Eski Babil ve Hammurabi’nin Hükümdarlığı (M.Ö. 1792-1750)
Bölgenin kültür merkezi Babil şehriydi ve var olduğu süre boyunca birçok farklı kabilelerin yöneticileri tarafından fethedildi ve yönetildi.
Babil ve daha sonra Babil İmparatorluğu, M.Ö. 1900 ya da 1800 yılları arasından M.Ö. 539’da yıkılan Mezopotamya’daki eski bir krallıktı. Dicle ve Fırat nehirlerinin alt kısmında, kabaca bugünkü Irak’ın Bağdat kenti ile Basra Körfezi arasında yer alıyordu. Bölgenin kültür merkezi Babil şehriydi ve var olduğu süre boyunca birçok farklı kabilelerin yöneticileri tarafından fethedildi ve yönetildi. İlk Babil hanedanının kurucusu Semite Sumuabum’dur. Eski Babil zamanında en önemli olayı, şüphesiz Kral Hammurabi’nin rakipleri Lars’lı Rim-Sin, Kral Mary ve Shamshi-Adad’ın üstüne çıkan hükümdarlığıydı.
HAMMURABİ (M.Ö. 1792-1750)
Babil’in ve Antik Doğu’nun en önemli yöneticisiydi. İlk Babil ülkesindeki krallarının listesine göre 6. hükümdardı. Hammurabi siyasal birliği sağladı; ülkede kamu yönetimini düzenledi. Asur’lu Shamsi-Adad’ın ölümünden sonra, Dicle ve Fırat üzerindeki birkaç şehri ele geçirdi ve bu yaptığı onun pozisyonunu güçlendirdi. M.Ö. 1776’dan 1768’e kadar, Babil devletine karşın koalisyon kurmaları sebebiyle Asur, Elam, Eşnunna ve Malgium’a saldırmaya hazırlanıyordu. M.Ö 1763’de Lars’ı, 1762’de müttefiki Gutiler’i, 1761’de Mari’yi fethetti ve M.Ö 1756’da Eşnunna şehrini yerle bir etti. Buna rağmen, Hammurabi hükümranlığı sadece askeri fetihlerle görülmemesi gerekir. Yasal kanunlarında, yapısal olarak etkili bir devlet yapma çabaları hakkında konuşuyordu.
Larsa’da bulunan kayıtlarda, hükümdarın tebaasının sorularına cevap verdiği ve mülkiyet hakkı ile benzeri durumlara dair iddialarla ilgilendiği mektuplar bulunmaktadır. Hammurabi’nin kendisine tabi olan herkese açık olduğu görülmektedir ki bununda belirli bir cazibesi vardır. Tarihi kaynaklardan görülebilen başarılı bir diplomat ve askeri bir lider olduğu kadar ve bir o kadar da harika bir idareciydi.
BABİL İMPARATORLUĞU’NDA TOPLUMSAL HİYERARŞİ
1) Kral, onun ailesi ve saray
İlgili Yazılar
2) Mushkenum -Valiler (yüksek mahkeme, yetkililer, toptancılar, yüksek makam din adamları)
3) Avilum –Özgürler(Özgür sanatçılar ve çiftçiler)
4) Yarı özgür olanlar (fırıncılar, biracılar, demirci ve çobanlar)
5) Vardum –Köleler (çok az haklara sahipler, eve ya da bulundukları bölgeye hizmet ederler)
EKONOMİ VE TİCARET
İyi coğrafi konumlu Babilliler ticaretin gelişmesine katkıda bulundular. Finansal işler genelde çoğunlukla din adamlarının elindeydi. Ödeme için insanlar, gümüş, nadiren bars formunda altın, yüzük ve altın tabaklar kullanıyorlardı. Ticaret artık sadece bölgelerin elinde değildi. Buna rağmen, tüccarlarda ticarete başladı. Ticarette ülke içinde (ithal edilen köleler, sığırlar, baharatlar, taşlar, odun ve metal) ve ülke dışındaydı (ihraç edilen yün, yağ, tahıl, zanaat malzemeleri). Altın Nubia’dan, gümüş Elam’dan, bakır Kıbrıs ve Güney Arabistan’dan, kereste türüne göre Ermenistan ve Amanus Dağları’ndan satın alındı. Babil, Hindistan’dan tüm Akdeniz bölgesine ticaret yapmak için geçiş ülkesidir. Ticari işler Kral’ın onayladığı şahitlerin önünde yapıldı.
Çeviri: Can Gülebağlan