Kritios Boy, hareketli bir tarihe sahip bir Erken Klasik Yunan heykelidir. Yaşamına 2500 yıl önce dünyaca ünlü Akropolis’te başladı, Atina’da M.Ö. 480 yılında bir Pers saldırısı sırasında hasar gördü, daha fazla yıkımı önlemek için gömüldü, vücudu iki bin yıl sonra moloz içinde yeniden keşfedildi ve 23 yıl sonra başıyla yeniden bir araya getirildi. Antik Yunan’ın Arkaik ve Klasik heykel stili arasındaki sanatsal geçişin en önemli örneğidir.
Antik Yunan Kültürü Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey Bu Linkte
Kritios’un Usta Yaratılışı
Kritian çocuk olarak da bilinen bu ünlü heykel, ustaca mermerden yaratılmıştır ve M.Ö. 5. yüzyılın başlarında yapıldığına düşünülmektedir. Kritios Oğlanı diye adlandırılmasının sebebi, Atinalı heykeltıraş Kritios’un eseri olduğuna inanılmasıdır. Bu atıf, bu heykelin başı ile Kritios’un bir diğer eseri olan Harmodius’unki arasındaki benzerliğinden kaynaklanıyordu. İkincisi, Tyrannicides (Tiran öldürenler) olarak bilinen bir çift heykeldir ve orijinaller artık mevcut olmasa da, bu çalışmanın mermer Roma kopyaları bulunmuştur.
Tiran Öldüren Heykelinin Hikayesini Merak Ediyorsanız Tıklayın
Kritios Oğlanı Bulundu
Kritios Oğlanı, 1866 yılında, Atina Akropolü’nde Eski Akropolis Müzesi’nin kurulması için yapılan kazı çalışmaları sırasında keşfedilmiştir. Perserschutt (“Pers enkazı” veya “Pers molozu” anlamına gelen) mermer heykeller ortaya çıkarılmıştır. M.Ö. 480’de, Persler Atina’yı ele geçirmeyi başardılar ve şehri çuvallayıp yakmaya başladılar. Sonuç olarak, kutsal tapınakların çoğu yağmalanmış, tahrip edilmiş veya yıkılmıştır. Atinalılar geri döndüğünde, kutsallaştırılmış nesneleri törensel olarak gömdüler. Bunlardan biri de Kritios Oğlanı idi.
Başıyla Yeniden Bir Araya Getirildi
İlgili Yazılar
Heykelin gövdesi 1866’da bulunsa da, başı 23 yıl sonra, müze ile Akropolis’in güney duvarı arasındaki alanda ortaya çıkarılmıştır. Ayaklar ve heykelin elleri hayatta kalamamıştı. Heykelin ellerinin ve ayaklarının sakatlanması Perslerin işi olabilirken, başını kesmemiş olabilirler çünkü Atinalıların zaman zaman heykellerinin başlarını kestikleri biliniyordu.
Yunanistan Gezi ve Tarihi Yazıları İçin Tıklayınız
Kritios Oğlanı’nın Doğal Görünümü
Kritios Oğlanı bir heykelden daha küçük olarak tanımlanabilir çünkü 86 cm yüksekliğinde, dolayısıyla gerçek bir insandan biraz daha küçüktür. Kritios Oğlanı’nın en önemli yönü, kontrapposto olarak bilinen, “karşı-poz” anlamına gelebilecek bir İtalyanca terimidir.Heykel, kontrappostoyu sergileyen bilinen en eski Klasik Yunan heykeli olduğu için önemlidir. Bu poz, heykelin bacaklarından birine daha fazla ağırlık verilmesiyle sağlanır; bu da vücudun bu ağırlık değişimlerine tepki vermesine neden olur. Sol bacağına daha fazla ağırlık verildiği için, sol leğen kemiği yukarı doğru bastırılırken, sol omuz aşağı doğru iner, böylece leğen kemiğinin hareketine karşı koyar. Bunun tersi de sağ taraf için doğrudur. Bunun sonucunda da daha doğal bir görünüme sahip bir heykel ortaya çıkar.
Bu natüralizm, o zamana kadar yeni bir yenilikçi çünkü önceki Arkaik döneme ait geleneksel kouros (genç erkeklerin antik Yunan heykellerinin) daha soyut, katı ve geometriye daha fazla bağımlı olduğu söylenebilir. Kontrapposto dışında, Kritios Oğlanını kouros’dan ayıran diğer birçok özelliği de bulunmaktadır. Örnek olarak, göğüs kafesinin, heykelin nefes alma eyleminde olduğu gibi, doğal olarak genişletilmiş olarak tasvir edildiği belirtilmiştir. Ek olarak, Arkaik dönemin kourosu ayrı bir gülümsemeye sahipken, Kritios Oğlanının daha sade bir ifadesi vardır ve dudakları daha doğru bir şekilde işlenir.
Kontrapposto duruşu sonunda kaybolsa da, İtalyan Rönesansı sanatçıları tarafından yeniden keşfedildi. Kritios Oğlanı bu pozu sergileyen ilk heykel olsa da, yeniden keşfedilmesine olanak sağlayan daha sonraki heykellerdi çünkü asıl heykel yıllarca saklı kaldı. Bununla birlikte, bugün öneminin ve eski Yunan heykeltıraşlarının sonraki nesilleri üzerindeki etkisinin de farkındayız. Bugün, Kritios Oğlanı Akropolis Müzesi’nde sergileniyor.
Yapılan Heykeller Uzaylıları mı Temsil Ediyor?
Çeviri: Belgin Avşar
Kaynak
Ancient-Origins