Ürdün’deki 11.500 Yaşındaki Hayvan Kemikleri, Erken Köpeklerin İnsanların Avlanmasına Yardım Ettiğini Gösteriyor
Köpeklerin, insanlar tarafından yaklaşık 14.000 yıl önce Yakın Doğu'da evcilleştirildiği düşünülüyor. Ancak bunun bilerek mi yapıldığı yoksa tesadüf eseri mi olduğu konusunda görüşler hala netleşmiş değil.
Kopenhag Üniversitesi’nin Ürdün’ün kuzeydoğusunda yaptığı yeni araştırmalar bu bölgede yerleşmiş insanların köpeklerle birlikte yaşamaya başladığını ve kadim dostlarımızı avlanırken yardımcı olarak kullandıklarını gösteriyor.
Arkeologlar, köpeklerin avlanmada yardımcı olarak kullanılmasının, bölgedeki arkeolojik kalıntılardaki yabani tavşan ve diğer küçük av hayvanı bulgularının sıra dışı artışını açıklayabileceğini düşünüyorlar.
Köpeklerin, insanlar tarafından yaklaşık 14.000 yıl önce Yakın Doğu’da evcilleştirildiği düşünülüyor. Ancak bunun bilerek mi yapıldığı yoksa tesadüf eseri mi olduğu konusunda görüşler hala netleşmiş değil. Kopenhag üniversitesi ve University College London’dan bir grup arkeolog tarafından Antropolojik Arkeoloji Dergisinde (Journal of Anthropological Archaeology) yayınlanan yeni araştırma bulguları, insanların köpeklerin avlanma ve avları izleme yeteneklerini fark etmelerinin ve buna verdikleri değerin tahmin ettiğimizden daha eski zamanlarda başladığını gösteriyor.
Ürdün’ün kuzeydoğusundaki 11.500 yıllık tarihe sahip Shubayqa 6 yerleşim yerindeki hayvan kemikleri üzerine yapılan bir çalışma, köpeklerin Neolitik dönemin başında bu bölgede köpeklerin sadece var olmakla kalmayıp aynı zamanda insanların ve köpeklerin birlikte avladıklarını gösteriyor.
Çalışmanın baş yazarı ve zooarkeolog Lisa Yeomans bulguları ‘’Shubayqa 6 da bulunan çok sayıda hayvan kemiği içeren alanlarda, sindirim sisteminden geçmiş olduğu tespit edilen ancak insan sindirim sistemi tarafından sindirilemeyecek kadar büyük kemikler bunların köpekler tarafından tüketilen hayvanlar olduğunu gösteriyor’’ şeklinde yorumluyor.
Lisa Yeomans ve meslektaşlarının çalışmaları, Shubayqa 6’nın yıl boyunca insanlar tarafından kullanılan bir alan olduğunu gösteriyor. Bu bulgu köpeklerin insanların orada olmadığı dönemlerde oraya gelerek beslenme alanı olarak kullanması durumunu ortadan kaldırarak insanlar ve köpeklerin birlikte yaşadığını gösteriyor.
“Köpekler yerleşim alanlarının dışında tutulmamıştı, tersine insanların günlük yaşamını yakın bir şekilde paylaşabilecek kadar onlarla bir aradaydılar. Bulunan sindirilmiş kemik parçaları düşünülünce köpeklerin atılan kemikler ile beslenebilmeleri için yerleşimin bulunduğu arazide ve etrafında serbestçe dolaşabilmelerinin gerekmekte olduğu görülüyor’’
İlgili Yazılar
Yeni Av Teknikleri, Küçük Avlardaki Artışın Nedeni Olabilir mi?
Yeomans ve diğer yazarlar analiz edilen verileri değerlendirdiklerinde, Shubayqa 6’da köpeklerin ortaya çıktığı zamanlarla eş zamanlı olarak, avlanan tavşan sayısında ilginç bir şekilde ciddi bir artış olduğunu farkettiler. O dönemde tavşanlar sadece etleri için değil kemiklerinden boncuk yapmak için de avlanmaktaydı. Ekip, köpeklerin ortaya çıkmasının ve tavşan avındaki artışın ilişkili olduğunu düşünüyor.
Lisa Yeomans analiz sonuçlarını; “Köpeklerin tavşan ve tilki gibi daha küçük, hızlı hayvanları avlamak, belki de onları kapalı alanlara götürmek için kullanılmaları, topladığımız kanıtlara uygun bir açıklama sağlayabilir. Bölgede hem küçük hem de daha büyük hayvanları avlamak için köpek kullanımının çok eski dönemlere dayandığını biliyoruz ve köpeklerin avlara katılmasının daha küçük avların arkeolojik kayıtlardaki ani artışına dair olası bir açıklama şeklinde değerlendirmek gayet makul olacaktır” şeklinde değerlendiriyor.
Shubayqa 6 Hakkında
Shubayqa 6 kazı alanı , Ürdün’ün başkenti Amman’ın 130 km kuzeydoğusunda, Qa’in Shubayqa bölgesinin kuzey ucunda yer almaktadır. Kara Çölde tespit edilen ve 2012’den bu yana araştırmaların devam ettiği ilk önemli Neolitik yerleşim alanıdır. Bu ve geçmiş çalışmalar, bu yarı kurak – kurak bölgede yerleşimin daha önce düşünülenden daha yoğun olduğunu ve bölgenin çok sayıda hayvan ve insan topluluğunu ağırladığını göstermiştir.
Bölgedeki kazılar, Danimarka Bağımsız Araştırma Konseyi, Şam’daki Danimarka Enstitüsü ve yine Şam’da bulunan H. P. Hjerl Hansen Mindefondet for Dansk Palæstinaforskning tarafından ortaklaşa yürütülmektedir.
Çeviri: Özgür Yolda
Kaynak
heritagedaily