İkinci Dünya Savaşı’na ve Görkemli Volga’ya Ev Sahipliği Yapan Volgograd’ı Keşfedin
Volgograd, tarih kurtlarının görülecekler listesinin olmazsa olmazlarından birisi. 1942 sonları, 1943 başlarında Sovyet Kızıl Ordusu, o zamana kadar alt edilemeyen Nazi Almanya’sını burada, Stalingrad Savaşı’nda (şehrin eski ismi) mağlup etmeyi başardı.
Rusya’daki Oka Vadisi: Rusya’nın Antik Nehrine YolculukVolgograd şehri, hala eski günlerin izini taşıyor. Eski günler derken tabii ki İkinci Dünya Savaşı’nı kast ediyorum. Bu şehirde dört yanınız Kızıl Ordu’nun Stalingrad Savaşında aldığı efsanevi galibiyetini ölümsüzleştiren tabelalar, semboller ve heykellerle sarılıyor. Böyle dediğime bakmayın, burasının aynı zamanda ihtişamlı Sovyet binalarından taşan muazzam bir cazibesi var. Harika otelleri ve restoranlarıyla bu şehir, Volga Nehri boyunca yapacağınız seyahate ara verip soluklanmak için mükemmel bir seçenek.
Volgograd, tarih kurtlarının görülecekler listesinin olmazsa olmazlarından birisi. 1942 sonları, 1943 başlarında Sovyet Kızıl Ordusu, o zamana kadar alt edilemeyen Nazi Almanya’sını burada, Stalingrad Savaşı’nda (şehrin eski ismi) mağlup etmeyi başardı. Tarihçilerin bugün insanlığın en kanlı savaşı olarak kabul ettiği bu mücadelede bir milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Ölenler arasında binlerce sivil olduğu gibi aynı zamanda Romenler, Macarlar ve Nazi saflarında savaşan İtalyanlar da vardı. İkinci Dünya Savaşı’nda işler bu raddeye gelene kadar Almanlar yenilgiyi neredeyse hiç tatmamıştı. Stalingrad’dan sonra ise kaçınılmaz olarak bütün cephelerden çekilmeye başladılar.
Savaştan sonra ise komünist hükümet şehri baştan inşa ederek dört bir yanı etkileyici Sovyet tarzı mimariyle, gösterişli kaide ve süpürgeliklerle süsledi. Aynı zamanda bir tepede anıt kompleksi de inşa eden hükümet 1967 yılında Mamayev Kurgan (Mamaev Kurgan)’ ın inşasını bitirdiğinde bu yapı, dünyanın en uzun bağımsız heykeli olmuştu. Tüm bu retro ihtişam yakın zamanda dünyanın ilgisini yeniden çekmeye başladı çünkü Volgograd 2018 Dünya Kupasına ev sahipliği yaptı.
‘Anavatan Çağırıyor’
Volgograd’ı şehir merkezine 3,5 km uzaklıkta bulunan ve yüksek hızlı tramvayla ulaşabileceğiniz Mamayev Kurgan’ı ziyaret ederek başlamalısınız. Komplekse girdiğinizde sizi ağızları açık bırakan büyüklük ve 72 m yüksekliğindeki kılıcını çekmiş ‘Anavatan Çağırıyor (Mother Russia)’ heykeli karşılıyor. Ayrıca kılıç heykelin başından 11 m daha yükseğe uzanıyor. Ziyaretçiler genellikle tramvaydan indiklerinde komplekse aşağıdan girer, havuzlar ve heykellerle bezeli uzun merdiven basamaklarını tırmanır. Buna ek olarak heykelin arkasındaki otoparka kadar taksiyle gidip tramvay durağına doğru aşağı yürüyebilirsiniz.
Stalingrad Savaşı’nda Mamayev Kurgan tepesi stratejik bir rol oynamıştır. Hücum eden Alman 6. Ordusuyla şehri savunmaya çalışan Rus 62. Ordusunun karşı karşıya geldiği en kanlı çatışmalardan birine de ev sahipliği yapmıştır. Heykel ve anıt kompleksi yaklaşık sekiz yılda tamamlandı. ‘Anavatan Çağırıyor’ heykeline ek olarak komplekste ayrıca bir savaş mezarlığı, kilise ve içinde ebedi alevin bulunduğu, mutlaka izlenmesi gereken nöbet değişimi töreninin gerçekleştiği ulusal kahramanlar anıtı da bulunuyor.
İkinci Dünya Savaşı Anıtlarından Volga Turlarına
Şehir merkezine tekrar dönecek olursak nehir kıyısında yer alan Stalingrad Savaşı Panorama Müzesi, sekiz büyük teşhir odasında savaşı her açıdan gözler önüne seriyor. İngilizce çok az tabela olduğu için müzeyi gezerken rehber kulaklıklardan almanız sizin için iyi olacaktır. Müzenin en önemli bölümü ise savaşı 360 derece anlatan panorama.
Volgograd’ın 35 km kuzeybatısında, Rossoshka köyünün yakınlarında yer alan Rossoshka Anıt Mezarlığı da görülmesi gereken bir başka önemli yer. Burası bir bakıma sınırların aradan kalktığı bir mezarlık. Demek istediğim burada Rus, Alman ve Roman askerler yan yana yatıyor, onları birbirinden ayıran şey ise mezarların arasından geçmeniz için döşenmiş dar bir yol. Savaşta hayatını kaybeden binlerce Alman askerin isimleri büyük mermer küplere yazılmış ve mezarlığın dört bir köşesine konmuş. Böylece mezarlıkta dolaşırken kaybın ne kadar büyük olduğuna birebir şahit oluyorsunuz. Buraya toplu taşımayla gelemezsiniz ama Volgograd Sputnik Travel Co gibi yerel seyahat şirketleriyle iletişime geçebilirsiniz.
İkinci Dünya Savaşı ile ilgili görülecek yerleri gezdikten Volgograd’ın nehir kenarındaki konumundan yararlanarak farklı şekillerde suyun tadını çıkarabilirsiniz. Kruiz, nehirde tur düzenleyen şirketlerden bir tanesi. Aynı zamanda Astrakhan’daki (Volga Deltasının sulak alanlarını keşfetmek için buradan suya atlayabilirsiniz) Slav ve Tatar kültürlerinin bir araya geldiği Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’daki limanlara da daha uzun geziler düzenliyor. Volgograd’da eğlencenin merkezi olan ama etkileyici bir brütalist mimari örneği olan nehir durağı.
Şehir Hayatı
Savaş zamanında paramparça olsa da günümüzde Volgograd insana huzur veriyor. Central Prospekt Lenina Caddesi yeşile bürünmüş durumda. Cadde boyunca uzun parkta yürüyüş yapabilir, yol üstünde sıralanan heykelleri inceleyebilirsiniz. Trafiğe kapatılmış Alleya Geroyev (Kahramanlar Sokağı) boyunca yürüyerek nehir kenarına ulaşabilirsiniz. İnsanlar genellikle akşamları yürüyüşe çıktıklarında ul Komsomolskaya’dan başlayarak parkın kuzeyine doğru yürür, Volga Nehri’nin yukarısındaki tepeyi aşar ve Panorama Müzesi’ne ulaşır.
Şehrin en iyi restoranlarını nehir kıyısındaki bölgede bulabilirsiniz. Kahve ve odun ateşinde pişen pizza için tercihiniz Hungry olmalı. Alleya Geroyev’de yer alan bu lüks restoranın çorba ve salatalarını da mutlaka deneyin. Ayrıca restoranın et ve balık konusunda da oldukça geniş bir mönüsü bulunuyor. Yine bu çevrede yer alan Na Allee de harika bir Gürcü restoranı. Aile dostu atmosferi ve Gürcistan’dan gelen ev yapımı şarap fıçıları insanı hemen cezbediyor.
Konaklama
Bölgenin en iyi otelleri Volgograd’da bulunuyor. Bu nedenle Volga Nehri boyunca çıktığınız seyahatte gece trenlerinin konforsuz koltuklarına ara verip gerçek bir yatakta rahat bir uyku çekebilirsiniz. Park Inn de yine modern, kısmen pahalı bir otel zinciri. Harika bir açık büfe kahvaltı sunan otel hemen tren istasyonunun arkasında ve otobüs durağına da beş dakikalık yürüme mesafesinde. Gösterişli mermer sütunları ve parlak avizeleriyle Hotel Intourist de Sovyet döneminin lüksünü en iyi deneyimleyeceğiniz otellerden birisi.
Volgograd, Volga nehri üzerinde kuzey- güney yönlü işleyen demir yolu hattının ana duraklarından bir tanesi. Saratov’dan kuzeye ve Astrakhan’dan güneye doğru giden düzenli hatlar bulunmakla birlikte Elista ve Rostov- on- Don’a da sık sık otobüs seferleri düzenleniyor. Şehrin 15 km kuzeyinde bulunan Volgograd Uluslararası Hava alanından her gün Moskova’ya uçak kalkıyor. Ayrıca her hafta Türkiye’ye de birkaç sefer düzenleniyor.
Çeviri: Sinem Ayan
Yazının orijinali Lonely Planet’ten Mark Baker ‘e aittir.