İspanya’da Orta Çağ’dan Kalma 400’den Fazla Müslüman Mezarı Bulundu
Kuzeydoğu İspanya’daki yol işçileri, beklenmedik bir şekilde 8-11. Yüzyıllarından kalma kullanımda olan bir İslami mezarlık alanıyla karşılaştılar. Arkeologlar bölgede 400’den fazla eski Müslüman mezarı ortaya çıkardılar.
Kuzeydoğu İspanya’daki yol işçileri, beklenmedik bir şekilde 8-11. Yüzyıllarından kalma kullanımda olan bir İslami mezarlık alanıyla karşılaştılar. Arkeologlar bölgede 400’den fazla eski Müslüman mezarı ortaya çıkardılar.
Bu keşif, bölgedeki eski Müslüman yerleşim yerleri hakkında bilgi vermektedir ve İspanya’nın en eski ve en iyi korunmuş İslami dönem mezarlıklarından biridir.
- Beni Hammad Kalesi: Kalıntılar, Ortaçağda Cezayirli Müslüman Bir Hânedanın Düşlerine Tanıklık Ediyor
Eski Müslüman Mezarlarının Ortaya Çıkması
Eski Müslüman mezarlarından ilki, Zaragoza şehri yakınlarındaki Tauste kasabasında bir yolu genişletirken işçiler tarafından ortaya çıkartıldı. Beş dönümlük bir alana yayılan geniş nekropol, bölgedeki Müslüman nüfusun daha önce tahmin edilenden daha fazla olduğunu gösteriyordu. Son kazılar başlamadan önce, geleneksel ve yazılı kaynaklar, Müslümanlık varlığının bu kasabada esasen tesadüfi ve hatta var olmadığı gösteriyordu.
El Patiaz kültür derneği ile Tauste İslam Nekropolü Antropolojik Gözlemevi yöneticisi Miriam Pina Pardos, CNN’e kasabanın bir zamanlar büyük bir İslami nüfusa sahip olduğuna dair ipuçları bulunduğunu söyledi. Bunu sadece mimariye bakarak ve şehirdeki diğer eski Müslüman mezarlarının önceki buluntularını inceleyerek fark ettiler. Sahada çalışan arkeolog Eva Gimenez CNN’e şu sözleri söyledi:
“Bu alandaki Müslüman kültürü ve İslami varlık düşündüğümüzden daha önemli görünüyor. 400 Müslüman türbesi, Tauste’de insanların yüzyıllardır burada yaşadığını gösteriyor“.
Sorunlu Topraklarda Yaşamak
Antik İslam nekropolünü kazan arkeologlardan biri olan Rafael Laborda, Times dergisiyle olan röportajında kazı hakkında şu şekilde bahsetti:
“İber Yarımadası’nda en eski ve en iyi korunmuş Müslüman mezarlıklarından birini keşfettik. Her ne kadar burası değişken bir sınır bölgesi olsa da çalışmalarımız bu nekropolün dört asırdan fazla süren istikrarlı bir Müslüman topluluğuna ait olduğunu gösteriyor.”
İlgili Yazılar
MS 711’de Moors, Endülüs adını verdikleri İber Yarımadasını işgal etti. Bölgeyi fethetmeleri sadece yedi yıl sürdü. 10. yüzyılda yarımadanın Müslüman kontrolü azaldı ve 1492’de Hıristiyanlar bölgeyi yeniden ele geçirdiler. Ancak İber Yarımadası’nın Endülüs olarak bilindiği yüzyıllarda çok sayıda siyasi ve sosyal değişim yaşandı.
Emevi Halifeliği’nin vilayetinden bağımsız bir emirliğe gitti ve ardından taifalar olarak bilinen daha küçük bağımsız beylikler halinde dağıldı. Müslüman yönetimi dönemi genellikle söze Müslümanların, Hıristiyanların ve Yahudi halkının “barış içinde” bir arada yaşadığı dönem olan La Convivencia (Birlikte Yaşama) olarak tanımlansa da gerçek, adından da anlaşılacağı gibi daha karmaşıktı.
Laborda’nın dediği gibi, “Bu mezarlık İslam’ın en uç noktasında yer alıyordu ve Hıristiyan krallıklar tarafından tehdit ediliyorlardı.”
Keşfedilecek Bir Bilgi Hazinesi
Kazı alanından sorumlu arkeoloji firması Paleoymás SL, tüm insan kalıntılarının bir ay içerisinde sahadan kaldırılacağını belirtti. Modern borularla tahrip olan birkaç mezar dışında kalıntıların çoğu iyi korunmuş halde bulunuyordu. Pinna Pardos, tüm iskeletlerin İslami geleneklere göre gömüldüğünü, “sağa ve güneydoğuya, Mekke’ye doğru konumlandırıldığını” söyledi.
Middle East Monitor, kalıntıların %10’unun, nüfusun kökenini ve hatta belki de “yerel halk arasında İslam’a geçiş hızını” saptama umuduyla DNA’yı analiz edecek bilim insanlarının araştırmaya katıldığını söyledi. İnsan kalıntılarının geri kalanı, onları saklamak için özel olarak inşa edilen bir kriptada saklanacağı bildirildi.
Tauste’deki eski Müslüman mezralarının keşfi, araştırmacılara incelemek için zengin arkeolojik ve antik genetik bilgi sağladı. DNA ve arkeolojik materyalin devam eden analizi, araştırmacıların eski İslam varlığının İber Yarımadası’nın tarihi üzerindeki etkisini daha iyi anlamalarına yardımcı oldu.
Çeviri: Ender Gençtürk
Kaynak
Ancient-Origins