Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Antik Mısır’ın Günümüz Medeniyetine Yaptığı 10 Büyük Katkı – 1. Bölüm

Matematiğin gelişimi, kütüphanecilik, tarım ve yönetim sisteminin ilk ortaya çıkışı listemizdeki keşiflerden sadece birkaçı. Eminiz ki bilmediğiniz birçok şeyi bu yazımızda öğreneceksiniz. Keyifli okumalar.

0 50.347

Eski Mısır Medeniyetinin kökleri yaklaşık MÖ 3000’lere kadar uzanmaktadır. MÖ 30’lu yıllara kadar da Roma İmparatorluğunun bir parçası olana dek varlığını sürdürmüştür. Sürenin kendisi ise, medeniyetin doğal çevre ve Nil Nehri, su, balık, verimli toprak, bitkiler gibi gerekli şeylerle ayrıca zengin bir mimari ile donatıldığını göstermektedir. Piramitlerin inşası, ölçümleri, materyalleri, matematiği vb. gerektirmekteydi. Mısır söz konusu olduğunuda, aklınıza birçok şey gelebilir. İlk olarak da, Kleopatra’nın güzelliği. Ya da belki Tutankhamun’un görkemli maskesi. Bazılarınızın aklına da kullandıkları hiyeroglif olarak bilinen resimsel yazı sistemi gelir. Hiyeroglif, papirüs, taş, tahta vb. birçok farklı yüzeyde oyulmuş ve yazılı olarak bulunmuştur. Gördüğünüz üzere, Antik Mısırlılar yıllar boyunca her durumla başa çıkmanın yollarını bulmuşlardır. En çok merak ettiğimiz Mısır Medeniyetlerinin temel icatlarından bazılarına işaret edelim.

10- Matematik

Tarih kitaplarında bazen Yunanlılar matematiğin icadı konusunda paylarını alırlar. Matematik ve astronomi konusunda yetenekli oldukları doğru olsa da gerçek olan onu Mısırlılardan öğrenmiş olmalarıdır. Mısır geometrisi ve aritmetiğinin başlıca farkı ise, onların temel olarak pratik uygulamalar için kullanılmış olmasıydı: ölçümler, ticari işlemler, piramitlerin inşası ve kayaların kesilmesi. Matematik teorik bir bilim olarak görülmemişti. Mısır okullarında, müfredat sporu da içerisine almaktaydı ancak ileri eğitim almayı amaçlayanlar için yazı (karakter eğitim için) ve ayrıca matematiğin üzerine vurgu yapılırdı. Mısırlıların, en eski temel sayı sitemi, 10’luk sayı sistemini en az MÖ 2700’lerin başında (belki daha da önce) ortaya koydukları düşünülmektedir. Eski Mısır’dan gelen en eski matematiksel metin, MÖ 2000 civarında keşfedilmiş Moskova Papirüsüdür. Eski Yunanlılar daha sonradan Mısır’ın icat ettiğinin üzerine koymuşlar, geliştirmişlerdir.

9- Takvim & Saat

Mısırlılar zamanı üç ana döneme ayırmışlardır: Senenin üçte biri kadar süren su baskını mevsimi (akhet), ekim ve ekinlerin büyümesi (perit) ve hasat (shemu). Her biri 120 gün olan bu üç mevsim bir takvim yılı oluşturmaktaydı. Her yılın başlangıcını işaretlemek için tüm insanlar tarafından görülebilen Köpek Yıldızının yükselişini seçmişlerdi. Takvimin kısa olduğu bir süre sonra ortaya çıkmıştı. Ancak medeni yılın başlangıcı tarım yılının başlangıcına denk gelmişti.

Bunlara ek olarak, her kralın hükmettiği süre boyunca kayıtlar ve tarihi belgeler tutulmaktaydı. Günlerini parçalara ayıran ilk insanlar Mısırlılardı. Dikilitaşlar – ince, dört taraflı anıtlar – MÖ 3500 yılından itibaren güneş saatleri olarak kullanılmış ve gölgeleri ise öğlen saatini belirterek günleri parçalara ayırmayı sağlıyordu. Daha sonra, ilk taşınabilir olanı, aynı zamanda bir gölge saati icat ettiler, ancak hafifti, böylece her zaman yanınızda taşıyabilirdiniz. Bir çubuk 12 bölümle işaretleniyor ve çubuğun bir gölgesi size saatin kaç olduğunu söylüyordu.

8- Yönetim

Eski Mısır, yasa tarafından yönetilen bir ülkeydi. Öte yandan, ülke sadece bir kişi, merkezi bir figür olan – Firavun tarafından yönetiliyordu. Kraldan bile daha yüksek bir rütbesi vardı. Firavunlar yaşayan tanrılar olarak görülüyordu. Yönetmek için ilahi haklar almışlardı ve taç giyme törenleri ise onları tanrının kendisinin bir enkarnasyonu haline getiriyordu. Teorik olarak tüm topraklara ve insanlara sahiplerdi. Ancak, doğruluk tanrıçası, Ma’at’ı gücendirecek herhangi bir şey yapmamışlardı çünkü Firavun bile onun gücüne bağlıydı. Onların tek sorumluluğu ülkede evrensel uyumu sağlamaktı. Tarih boyunca diğer antik medeniyetlere kıyasla Mısır, antik dünyada en az savaşçı bir ruha sahip bir ülkeydi.

Coğrafyası ve doğal kaynakları koruma ve gıda sağladığı için uzun bir süre profesyonel bir ordu oluşmamıştı. Firavunlar hayatlarının her alanında -siyasi, dini vb. – insanların liderleriydi. Askeri güce ihtiyaç yoktu. Her şeyden daha önemli olan, kendi kurallarının dini yönüydü, insanlar ölümden sonraki hayatlarında büyüklük elde edebilmek için onları takip etmeye isteklilerdi. Firavun’un ölümden sonra yeniden dirilecek ve bir sonraki dünyada da tanrı olmaya devam edecek olması, Mısır’ın ayakta kalması için çok önemliydi.

7- Kütüphane

En ünlü antik kütüphane Mısır’ın İskenderiye Kraliyet Kütüphanesiydi. Sanatın dokuz tanrıçası Müzler’e adanmış olan, antik dünyanın en büyük ve en önemli kütüphanelerinden biriydi. Tek başına bir buluş olmamasına rağmen, tek bir yerde toplanmış antika bilgisi için muazzam bir değere sahipti. İskenderiye’de MÖ 300’lü yıllarda, Büyük İskender’in ölümünden sonra Mısır’ı yöneten Ptolemy I Soter tarafından kurulmuştur. Kütüphanenin amacı bir öğrenme merkezi kurmak ve dış dünya hakkında bilinen tüm bilgileri tek bir yerde toplamaktı. Edebiyat, tarih, hukuk, matematik ve fen bilimleri içeren bir milyondan fazla papirüs sayılmıştır.

6- Şarap

Şarap, Mısırlıların çok popüler bir içkisiydi. Belki icadını ilk onlar gerçekleştirmemişlerdi ama o zamandan, bugün sahip olduğumuza benzer sürecin nasıl işlediğini gösteren gösteren resimler bulunmaktadır. Asmalar özenle yetiştirilmiş ve ahşap sütunlarla desteklenmişti. Beş veya altı adam üzümleri topluyor ve üzümden geriye suyunun kaldığı tahtadan bir yapıyla onları ezdikleri sepete dolduruyorlardı. Son olarak, şarap, kilden ve büyük çömlek kavanozlarından yapılmış büyük fırınlarda  genellikle kiler, yağ ve gıda ile birlikte tutulmaktaydı. Variller, vücudun beslenmesini sağlayan bir sembol olarak Mısır mezarları için de yapılmıştır. Lotus çiçeğinin, şarapla karıştırıldığında güçlü bir narkotik iksir üretebileceğine dair bir efsane vardır. Şarabın İskenderiye’den ihraç edildiği bir rota vardı ve Nil Nehri, gümüş, bronz eşyalar, çömlekler, petrol ve şarap dahil dünyanın en büyük ticaret merkezlerinden biriydi.

Çeviri: Gülnihal Kafadar

Kaynak ancienthistorylists

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More