi plasterle kaplı, dışı kireç taşı olan enine kirişli duvarlarla inşa edilmiştir. Sütunlar ve tavanlar genellikle ahşapla, bazen de bronz eklemelerle boyalıdır.
Bütün saray bir sur duvarı ile çevrilmiştir. Bu duvarlar 13 m yüksekliğe ulaşabilir ve 8 m.ye kadar kalınlıktadır. Bindirmeli galerileri- kemerli koridorlar gittikçe üst üste binen taş boklar tarafından oluşmuştur. Bindirmeli tavanlı dairesel taş mezarlar ve büyük taş lentolar da yaygın Miken mimarisi özellikleridir. Diğer mimari yapılar özellikle Tiryns’de taşkın yönetimi için barajlar ve kabaca kesilmiş büyük taş bloklardan inşa edilmiş köprülerdir.
Ticaret
Miken uygarlığının diğer Ege kültürleriyle yapmış olduğu ticaret Miken yerleşim yerlerinde bulunan altın, fil dişi, bakır ve cam gibi yabancı maddelerin bir delilidir. Ayrıca Miken çanak çömlek ürünlerinin Mısır, Mezopotamya, Doğu Akdeniz ülkeleri ve Anadolu, Sicilya ve Kıbrıs’ta bulunması da bir diğer delildir. Yağ ve şarap gibi kolay bozulan maddeler ayrıca önemli Miken ihraç mallarıdır.
İlgili Yazılar
Miken Sanatı
Fresk, çanak çömlek ve kuyumculukta da ifade edildiği gibi sanat, Mikenli artistler tarafından daha çok tasarımsal ve daha az simgelere benzetilerek doğal formlardaki aşk ve çiçek desenleriyle uygulanmıştır. Bu yeni tarz Akdeniz boyunca baskın olmuştur. Dekoratif motifler sarmal ve gülçelerde olduğu gibi geometrik dizaynlar popülerdir. Hayvanların ve özellikle ayakta duran kadınların terrakotta figürleri oldukça popülerdi. Bitkileri, mitolojik ejderhaları, aslanları, sıçrayan boğaları, savaş sahnelerini, savaşçıları, savaş arabalarını, kalkanları, domuz avlarını betimleyen freskler popüler Miken aktivitesiydi.
Miken Dini
Hayvan kurban etme, toplu bayramlar, şarap dökme ve yemek servislerinin ötesinde Miken dininin uygulamalarına dair pek az şey biliniyor. Sanatta ve mimarideki çift balta oymacılığı ve kutsama boynuzları Minos diniyle güçlü bağlantılar olmasına rağmen bu semboller karşılıklı politik anlayış için de benimsenmiş olabilir. Batık temel ve kurban kesme yerinin fresk betimlemeleri Megaron’un dini etkisi olabileceğinin göstergesidir. Çoğu merkezin tapınmak için genellikle külliyeye yakın olan özel tapınma alanları vardı. Gömmenin önemli bir ritüel olduğu devasa mezarlar ve önemli mezarlıklar ve ölülerle birlikte gömülen altın maskeler, taçlar, mücevherler ve kılıçlar gibi birçok değerli eşyaların varlığıyla birlikte aşikardır.
Tunç çağının çöküşü sırasında MÖ. 1200lerde (muhtemelen depremle, saldırı ya da savaşla) Miken uygarlığının gizemli sona erişiyle Karanlık çağ gelmiştir ve bu Yunan kültürünün Tunç çağının sonlarına doğru yeniden gücünü kazanmasından birçok yüzyıl öncedir.
Çeviri: Esra Kılıçcıoğlu
Kaynak
ancient.eu