Pax Romana (Roma Barışı)
Pax Romana (Roma Barışı), Augustus döneminden (MÖ 27- MS 14) başlayarak, Roma İmparatorluğu’nda 200 yıldan fazla süren bir barış ve istikrar dönemiydi.
Pax Romana (Roma Barışı), Augustus döneminden (MÖ 27- MS 14) başlayarak, Roma İmparatorluğu’nda 200 yıldan fazla süren bir barış ve istikrar dönemiydi. Augustus ve varislerinin amacı, imparatorluğu dünyanın geri kalanından ayırarak askeri müdahale ve fetih yoluyla sınırlarını korumak, hatta genişletmekti. Ayrıca, imparatorluk içinde hukuk, düzen ve güvenliği garanti etmekte diğer amaçları arasındaydı.
İmparatorluğun varlığı boyunca Roma’nın sınırları sürekli genişledi. Pön Savaşları’ndan sonraki ilk toprak fetihlerinin yanı sıra, Balkanları, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’yı da topraklarına ekledi. Daha sonra batıya, Galya’ya, İspanya’ya ve kuzeye, Almanya ve İngiltere’ye hareket edeceklerdi. Sezar, Augustus, Claudius ve Marcus Aurelius’un zaferleri sayesinde Roma, şimdiye kadar var olan en büyük imparatorluklardan biri haline geldi. Hatta, Pers, Asur ve Büyük İskender imparatorluklarına da meydan okudu. Bununla birlikte, bu kadar büyük bir bölge, maddi anlamda birçok zorluğa neden oldu. Çünkü isyanlar ve ayaklanmalar çok fazlaydı. Bu sorunların çoğunun da İmparator Augustus çözüme kavuşturmuştur. Bu yüzden, o döneme Pax Romana veya Roma Barışı deniyordu.
Augustus İmparator Oluyor
Julius Caesar’ın MÖ 44 Mart’ta ölümü ülkeye de kaos getirdi. Eski üç hükümdarlığı yeniden canlandırma girişimleri en sonunda başarısız oldu. Sezar’ın genç oğlu Octavian, babasını öldürenlerini buldu ve diğer varisleri (Mark Antony ve Marcus Amelius Lepidus) yenerek Roma’nın liderliğini kendisi için güvence altına aldı ve böylece bir imparatorluk doğdu. Augustus döneminde eşi görülmemiş bir refah ve istikrar dönemini başlatacaktı. Ve bu sayede önceki yılların kargaşası da silindi.
Roma Senatosu, Augustus’a neredeyse sınırsız yetki vererek hem şehre hem de eyaletlere reform getirmesini istedi. Senato ona ve varislerine belirli yetkiler verdi: eyalet valileri üzerinde yetki, bir halk meclisindeki yasaları yürürlüğe koymaya çağırma yetkisi bu yetkiler arasındadır. Meydana getirilen bu güçlerle, hâkimlerin kararları zaman zaman veto edilebildi ve yönetici, etrafında olan biteni kontrol etmek için güç sahibi oldu. Onun hükümdarlığı hem siyasete hem de ticarete barış ve güvenlik getirecekti. Bu durum şehirdeki ve illerdeki birçok Romalının uzun süredir arzuladığı bir şeydi. Ancak barış çok ağır bir bedelle gelirdi. Nispeten sessizlik getiren bu Augustus Barışı yaklaşık olarak iki yüz yıl sürecekti.
İmparatorluk Genişliyor
Augustus’un miras aldığı Roma, çok geniş olsa da genişleme ve fetih ile her yönden, özellikle batıya bir şekilde daha fazla bölge eklemeyi istiyordu. Aynı şekilde, bu yeni eyaletler, Roma’ya bağlılıklarını bildirmek ve Roma otoritesini tanımak zorunda kaldılar. Augustus, İspanya ve Galya’dan bir kahraman olarak eve dönecekti. Bu başarısını sembolize etmek için Senato, MÖ 13 Augustan Barış Sunağı’nın (Ara Pacis) dikilmesini görevlendirdi. Augustus dönemi sanatın en önemli sergisi, MÖ 1, 9 Ocak’ta yapılmıştı. Bu sergi, heykel kabartmaları, imparatorluk ailesini tasvir eden dini bir duvar resmi ve çeşitli Roma değerlerini tasvir ediyordu. Bu tasvirler: barış, uyum, görev, ahlak ve zenginlik – pax, concordia, pietas, humanitas ve copia.
Augustus, Roma’yı ve İmparatorluğu Yönetiyor
Yeni İmparator, Roma ve çevresindeki birçok kişiye, kendisine bahşedilen tüm güçleri tam olarak kullanan bir yönetici gibi görünüyordu. Eyaletleri ve imparatorluğu kapsamlı bir şekilde gezdi ve bununla birlikte yeni bir orduda oluşturdu (23 lejyon komuta etti). Bu sayede daha profesyonel bir ordu oluşmuş oldu. Sadakatlerini sürdürmeleri için onlara hem para hem de toprak anlamında iyi ödeme yaptı. Orduda bulunan her kişi de, imparatoru desteklemek ve korumak için yemin ediyordu. Ordu sayısındaki artışlar ile, Galya’daki ve kuzey sınırları boyunca görülebilen isyanlarda kolaylıkla bastırıldı. Augustus, kendisini korumak ve kendi yıkılışını engellemek için Praetorian Muhafızlarını oluşturdu ve onları kendisini korumaları için görevlendirdi.
İlgili Yazılar
Sürekli büyüyen imparatorluk ve genişleyen ordu, imparatorluğun sınırlı hazinesine zarar verdi. Augustus, bu sorunu çözmek amacıyla, tüm illerdeki vatandaşların eksiksiz bir şekilde sayımını emretti ve vergileri ödemeleri için bir değerlendirme çizelgesi oluşturdu. Buradaki amaç, yalnızca iç düzeni sağlamak değildi. Aynı zamanda bu talepler genellikle sınırlı kaynaklar üzerinden yapılsa da, vergilendirme yoluyla ülkeye kaynak çıkarmaktı. Ve vergi gelirini valilerden korumak için Augustus, hazineyi Roma’daki Capitol’de merkezileştirdi. Ara sıra bir protesto olmasına rağmen, birçok kişi hem şehir hem de vilayetler üzerindeki bu denetimin haklı olduğuna inanıyorlardı. Aynı zamanda, bazı insanlar, öncelikle köleler ve toprağı çalıştıran azat edilmiş kişiler, bu imparatorluk döneminde nispeten özgür kaldı. Denizler korsanlardan arındırıldı ve ticaretin genişlemesi, rahatlaması sağlandı. Yeni yollar iletişimi kolaylaştırdı. Roma yeniden eski güzel günlerine kavuştu.
Roma şehri bu özgür dönemden yararlanan ilk şehirler arasında idi. Augustus, birçok reformu arasında, kıtlığa ve sele (Tiber kıyılarını taşma eğilimindeydi) karşı koruma sağladı. Şehrin tahıl tedarikini ve suya ulaşımını denetledi. Şehir polisinin de şehirdeki isyan ve suçları bastırmak için genişletildi. Çürüyen tapınakları yeniden inşa etmek için girişimlerde bulundu. Senato hala sadece danışma organı olarak hizmet vermesine rağmen onların sayısını da azalttı ve halk meclisleri reformlarını onaylasa da, yasa Augustus olduğundan kısa süre sonra geçersiz oldu.
Kalıcı Bir Barış
Göründüğü kadarıyla Roma halkı, Augustus’un yeni düzeninin imparatorluğa getirdiği barış ve güvenliği anlıyor ve değer veriyordu. Onlara göre o bir Tanrı gibiydi. Bundan böyle bir imparator (sadece birkaç istisna dışında) ölümünden sonra tanrılaştırılacaktı. Hâlâ ara sıra bir isyanlar yaşansa da imparatorluk büyük ölçüde barış içinde kaldı.
Augustus’u takip eden ve ondan sonra göreve gelen imparatorlar, çatışmayı azaltarak sınırları genişlettiler ve ülke içinde uyumu sürdürerek Augustus Barışı’nı sürdürdüler. Ancak, Roma lejyonları her zaman bu kadar sıcak karşılanmadı ve direnenlere karşı barışın maliyeti de yüksek olacaktı. MS 1. yüzyılda yaşayan tarihçi Tacitus, Britanya ve Almanya Üzerine adlı kitabında, Britanya’nın Roma fethi hakkında yazmıştır. Britanyalı bir lider olan Calgacus’tan halkına seslendiğini anlattı;
‘’İngiltere’nin tercih çiçeği olan bizler, onun için kıymetliydik. Söz konusu kıyıların görüş alanı dışında, gözlerimizi tiranlığın kirletilmesinden bile uzak tuttuk… bugün Britanya’nın daha da sınırı açığa çıkıyor; arkamızda hiçbir ulus, dalgalar, kayalar ve Romalılardan başka bir şey yer almıyor. ‘’
Calgacus şöyle devam etti: “Zenginler gibi fakirlere saldırmak onlara cazip geliyor. Soygun, kasaplık, yalancılık gibi şeylere İmparatorluk diyorlar; ıssızlık yaratıyorlar ve buna barış diyorlar. ”
Bu zorluklara rağmen, Pax Romana, Augustus’un bazı varislerinin onları sevmemelerine rağmen yıllarca devam edecekti. İmparator Claudius nihayet Britanya’da başarılı olacaktı. Vespasian ve oğlu Titus Ortadoğu’nun güvenliğini sağlayacaktı. Ancak İmparator Hadrian (MS 117 – 138) Britanya’da ve bir duvar inşa ederek kuzey sınırlarını genişletmeye son verecekti. MS 3. yüzyılın sonlarında veba ve istilalar imparatorluğu mahvetti ve çatlaklar ortaya çıkmaya başladı. MS 180’de Marcus Aurelius’un ölümünden ve varisi olan İmparator Commodus’un ortaya çıkmasından sonra Pax Romana kavramı akla geldi. Bu da yaklaşık olarak iki yüz yıl almış oldu.
İmparatorluğun yıkılmasıyla hükümet de yıkıldı. İmparator Augustus, siyasi ve askeri kontrolü ele geçirmiş ve bir imparatorluk kurmuştu. Hükümdarlığı süresince sınırları güvence altına aldı, ekonomiyi istikrara kavuşturdu ve ülkeye barış getirdi. Augustus, “Bir tuğla şehir buldum ve mermerden bir şehir bıraktım.” diye yaptıklarından bahsetti.
Çeviri: Cansu Kaplan
Wasson, Donald L. “Pax Romana.” Ancient History Encyclopedia. Ancient History Encyclopedia, 08 Dec 2015.
Kaynak
ancient.eu