Tarih öncesi çağlardan bu yana, ağaçlar kutsal anıtlar olarak saygı görmüştür. Atalarımız, muhtemelen doğanın her sonbaharda ölümü ve ardından ilkbaharda coşkulu biçimde yeniden doğuşundan esinlenmişler.
İlkel insan düşüncesinde ağaçlar, yaşamın, ölümün ve yeniden doğuşun simgesi olmuştur.
Tüm dünya kültürlerinde efsanevi bir yeri olan özel bir ağaç vardır. Günümüzde “Yaşam Ağacı” olarak adlandırılan bu destansı ağaç, atalarımıza göre gerçekten de olağanüstü boyutlarda ulu bir ağaçtır.
Köklerinin yeraltı dünyasının derinliklerine, dallarının ise yedi kat semâya uzanacak kadar yüksek olduğu söylenirdi ve semavî alemlere olan bağlantısından dolayı birçok rahip, bu ağaçları başka boyutlara açılan geçitler olarak kabul ediyordu.
- Yggdrasil’in (*)orta dünyayı (Midgard)(**) (bazıları ateş ve buzdan, bazıları da karanlıktan ve ışıktan oluşan) sekiz başka aleme bağladığı söylenirdi.
- Mezoamerika Dünya Ağacı, Yeraltı dünyası, gökyüzü veyeryüzünü birbirine bağlayan bir geçit (Dünyanın ekseni) olarak görülmüştür.
- Macar mitolojisindeki “Gökyüzü Ağacı”nın, yedi dünyaya erişen birçok dalı vardı. Dallarının Güneş’e, Ay’a, bulutlara ve diğer gökcisimlerine uzandığı düşünülürdü.
- Baltık mitolojisindeki Şafak Ağacı, altından bir gövde, bakır kökler ve gümüş yapraklarla tasvir edilmiştir. Gövde, yaşamı temsil eder, geçmiş ise köklerde (geçmiş yaşamlar) saklanmıştır. Dallar, henüz yaşanmamış geleceği temsil etmektedir.
- Şunu da belirtmek gerekir ki, hemen tüm “Dünya Ağacı” tasvirlerinde, eteğine yerleşmiş büyük bir yılan da yer alır.
Antik Dünyada Kullanılmış Hayrete Düşürecek 6 Makine
Bu yılanlar, sadece belli sayıda fâninin bilebildiği yasak bilgileri korurlar:
- Adem ve Havva, Bilgi Ağacı’ndan (Yahudilik / Hristiyanlık) yasak meyveyi yiyerek bilgeliğe erişmiştir.
- Buda’nın, Bodhi (***) ağacının altında aydınlanma kazandığını anlatılır (Budist mitolojisi).
- Kabala, hayat ağacını (Hristiyan mitolojisindeki diğer efsanevi ağaç) temsil eder. Efsane der ki, bu mistik ağacın sırrını bilmek, hayatın sırrını bilmek demektir.
- Druidler, doğal dünyanın rahipleridir ve isimlerinin anlamı “meşeyi bilen” demektir (Kelt mitolojisi).
- Letonya’nın Kozmik Ağacı oldukça sembolik bir imaja sahiptir. Dallarında kuşların (aydınlanma), eteklerinde memelilerin (sezgi) ve köklerinde ise yılanların (bilgelik) olduğu söylenir.
Antik Dünyanın7 Ruhani Sembolü
Dünya mitolojisinde bulunan en yaygın temanın, “Hayat Ağacı”nın yaşamı hem yaratan hem de uzatan olduğu söylenir. Atalarımız, çoğu durumda, bu büyük ağaçların Tanrıları, hattâ insanlığın kendisini doğurduğuna inanıyordu. Birçok ziyaretçi bu efsanevi ağacı çağlar boyunca aramıştır, ama değerli olan tabii ki bulabilmektir:
- Tengricilikte, sadece insanların değil, yüzyıllarca yaşamış olan diğer ruhsal varlıklar ve küçük tanrıların Ağaçlardan türediğine inanılır.
- Hayat ağacı, Mısır tanrılarının soyunu, ağaçların hayat veren özellikleriyle sürdürdüğü söylenen Tanrıça Iusaaset’e aittir.
- Vedik mitolojideki Kalpavriksha ağacının, dilekte bulunanlarabol bol hayat veren meyveler bahşettiği söylenir.
Simon E. Davies
(*) Yggdrasill, İskandinav mitolojisinde, Odin’in yarattığı,kökleri dünyanın merkezine kadar uzanan, üç köklü devasa dişbudak ağacıdır, Dünya Ağacı olarak da bilinir.
(**) Midgard, İskandinav mitolojisinde ölümlülerin yaşadığı yer.
(***) Bodhi Ağacı, Hindistan’ın Bihar Eyaletindeki Mahabodhi Tapınağı yakınlarında bulunan kutsal hint inciri (Ficus religiosa) türüne ait ağaç.
Çeviri: Sinan Akbaytürk