Durandal: Roland’ın Efsanevi Kılıcı
Camelot Kralı Arthur'un meşhur kılıcı Ekskalibur ya da İslam peygamberi Hz. Muhammed'e göklerden gönderildiğine inanılan ve daha sonra amcasının oğlu ve damadı Hz. Ali’ye teslim edilen Zülfikar… Bunlardan başka, bir diğer ünlü kılıç ise hakkında pek az bilgiye sahip olduğumuz ünlü şövalye Roland'ın kılıcı Durandal…
Tarih boyunca, ünlü figürlerin ve efsanevi kahramanların doğa üstü güçlere sahip kılıçları olduğu anlatılagelmiştir. Camelot Kralı Arthur’un meşhur kılıcı Ekskalibur ya da İslam peygamberi Hz. Muhammed’e göklerden gönderildiğine inanılan ve daha sonra amcasının oğlu ve damadı Hz. Ali’ye teslim edilen Zülfikar… Bunlardan başka, bir diğer ünlü kılıç ise hakkında pek az bilgiye sahip olduğumuz ünlü şövalye Roland’ın kılıcı Durandal…
Tarihi Roland karakteri hakkında bugün çok az bilgiye sahip olsak da Orta çağ Avrupa anlatılarında kendisi oldukça önemli bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Bu anlatıların çoğunda Roland’dan ünlü Kutsal Roma İmparatoru Charlemagne’ın (Şarlman) yeğeni olarak bahsedilmektedir. Ayrıca Roland, İmparatorluk sarayının en iyi savaşçılarını oluşturan On İki Soylu’nun (Paladinler olarak de geçmektedir) da en yücesi olarak kabul edilir. Roland ile ilgili en bilinen efsane, daha sonra destanlaştırılacak olan Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında geçen büyük Roncevaux Muharebesi’ndeki direnişidir.
Roland’ın Roncevaux Muharebesi’ndeki son direnişinin öyküsü, en geniş çapta Roland Destanı’nda (La Chanson de Roland) anlatılır. Destana göre, Tanrı’nın meleği, Durandal’ı şövalyelerinden birine vermesi gerektiğini bildirerek Charlemagne’a teslim etmiştir. Öte yandan, Lodovico Ariosto’nun kaleme aldığı Çılgın Orlando (Orlando Furioso) adlı destanda, Durandal’ın bir zamanlar Truva kahramanı Hektor’un kılıcı olduğu ve Roland’a büyücü Malagigi tarafından verildiğini belirtilir. Kökeni ne olursa olsun şu bir gerçek ki Durandal olağanüstü bir kılıçtı. Esasen, Çılgın Orlando adlı destanda, Sericena’nın gaddar kralı Gradasso’nun, Fransa’yı işgal etmesindeki en büyük amacının Durandal’ı Roland’dan geri almak olduğu söylenir.
Durandal’ın önemli özelliklerinden bir diğeri ise bünyesinde birçok Hristiyan emanetleri barındırmasıydı. Roland Destanı’nda anlatılana göre, “Altın kabzanın içinde gizlenen emanetler” şöyleydi: “Aziz Petrus’un Dişi, Aziz Basile’nin Kanı, Aziz Denise’in bir tutam saçı, Meryem Ana’nın giydiği elbisenin parçaları.”
Durandal ayrıca yok edilemez bir silah olarak da tasvir edilmiştir. Tüm savaş kaybedildiğinde, Roland, Durandal’ın düşmanın eline geçmesini önlemek için onu yok etmeye çalıştı, ancak çabası nafileydi: “Kara bir taşa savuruyor kılıcı defalarca / Taş tuzla buz oluyor kılıç sağlam hala / Kılıç haykırıyor fakat yok bir çizik bile / Havaya fırlıyor aldığı tüm darbelerle.” Efsaneye göre, Roland’ın Durandal’ı yok etme çabası, Pireneler’de 40 metre genişliğinde ve 100 metre derinliğinde bir kesik meydana getiriyor ve bu doğal yapıya bugün Roland Çatlağı (La Brèche de Roland) adı veriliyor.
Roland efsanevi kılıcı Durandal ile, Charlemagne için birçok büyük başarıya imza atmıştı. Bunlar Roland Destanı’nda şöyle dile getirilmektedir:
İlgili Yazılar
“Seninle kral için kazandım Anjou’yu, Bretaigne’yı / ve seninle kral için kazandım Peitou’yu , Maine’i / ve Normandiya’yı seninle kral için aldım / Ve dahi Provence ile Equitaigne’yı / Lumbardie’yi ve tüm Romaigne’yı / Bavyera’yı ve Flamanya’yı / Ve dahi Burguigne ile tüm Puillane’yı / Costentinnople sunar ona saygısını / Saisonie’de her şey onun buyruğundadır / Seninle onun için kazandım İskoçya’yı, İrlanda’yı ve Galler’i/ İngiltere’yi dahi kazandım odasını kursun diye / Seninle nice tuhaf memleketler kazandım / Sakalı ağarmış Charles tuttu hepsini ellerinde.”
Roncevaux Muharebesi’nde, Roland yüz bin kişilik güçlü Müslüman ordusunu durdurmayı başararak Charlemagne’ın ana kuvvetlerine saldırmalarının önüne geçmiş oldu. Durandal’ı kullanarak çok sayıda düşmanı öldürdü ve hatta Sarazen kralı Marsile’nin sağ eli ile kralın oğlu Jursaleu’nun başını kesmeyi başardı.
Roland, Durandal’ı yok etmeyi başaramadığı için ölmeden önce onu bedeninin altında saklamaya karar verdi. Başka bir anlatımda ise Roland, Durandal’ı havaya fırlattı ve orada sihirli bir şekilde Toulouse’un 160 km kuzeyinde hac bölgesi olan Rocamadour’daki bir kayaya saplandı. Rocamadour’daki Chapelle de Notre-Dame’ı ziyaret edenler, şapele giden kapının üstündeki kayaya saplanmış demir bir kılıç görebilirler. Bazıları bunun gerçekten de Roland’ın Durandal’ı olduğuna ve çalınmasını önlemek için bir zincirle bağlandığına inanıyorlar.
Çeviri: Gürkan Çimen
Kaynak
Ancient-Origins