Eski Toplumlarda Doğum Ritüelleri: Anne ve Çocuğu Korumak
Antik dönemlerde kötü ruhların doğum yaparken bir kadına saldıracağına inanıldığı için, birçok eski toplumun tapınaklarında kadınları doğumda koruma görevi verilen tanrı ya da tanrıları vardı.
İnsanlık tarihi boyunca, hamilelik ve doğum bir kadın için oldukça tehlikeli dönemlerdi. Genellikle bebek bekleyen annenin ve bebeğinin kötü niyetli doğaüstü güçlere karşı savunmasız olduklarına inanılırdı. Bu nedenle birçok antik medeniyet hem anneyi hem de bebeğini gelecek zararlardan koruduğuna inanılan doğum ritüelleri geliştirmiştir.
Doğumun Korunmasından Hangi Tanrı/Tanrıçalar Sorumlu?
Antik dönemlerde kötü ruhların doğum yaparken bir kadına saldıracağına inanıldığı için, birçok eski toplumun tapınaklarında kadınları doğumda koruma görevi verilen tanrı ya da tanrıları vardı. Mesela Mısırlıların doğumdan sorumlu iki tane tanrıları vardı. Bunlardan biri vahşi görünümlü cüce tanrı Bes idi. Diğeri ise kedi özelliklerine, sarkık göğüslere ve bit timsah sırtına sahip iki ayaklı bir su aygırı olarak tasvir edilen Tawaret’ti. Her iki tanrı da doğum yapan kadınların korunmasından sorumluydu. Yunanların da doğum için özel bir tanrıları vardı, Eileithyia, fakat Hekate ve Hera’ya da koruma için dua etmeleri olağandı. Hristiyanlık çok tanrılı bir din olmasa da doğum için bir koruyucu, hamile kadınlar için bir ebe, bir aziz vardı- St. Raymond Nonnatus.
Korumayı Güvence Altına Almak İçin Hangi Ritüeller Gerekliydi?
Doğum sırasında korunmak için tanrılara/azizlere dua etmek yeterli değildi. Pek çok eski toplumun doğum sürecinin mümkün olduğunca sorunsuz ilerlemesini sağlamak için yaptıkları ritüelleri vardı. Örneğin Antik Yunan toplumunda doğumhanede bulunan herhangi bir düğümün bir bebeğin doğumunun sihirli engelleri olduğu bu nedenle bu düğümlerin mümkün olduğunca çabuk çözülmesi gerektiğine inanılıyordu. Anglo-Saksonlar kolay bir doğumun ölü bir adamı ve diri birini (muhtemelen annenin kocasıdır) içeren bir dans ritüeli gerçekleştirerek sağlanabileceğine inanıyorlardı. Bebek bekleyen anne, ilk olarak bir tılsım okurken ölü bir adamın mezarı üzerine, daha sonra başka bir tılsım okurken yerde yatan canlı bir adamın üzerine basacaktı.
İlgili Yazılar
Doğumdan Sonra Hangi Ritüeller Gerçekleştirilirdi?
Çocuk doğduktan sonra yapılması gereken başka ritüeller vardı. Bu ritüellerin en önemlilerinden biri bebeğin plasentasını içerirdi. Örneğin Aztekler kız çocukların plasentasını evin bir köşesine gömerlerdi. Öte yandan erkek bebeğin plasentasını düşman topraklarına gömmek üzere bir savaşçıya verirlerdi. Bu, çocuğun güçlü ve cesur bir savaşçı gibi yetişmesini sağlayacaktı. Aynı zamanlarda Avrupa’da ise plasenta yeni doğan bebeğin başının üstüne kem gözleri uzak tutmak için konurdu.
Korumayı Sağlamak İçin Çocuğa Verilen Özel Hediyeler
Çocuğun doğumundan sonra yapılan ritüeller genelde hediyeler içeriyordu. Eski Roma’da bebeklere adları verilirken boyunlarına takılması için bulla adı verilen özel madalyonlar verilirdi. Bu, erkekler için doğumdan dokuz gün, kızlar için de sekiz gün sonradır. Bulla, çocuğu tüm kötülüklerden koruduğuna inanılan bir muska içeriyordu. Erkek çocukları tam bir vatandaş sayılana kadar, kız çocukları da düğün arifelerine kadar bulla’larını takarlardı. Bu nedenle, bulla’nın yanındaki ayar çocukluktan yetişkinliğe geçişi sembolize ediyordu. Ayrıca, bir adam zafer kazandığında kıskanç gözlerden korunmak için bulla’sını tekrardan takabilirdi. İngiltere’de baba olacak birinin eşi doğurmak üzereyken bir peynir edinmesi gerekiyordu. Çocuk doğduktan sonra bu peynir ortasından kesilir odadakilere ve bebeğin ilk ziyaretçilerine verilirdi. Bütün peynir servis edildiğinde geriye sadece içi boş bir halkayı oluşturan kabuk kalırdı. Çocuğun vaftiz günü, çocuk geleceği için iyi şans sağlamak için bu halkadan geçirilirdi.
Çeviri: Şeyma Çelik
Kaynak
Ancient-Origins