İskender Lahdi adlı eser, ziyadesiyle bilgilendirici olmasa bile, ilginç bir antik objedir.
İskender Lahdi, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında, Lübnan’daki kazılar sırasında, Fenike kenti Sayda’ya yakın bir yerde keşfedildi. M.Ö 4. yy sonlarına dayanıyor. Bu onu neredeyse modern ve dolayısıyla Büyük İskender ve onun ölümünden sonraki sosyo-politik durum hakkında daha fazla şey öğrenmek isteyen herkes için özel bir ilgi konusu haline getiriyor.
Lahit neredeyse kesinlikle Yunanlılar hatta muhtemelen Rodoslular tarafından yapılmıştır. Buna istinaden, mermerin üzerindeki bazı boya izlerinin halen korunduğunu görmek mümkündür. MÖ 312’de ölen Sayda Kralı Abdalonymos için yapılmıştır. İskender ve diğerlerini savaşta ve avlanma sırasında gösteren kahramanlaştırıcı bir rölyeftir. Lahit şu sıralar İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Yukarıdaki resim, rölyefin bir detayını, lahdin uzun cephelerinden birini göstermektedir. Solda, İskender’i İssos Muharebesi (M.Ö 333)’nde görürüz. Kral, aslan şekilli bir miğfer ile, ki bu muhtemelen Nemea Aslanı’nı yenilgiye uğratan Herakles’e[1] bir atıftır; veya ayrıca savaştaki acımasızlığının altını çizen bir simgedir. Bu kompozisyonda, ata binerken tasvir edilen diğer Makedonlar (bu resimde görünmüyor), Hephaestion ve Perdiccas olarak çeşitli şekillerde tanımlandı, ancak bu bir varsayımdan başka bir şey değil.
Lahdin diğer uzun cephesi, Abdalonymos’u aslan avında tasvir eder. Abdalonymos, İskender tarafından Sayda kralı ilan edilmiştir; ve lahdin kralı ve İskender’i birlikte tasvir etmesi şüphesiz ki aralarındaki bağları kuvvetlendirme ve Abdalonymos’un hakkıyla atandığını (böylelikle hanedanlığını güvence altına alıyor) gösterme amacı gütmektedir.
İlgili Yazılar
Bu sahnenin en sağında, bir Makedon diğeri Pers, iki adam vardır –geyik avlamaktadırlar; bu detay yukarıda resmedilmiştir. Aynı zamanda, başka bir av sahnesi de kısa cephede tasvir edilmiştir; burada Abdalonymos bir panter avlarken gösterilir (İkonografik çalışmalarda yeleleri olmayan kedigiller genellikle “panter” olarak tanımlanır.)
Lahdin diğer kısa cephesinde, yine bir savaşı tasvir edilir; muhtemelen Gazze Savaşı (M.Ö. 312)’dır; İskender’in ölümünden sonra varisleri arasında yaşanmıştır. Yukarıdaki resim, lahitin neye benzediği hakkında bir fikir veren boyalı bir rekonstrüksiyona aittir. Lahdin kendisi bir Yunan tapınağı şeklinde olup, alınlıklarında muhtemelen Perdikkas’ın cinayetini ve Abdalonymos’u savaşta tasvir eden başka bir sahneyi içeren bazı süslemeler vardır.
[1] Yunan mitolojisinde Herakles, Roma Mitolojisi'nde Herkül, Zeus ile Miken kralının kızı Alkmene'nin oğludur.
Çeviri: Zeynep Şenel Gencer
Kaynak
ancientworldmagazine
