Yunanistan, Ege Bölgesi’nde bir ülkedir. Ege Bölgesi, Batı Anadolu kıyılarının Ege Denizi adalarını, bu denizin Asya ve Avrupa kıyıları ile Yunanistan’ın, Makedonya’nın ve Trakya’nın doğu kıyılarını içine alır. Rodos, Girit, Taşoz, Semadirek, İmroz, Limni, Midilli, Eğriboz, Sakız, Sisam, İstanköy Ege Denizi’nde bulunan başlıca adalardır. Bölgedeki adaların bol olması, Yunanistan ile Asya arasında kültür alışverişinin kolayca yapılmasını sağlamıştır.
Engebeli bir doğal yapıya sahip olan Yunanistan kıyılarında bol sayıda körfez vardır. Kuzeyden inen yüksek dağlar arasındaki boşluklarda birçok devletler kurulmuştur. Yunanistan, Ege Denizi’ne inen vadiler sayesinde, Anadolu’nun zengin kültüründen, büyük ölçüde yararlanma olanağını elde etmiştir. Coğrafi konumunun elverişli olması sebebiyle, Ege Bölgesi’ndeki Girit Adası da hem Doğu hem de Batı’dan gelen kültürlerin etkisiyle üstün bir uygarlık yaratmıştır.
Ege Bölgesi iklimi genelde kuraktır. Örneğin Attika’da (Atina’yı içine alan bölge) ilkbahar, yaz ve sonbaharda, sayılı günler dışında, yağmur yağmaz. Kış mevsiminde sadece bir-iki ay süre ile yağmur, bazen de kar yağar.
Bol güneşli sıcak iklim, insanların hem giyimlerinde etkili olmuş hem de dış hayata yönelerek sosyal ilişkilerinin gelişmesini sağlamıştır.
Arkaik Çağ’da (M.Ö. VII.-VI. Yy.) sikkenin icat edilmesi ile para ekonomisi başlamış oldu ve ekonomik hayat canlandı. O zamana kadar çıkarları birbiri ile çatışan iki sınıf olan aristokratlarla köylülere bir üçüncü sınıf katıldı. Bu, işçi, gemici ve tüccarlardan oluşan “orta sınıf” idi. Orta sınıfın köylülerle birleşip aristokratlara karşı mücadeleye girişmesi Atina demokrasisinin başlangıcı oldu. İlk başarısı ise, haklarının korunması ile ilgili geleneksel sözel hukukun yazısı olarak saptanmasıdır.
Önce Drakon adlı bir tiran ortaya çıktı. Ama o, sadece kanunların kodlamasını yaptı ve kan gütme davasını ortadan kaldırmak için bir ceza kanunu çıkarmakla yetindi (M.Ö. 624).
Oysa çıkarları çatışan iki sınıf vardı: Köylüler ve soylular. Soylular, sorunu köylüleri ezerek çözemiyordu. Çünkü, yukarıda belirttiğimiz gibi, “orta tabaka” da yönetime ağırlığını koymuştu. Onun için soylular Solon’u (M.Ö. 638-558) arkhon olarak seçtiler ve ona arabuluculuk görevi verdiler.
Solon, her sınıftan insanın güvenini kazanmış ve soylu bir aileden gelen çok yönlü bir kişilik idi. İstese tiran olabilirdi ama o tüm gücünü toplum yararına kullandı. Solon ilk olarak köylünün borçlarını sildi, onların soylulara ipotekli olan tapularını geri verdi ve borç sebebiyle rehin gösterilmelerine son verdi. Toprak köleliğini ortadan kaldırdı. Borçları sebebiyle dışarıya köle olarak satılan köylüleri satın alarak özgürlüklerini verdi. 400 kişilik bir meclis kurarak halkın sorumluluğunu arttırdı.
Yunanistan’ı demokrasinin ilk olarak uygulandığı uygarlık olarak biliriz. Peki ya diğer yerlerde yönetin nasıldı.
Sparta’da Yönetim: Sparta, ilk önceleri bir kral tarafından yönetilirken, daha sonra, bu kralın yanına bir ikinci kral daha verildi. Bu iki kralla birlikte otuz üyeli ve danışma meclisi olarak görev yapan Gerousia Meclisi vardı ki bu bir ihtiyarlar meclisini oluştururdu. Kanun yapmak, savaş ve barış ilan etmek yetkilerini elinde bulunduran kurul ise, savaşa katılmış askerlerden oluşan Halk Meclisi idi. Bu meclisin üyeleri seçimle iş başına gelir ve hayatları boyunca yasama ve yürütme hizmetlerini sürdürürdü. Spartada ayrıca bir arsstokrat sınıfı bulunmamaktaydı.
Makedonya’da Yönetim: Makedonya’da devletin başında kral bulunurdu. Kralın yetkileri çok genişti. O, hem devletin hem rahiplerin ve yargıçların, hem de ordunun başı idi. Kral ölünce yerini oğlu alırdı. Kraldan sonra onunla birlikte savaşa giren soylular alırdı Bunlardan sonra da yaya hetair’lar ve köylülerin oluşturduğu piyadeler gelirdi. Makedonya’da krallık varlığını her zaman sürdürmüştür.
Girit’te Yönetim: Eski çağlarda göçebe olarak dağıldıkları sırada Girit de Dorlar tarafından ele geçirildi ve toprakları aileleri tarafından bölüşüldü. Buranın yerli halkı da toprak işlerinde çalıştırıldı. Burada geçerli olan Gortin Kanunu’na göre yönetim gücü belirli ailelerin ellerinde idi.
İLGİLİ KİTABI İNCELEMEYE BAŞLA
Yunan Dünyasında Ceza Davaları:
İlgili Yazılar
Mahkemelerde cinayet davaları, hukuk davalarından farklı şekilde görülürdü. Bu davalarda uygulanan usul, cinayetin türüne göre de değişirdi. Cinayet, önceden tasarlanarak ve bilerek işlenmişse buna Areopagos Mahkemesi bakardı.
Mahkeme açık havada kurulurdu. Bir magistratın başkanlık yaptığı mahkemede, vatandaşlardan seçilmiş jüri üyelerinin çoğunluğu ile karar verilirdi.
Duruşma sırasında taraflar güzel konuşmalar yaptıkları için, halk bu duruşmalara büyük ilgi gösterirdi.
Karar, gizli oylama ile alınır ve jüri üyelerine dağıtılmış olan delikli ve deliksiz midye kabukları, oy pusuları olarak, üyeler tarafından oy kutusuna atılırdı. Delikli midye kabukları mahkumiyet, deliksiz olanı da beraat anlamına gelirdi.
Ceza türleri sürgün, para cezası, ölüm ve oy kullanmadan yoksun bırakmayı içerirdi.
Hapis cezası, Atina’da tutulmayan bir ceza türü idi; bu sebeple cezaevleri için gerekli önlemler alınmamıştı.
Ölüm cezası, hükümlüye baldıran zehiri içilerek yerine getirilirdi.
Antik Yunan Dünyası Hakkında Merak Ettiğiniz Her Konuyu ve Daha Fazlasını Kitapta Bulabilirsiniz
İçindekiler:
- Eski Yunan Tarihi
- Siyasal Yapı
- Düşünce Sistemi ve Filozoflar
- Hukuk Sistemi
- Mahkemeler
- Kölelik
- Kölelik Çeşitleri
- Askerlik
- Sosyal Yapı
- Atina’da Günlük Hayat
- Eski Yunan’da Eğitim
- Ekonomi
- Kolonileşme
- Din ve Tanrı
- Tanrılar
- Hellenizm
- Tanrıtanımazlık
- Soylu İnsan
- Bilgelik
- Bilim
- Evrensel Düşünce
- Sanat
- Edebiyat
- Resim, Mimari ve Heykel
Kitap, antik Yunan kültürünü bir bütünsellik içinde yansıtan, iyi bir başvuru kaynağı niteliğinde, özgün bir çalışma. Siyasal yapılanmadan ekonomiye, sosyal yapıdan, din, bilim ve sanata tüm antik Yunan kültürünü, o dönem felsefecilerinin bu konulara ilişkin görüşlerini, konuya koşut yansıtan bir eser. Antik Yunan’da “siyasal-idari yapı”ya ilişkin yazarın hazırladığı tablo ve o dönemde ortaya çıkan felsefe akımları ile felsefe okullarının tarihi süreç içindeki akışını, bir biriyle etkileşiminin toparlandığı tablo da yararlı özgün birer çalışma.
KİTAPTA CEVAP BULACAĞINIZ BAZI SORULAR
- Antik Yunan’da ekonomi ne durumda idi?
- Devlet nasıl yönetiliyordu?
- Adalet mekanizması olan mahkemeler nasıl çalışıyor ve oluşuyordu?
- Yasama, yürütme kurumları nasıl görev yapıyordu?
- Parlemento, hükümet ve mahkeme görevlileri nasıl işbaşına geliyordu?
- Dinsel inançların ve tapınakların toplumdaki yeri ne idi?
- Nasıl bir eğitim sistemi vardı?
- Günlük yaşantı ve insan ilişkileri nasıldı?
- Ailenin durumu nasıldı?
- Kölelik kurumu nasıl oluşmuştu?
- Kölelerin toplumdaki yeri ve önemi ne idi?
- Demokrasi var mıydı?
- İnsanlar düşüncelerini özgürce söyleyebiliyor muydu?
- Askerliğe bakış açısı nasıldı?
- Tragedya ve komedyaların konuları ne idi?
İnceleme: Tolga Candur