Homo Erectus’un Kıyameti: Kitlesel Ölüm Türlerin Sonuna İşaret Ediyor
İnsan evrimini gösteren soy ağacında, Homo erectus öne çıkmaktadır. Yaklaşık 2 milyon yıl önce Afrika'da yaşayan H. erectus - en yakın evrimsel akrabamız - modern insana oranla ilk hominindi.
Endonezya bölgesi, yaklaşık 110.000 yıl önce yok olan arkaik insanları ortaya koyuyor.
İnsan evrimini gösteren soy ağacında, Homo erectus öne çıkmaktadır. Yaklaşık 2 milyon yıl önce Afrika’da yaşayan H. erectus – en yakın evrimsel akrabamız – modern insana oranla ilk hominindi. Aynı zamanda Afrika’nın ötesine, Avrupa ve Asya’ya giriş yapan, yaklaşık 1,7 milyon yıl önce Çin’e ve 1,5 milyon yıl önce Endonezya’ya ulaştığı bilinen ilk hominin oldu.
Fakat H. erectus’un başarıları burada bitmiyor. Ayrıca bugün Gürcistan Cumhuriyeti’ni içeren Transkafkasya bölgesi gibi ılıman ortamlarda yaşamış bilinen en eski hominin.
H. erectus’un uzun ömürlülüğü, menzili ve uyum sağlarlığı onu fosil kayıtlarındaki en başarılı hominin türü yapar.
(Elbette, biz modern insanlar yedi kıtada yaşıyoruz- genellikle teknolojiden biraz yardım alarak- Güney Kutbu’ndan Sahra’ya kadar her yerde hayatta kalıyoruz, ancak sadece birkaç yüz bin yıldır bunu yaptık.)
Türlerinin Sonuncusu
Peki, bu mega başarılı arkaik insan için her şey nasıl sona erdi? Son H. erectus bu ölümlü bobini ne zaman ve nerede karıştırdı?
Bunlar uzun süredir paleoantropologların sordukları sorular. Erectusun son görülme tarihini bulmak için araştırmadaki en umut verici yerlerden biri olan Endonezya’daki Ngandong’u kazdılar ve 1930’lardaki kazılar sırasında homininlere ait sayısız fosili elde ettiler. Kafatasları ve diğer kemikler üzerindeki özellikler, bireylerin türlerin en gelişmişleri arasında olduğunu ortaya koydu. Ancak materyali tarihlendirmek zordu.
Önceki tahminler, Orta Java’daki Solo Nehri yakınında, bir terastaki Ngandong’un kemik yataklarının, büyük ölçüde bulunduğu bölgenin coğrafyası nedeniyle, fosillerin yaşının yarım milyon yıldan 30.000 yaşına kadar değiştiğine dair görüş öne sürmüştü. Nehrin seyri zamanla değiştikçe, toprak dilimleri aşınmış ve yeniden inşa edilmiştir. Kısacası işler karıştı.
İlgili Yazılar
Ancak şimdi araştırmacılar hem nehrin rotasındaki değişiklikleri hem de çevredeki tepelerin topografyasını çizerek özenle bölgesel bir kronolojiyi yeniden yarattılar. Ekip ayrıca, kuvars taneleri ve pomza gibi onlarla biriken fosillerin ve malzemelerin yaşını belirlemek için birden fazla tarihleme yöntemi kullandı.
Yeni, daha sağlam tarih aralığı Ngandong homininlerinin fosil kayıtlarında en son bilinen H. erectus üyeleri olduğunu doğruladı. Ve bu 100.000 yıldan fazla bir süredir- Pekin yakınlarındaki bir bölgeden kalan diğer H. erectus fosilleri yaklaşık 230.000 yıl öncesine tarihleniyor.
Suyla Aşınmış Bir Tür
Ngandong fosillerinin yeni yaş aralığı, bölgedeki H. erectus ve anatomik olarak modern insanların örtüşmesini de engelliyor.
Çoğunlukla kafatası parçaları olan Ngandong fosilleri, aynı anda ölen en az bir düzine H. erectus üyesini temsil eder. Sahada diğer hayvanların kemikleri de birikmişti, ancak araştırmacılar taş aletler veya başka eserler bulamadılar. Fosillerin bulunduğu yakın alan, orada biriken kemikler, nehrin kendisindeki çakıl veya kum kanal hatlarıydı.
Görünüşe göre aşağıya doğru yıkanıp moloz alanında birikmesine rağmen, kısmi fosiller çok az aşınma ve yıpranma gösterir, kemikler de çalkantılı sularda bir süre atılır ve yuvarlanır. Kanıt, bireylerin tek bir sel olayında kısa bir baskınla öldüğünü göstermektedir. Bu, türün görkemli bir sonu oldu.
Yoksa öyle değil mi? Yakındaki Yeni Gine’deki modern nüfusun genomik çalışmaları, DNA’larının yaklaşık yüzde 1’inin Denisovan, Neandertal veya Homo sapiens olmayan arkaik bir insandan geldiğini tespit etti. Geç kalan H. erectus popülasyonu ile melezleşmeyi iyi temsil edebilir, bu da bu başarılı türün bir şeridinin bazı modern insanların genlerinde yaşadığını düşündürmektedir.
Çeviri: Bünyamin Tan
Kaynak
discovermagazine
