Dünya küçüldükçe, teknoloji ve uçak yolculuğu sayesinde, daha önce gizemli olan tarihi yerler daha iyi bilinmekte ve sıradan turistler ile sadece keşfe çıkanların bu muhteşem yerleri ziyaret etmeleri mümkün olmaktadır. Bugünlerde ziyaretçiler, Lesotho’daki eski atalarımızın yaşamlarına ve zihinlerine bir pencere sunan büyüleyici ancak uzak bölgelere kolayca seyahat edebilirler. Güney Afrika ülkesinde büyük bir kaya sanatı mekânı ve Sahra Altı bölgesinde türünün en önemli yerlerinden biri olan şaşırtıcı Ha Baroana.
Ha Baroana Sanatçıları Kimlerdi?
Mağara tarihine ve kaya sanatına ilişkin hiçbir belgesel kanıt bulunmamakla birlikte, sanatı anlamanın anahtarı adındadır: Ha Barona, yerel dilde “Bushmen’lerin evi” anlamına gelir. Bushmen, kendine özgü bir dili olan eşsiz bir kültürel grup ve kendilerini San İnsanları olarak adlandırıyorlar. Bölgenin ilk sakinleri arasındadırlar ve 40.000 yıldan beri burada yaşamaktadırlar.
Bushmen ya da San İnsanı tipik olarak avcı-toplayıcı gruplar halinde yaşıyorlardı ve göçebeydiler. Bantu dilini konuşan insanların gelmesinden sonra gittikçe daha fazla marjinalize edildiler ve çevre topraklarda ya da yarı çölde yaşamaya zorlandılar. Bugün, birçok San İnsanı çiftçi olmuş ya da kentsel alanlara taşınmıştır. Kaya sanatını yapan antik ressamların bir San grubundan olması ve yerel geleneklerin bu görüşü desteklemesi muhtemel görünüyor.
Hayvanlar, İnsanlar ve Yaşam Biçimleri
San insanı çok köklü bir kaya sanatı geleneğine sahiptir. Zimbabwe’den Güney Afrika Cumhuriyeti’ne kadar, Güney Afrika’nın dört bir yanında sanatlarının örnekleri var. Resimler, kayayı yüzeyden ufalayarak ve doğal bileşenlerden pigmentleri oyuklara uygulayarak yapılmıştır. Ha Baroana’daki sanat leoparlar, aslanlar, boğa antilopları, mavi turnalar ve diğer kuşlar gibi birçok hayvanı temsil eder. Bu türlerin birçoğu hala Lesotho’da yaşamaktadır.
Kaya sanatının yaklaşık 2000 yıl önce yapıldığı ve bazılarının da eski San insanlarının hayatlarını betimlediğine inanılmaktadır. Avlanan ve dans eden insanların yanı sıra kulübelerinin resimleri de var. Mağarada bulunan sahneler, Lesotho’daki San’ın oldukça yakın zamana kadar yaşadığı hayatı hatırlatıyor ve Namibya’da hala bu şekilde yaşayan bazı gruplar var.
Çubuğa benzeyen figürlerin çoğu çok soluk ve yıllarca tahrip edilip ihmal edilen gravürler, birçok grup için önemli bir konu haline gelmiştir.
İlgili Yazılar
Ha Baroana Kaya Resmini Anlamak
San resim geleneği, batı sanat nosyonlarıyla karşılaştırılmaması gereken bir tanesidir. Oymalar ve kaya imgeleri sanatsal olarak tasarlanmamıştı, ne de dekoratif sebeplerle yapılmamıştı – amaç dini ve manevi idi ve San Halkının şaman inançları ile ilgiliydi. Resimler yaşamlarının törensel ve ritüel yönlerinde önemli bir faktördü ve bu insan ve hayvan figürleri büyük olasılıkla en önemli avın başarısını sağlamak için tasarlandı.
Alternatif bir teori, gravürlerin efsanevi tanrıların ve kahramanların temsilleri olduğunu belirtir. Bununla birlikte, Bushmenlerin din ve mitolojisi hakkındaki eski bilgilerin çoğu, modern dünyanın etkisi ve özellikle de Hristiyanlığın etkisi nedeniyle kaybedilmiştir. Gravürlerin halk hekimliğinde önemli olduğu veya coğrafi sınırları belirlemek için kullanıldığı ve sosyal ya da dini nedenlerden dolayı bir alan oluşturduğu da muhtemeldir.
Ha Baroana Oymaları
Olağanüstü gravürler, Nasıra köyünden çok uzak olmayan Lesotho’nun başkentinin doğusunda, 48 km uzaklıkta bulunmaktadır. Sanat, taşkın bir kayalıkta, çıkıntılı bir uçurumun oluşturduğu sığ bir mağaraya benzer özelliktedir. İyi işaretlenmiş olan gravürlere ulaşmak için ziyaretçilerin tepeden aşağıya doğru bir yol izlemesi gerekir, ancak taksiyle bölgeye yakın bir yere inmek de mümkün.
Çeviri: Bünyamin Tan
