Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Antik Yunan ve Roma’nın Erotik Sanatı

Basitçe söylemek gerekirse, seks Yunan ve Roma sanatında her yerdeydi. İlk kez 17. ve 18. yüzyıllarda antik eserlerin toplanmaya başlamasıyla antik erotizmin açıklığı büyük şaşkınlığa yol açtı.

Pompeii’deki L Caecilius Jucundus Evi'nden iki sevgili yatağını gösteren duvar resminin bir parçası, şimdi Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde bulunmaktadır.
0 11.521

L.P. Hartley’e göre, geçmiş, yabancı bir ülkedir. Biz bu düşünceyi özellikle antik klasik sanatta cinsellik figürlerinin kullanımında daha net bir şekilde anlamaktayız. Antik Yunan ve Roma’daki Erotik imgeler ve özellikle de fallusun tasvirleri, antik zamanlarda popüler motiflerdi.

Basitçe söylemek gerekirse, seks Yunan ve Roma sanatında her yerdeydi. Cinselliğin temsilleri, MÖ altıncı ve beşinci yüzyılların Atina’sının siyah figürlü ve kırmızı figürlü vazolarında özellikle çok yaygındı. Cinsellik doğal bir şeydi ve hep göz göze idiler.

Uçan fallus, Pompeii, MS 1. ve 3. yüzyıl bronz tintinnabula

Romalıların yaşamı da seks ile çevriliydi. Tintinnabula olarak adlandırılan bronzdan yapılmış rüzgar çanı Pompeii evlerinin bahçelerinde yaygın olarak bulunurdu ve cinsellik içeren kabartma heykel figürleri duvar panellerinde yer alırdı.

Bununla birlikte, erotik eylemlerin ve cinsel organların bu klasik görüntüleri bize seks takıntılı bir kültürden daha fazlasını anlatır. Klasik sanatta cinsellik ve cinsel faaliyetlerin tasvirleri çok çeşitli kullanımlara sahip görünüyor. Bu imgeler hakkında aldığımız kararlarda modern zamanların sansürünü içeren yorumlar ön plandadır.

Museo Archeologico Nazionaledi Napoli’deki gizli kabine. Bir vitrin içinde pişmiş topraktan heykeller. Cales (CalviRisorta) eski kentinde bir Samnite tapınağında bulundu.

Modern Tepkiler

İlk kez 17. ve 18. yüzyıllarda antik eserlerin toplanmaya başlamasıyla antik erotizmin açıklığı büyük şaşkınlığa yol açtı. Bu şaşkınlık, yeniden keşfedilen Pompeii ve Herculaneum Roma kasabalarında kazıların başlamasından sonra daha da yoğunlaştı.

Museo Archeologico Nazionaledi Napoli’ de ki Gabinetto Segreto  “Gizli Kabine”, klasik cinselliğe karşı modern yanıtı ve baskıyı en iyi şekilde tanımlar.

Gizli kabine, 1819 yılında bulundu. Francis I, Napoli Kralı, eşi ve genç kızı ile müzeyi ziyaret etti. Bu açık görüntülerle şok oldu. Tüm öğelerin görünümden çıkarılmasını ve bir dolabın içine kilitlenmesini emretti. Erişim sadece olgun yaş ve saygın ahlaka sahip bilim adamlarıyla sınırlı olacaktır ve bu kişiler sadece “erkek” bilim adamlarıydı.

Pompeii’nin genelevlerindeki duvarlarda bulunan açık materyallerin bulunduğu yerlere, metal kepenkler monte edildi. Bu kepenkler, 1960’lı yıllara kadar, sadece ek ücret ödemek isteyen erkek turistlerin erişimine olanak sağlanmıştı.

Erişimin zor olduğu zamanlarda bile koleksiyonun gizliliği sadece şöhretini arttırmaya neden oldu. John Murray’in “Güney İtalya ve Napoli El Kitabında” (1853) izin alınmasının son derece zor olduğunu belirtiyor. İznin zorluğu nedeniyle çok az kişi koleksiyonunu gördüğünü ve görenlerin ziyaretlerini tekrarlamak istemedikleri yazmaktadır.

Vatikan koleksiyonunda bulunan Merkür’ün mermer heykeli. İncir yaprağı daha sonra eklenmiştir

Kabine, 2000 yılına kadar Katolik Kilisesi’nin protestosu nedeniyle halka açılmadı. 2005’ten beridir, koleksiyon ayrı bir odada sergilendi. Bu nesneler, antik çağda normal nesnelerle birlikte sergilenmiştir. Günümüzde sergilenirken, cinsel içeriği olmayan eserlerden mümkün olduğunca uzak tutulmuştur.

Antik roma ve Yunan edebiyatı da sansürün gazabına uğradı. Aristophanes’in cinsel içerikli ve saldırgan içeriğe sahip oyunlarına sansür bunların önemlilerindendir.

21. yüzyılda ahlaki ve liberal gelişmeye rağmen tanrı Pan ile keçi çiftleşmesini betimleyen heykel izleyicileri şok etmektedir.

Antik çağlardan günümüze doğru yol alırken, cinsellik içeren eserlerden cinsel organlar çıkartılması en çok uygulanan sansür türü olmuştur.

Özellikle Vatikan Müzesi klasik ahlak ve duyarlılık uğruna klasik sanatı değiştirmiştir. Cinsel bölgeyi kaplamak için oyma ve dökme incir yapraklarının konulması çok yaygın şekilde uygulanmıştır.

Bizler zaman boyunca antik cinselliği yanlış mı anladık?  Buna evet diye yanıt vermek doğru olacak. Antik cinsellik özünde bedenin fiziksel formunun mükemmelliğini yansıtmayı amaçlıyordu.

İlgili Yazılar

Antik Porno?

Antik izleyicilerin açık erotik görüntülerin ne ölçüde uyarılma amacı ile kullanıldığını söylemek oldukça zor; bununla birlikte Atina’ da düzenlenen partilerde şarap tüketildiği için baştan çıkarıcı bir atmosfer verdiği bilinmektedir.

Mermer Herm, Siphnos, Yunanistan. c. MÖ 520. Ulusal Arkeoloji Müzesi, Atina

Bu tür sahneler, özellikle kylix şarap kaplarında popülerdir. Boyanmış erotik resimler, daha sonraki Yunan ve Roma dönemlerinde kalıp heykel tasvirlerle yer değiştirdi. Ancak kullanım amacı benzerdi.

Romalılar tarafından kandil lambalarına cinsel sahnelerin yer alması, nesnenin gerçekten de aşk ortamında kullanıldığını düşündüren en olası senaryodur. Cinsel organlar şekline sokulmuş lambalar çok yaygındır.

Fallus ve Doğurganlık

Dişi çıplaklık yaygın olmasa da fallik sembolizması klasik sanatın merkezinde olmuştur. (Dişi çıplaklığı özellikle tanrıça Afrodit ile ilişkilidir).

Fallus genellikle Hermes, Pan, Priapus ya da benzer tanrılarla birlikte betimlenirdi. Erotik kullanım amacından ziyade koruma, bereket ve hatta şifa ile ilişkiliydi. Pompeii’de ev içi ve ticari ortamda fallus dekorasyon amacıyla kullanılmıştır.

Herm, üzerinde erkek genital organlarının oyulduğu dikdörtgen bir sütunun üzerinde bir kafa (genellikle Hermes) bulunan bir taş heykeldi. Bu bloklar koruma için sınırlara yerleştirilirdi.

Aphrodite Tapınağı’ndan MS 3. yüzyıldan kalma bir Kuğu ve Kuğu’yı betimleyen bir mozaik; şimdi Kıbrıs Müzesinde, Lefkoşa.

Pompeii’deki Vetti Evi’nden ünlü bir fresk, küçük bir tanrı ve çiftlik hayvanları, bitkiler ve bahçeler koruyucusu olan Priapus’u göstermektedir. Büyük bir penisi vardır. Bir çanta dolusu para taşır ve ayakları yanında bir kâse meyve bulunur. Araştırmacı Claudia Moser’ın yazdığı gibi, görüntü üç çeşit refahı temsil ediyor: büyüme, doğurganlık (meyve) ve refah (para çantası).

Bugün müzelerde klasik çıplak tanrıların ve kahramanların mermer heykellerinde penisin genellikle oldukça küçük olduğu görülür. Antik kültürlerde çoğu zaman modern izleyicilerin şaşırtmasına neden olacak büyük penisler bulunur.

Antik sanatta büyük penis aslında şehvet ve aptallıkla ilintilidir. Büyük penise sahip olmak Yunanlılar ve Romalılar tarafından iyi karşılanmazdı.

Mitler ve Seks

Klasik mitoloji cinsiyete dayanır: mit, ensest, evlilik, çok eşlilik ve zina hikâyeleriyle doludur. Bu yüzden mitolojinin sanatsal yönü bu açık masallarla doludur. Bu masallar içinde Zeus’un hikayelerindeki şövalye tavırları, erkek egemenliği ve kadın itaati fikirlerini pekiştirmiştir.

Dionysiak sefahat alemi tasvirlerinde fallus hep vurgulanmıştır. Yunan tanrısı şarap, tiyatro ve dönüşüm tanrısı Dionysos’un takipçileri bir süre sonra cinselliği ön plana çıkaran ayinler yapmaya başlamıştır. Dionysos’un seks düşkünü erkek satirlerinin ve kendinden geçen kadın maenadlarının figürleri oldukça yaygınlaşmıştır.

Satirler yarı-erkek, yarı keçi sembolize edilirdi. Biraz komik, bir dereceye kadar trajik danslar yapar, şarap içerler ve kadınlarla birlikte olma istekleri bitmezdi. Nitekim bugün satyriasis kelimesi, Dünya Sağlık Örgütü’nün Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’nda (ICD) dişi formu olan nymphomania’nın erkeğin aşırı cinselliği şeklinde sınıflandırılmıştır.

Penisinin üzerinde bir kantharos (içki kabı) dengeleyen bir satir tasvir eden bir Atinalı kırmızı figürlü psykter (soğutucu) detay, c. MÖ 500-490.

Vazolar üzerindeki ithyphallic (dik)  görünümleriyle satirlerin niyetleri açıktır. Aynı zamanda onların masif dik penisleri daha küçük olanın temsil ettiği erkek güzelliğinin klasik idealine karşı çirkinlik göstergesi olmuştur. Dramatik festivallerde satir oyunlarında rol alan aktörler sahneye ve orkestraya, insan olmadıklarını göstermek için sahte fallus kostümleri giyerlerdi.

Klasik sanatın ilk koleksiyoncuları, hayranlık duydukları Yunanlıların ve Romalıların cinsel ihtiyaç ve istekleri olan dünyevi insanlar olduğunu keşfetmeleriyle şoke oldular. Aslında, fallik sembollerin cinsel olmayan rolleri vardı. Gücün, üretkenliğin ve mükemmelliğin sembolleri olarak kullanılmışlardır.

Bu yazı orijinal olarak Barker Friday denemesidir. Eski Yunan ve Roma’nın erotik sanatı “başlıklı başlık altında Craig Barker tarafından The Conversation’da” yayınlandı.

Çeviren: Bülent Pekardan

Kaynak Ancient-Origins

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More