Kemiksiz İvar: Viking Savaşçısı, Hükümdar ve Yağmacı
Kaynaklara göre, Büyük Viking Ordusu’nu Ragnar Lodbrok’un üç oğlu Halfdan Ragnarsson, Kemiksiz İvar ve Ubba yönetmiştir.
“Kemiksiz” sıfatının cesaretten nasibini almamış biri için kullanılmasını bekleriz veya içinde zerre merhamet bulunmayan taş kalpli birisi için. Fakat meşhur Ragnar Lodbrok’un kötü şöhretli oğlu Kemiksiz İvar’ın lakabı tamamen gerçek anlamıyla kullanılıyor: sağlam kemikleri olmayan bir adam, fakat asla güçsüz bir adam değil.
İvar Sağlam Kemiklerden Yoksundu
Muhtemelen Ragnar’ın oğlu olan İvar’ın hayatı, zehirli yılanlarla dolu bir çukurdaki korkunç ölümüyle hatırlayabileceğimiz babasının hayatı kadar tartışmalı. İkisinin ismi de 9. ve 10. yüzyıllarda kuzey ülkelerindeki en yaygın isimlerden ve haklarında benzer isimli adamların kahramanlıklarını anlatan İzlanda efsanelerinden daha resmi kayıtlar bulmak mümkün. Başarıların ona mı yoksa benzer isimli bir başka adama mı ait olduğu tartışmaya açık olsa da İvar’ın hayatı konusunda daha kesin bilgilere sahibiz.
Kayıtlara göre İvar Osteogenezis imperfekta (cam kemik hastalığı) isimli bir hastalığa sahipti, ortalama bir insanın muktedir olamayacağı kadar esnek bir vücudu vardı. Fakat böyle bir hastalık İvar’ın performansını arttırmak yerine onu fiziksel olarak zayıflatıp gitgide vücuduna zarar veriyordu. Böyle bir tanı 9. yüzyılda pek inandırıcı olmasa bile, Ivar’ın “garip durum”u mitolojik biyografisine eklenecek kadar sıra dışıydı: Eğer İvar, Ragnar’ın oğluysa, kemik yetersizliği Ragnar’ın Ivar’in annesi Aslaug’a karşı duyduğu yoğun şehvete -kararlaştırılan zamandan önce- yenik düşmesine bağlanıyordu. Başka bir deyişle, hastalığı bir lanetti.
Büyük Viking Ordusu (The Great Heathen Army)
Tarihsel olarak İvar, kemiksiz lakabına rağmen, MS 865 yılında oluşturulan ve aynı tarihe ait Anglo-Sakson Kroniği’nde detaylıca anlatılan Büyük Viking Ordusu’nun komutanı olarak çok değer gören biriydi. Günümüz İngiltere’sindeki Anglo-Sakson krallıklarının büyük oranda işgaline yol açan bu ordu “heathen” yani “kafir” olarak adlandırılır çünkü 9. yüzyıl hala bazı kuzey krallıklarının Hristiyan olmadığı bir dönemdir. Danimarka, İsveç ve Norveçli (Bu ülkeler 9. yüzyılda günümüzdekinden farklı olarak tanımlanıyordu.) savaşçılarının birleşiminden oluşan bu ordu, Anglo-Sakson düşmanlarını 3 gün süren kısa bir savaşta mağlup etmiştir.
Kaynaklara göre, Büyük Viking Ordusu’nu Ragnar Lodbrok’un üç oğlu Halfdan Ragnarsson, Kemiksiz İvar ve Ubba yönetmiştir. Önceden belirtildiği üzere, babaları Ragnar’ın yılan çukurunda ölen Ragnar olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir. Bu yüzden ordunun neden İngiltere’yi işgal etmeyi seçtiği, Vikinglerin MS 793’teki Lindisfarne saldırısıyla başlayan alışılmış yağma anlayışının ötesinde bir neden olup olmadığı tartışmaya açıktır. Lindisfarne saldırısı Viking Çağı’nın başlangıcı olarak kabul edilir.
Ivar ve kardeşleri gerçekten de efsanevi Ragnar’ın oğullarıysa, bu savaşın önemi daha da artmaktadır; çünkü Anglo-Sakson krallıklarından Northumbria’nın kralı Ragnar’ın ölümünden sorumludur.
İlgili Yazılar
İvar’ın Tartışmalı Kimliği
Kemiksiz İvar’ın soyu “efsanevi” olarak anılırken, bu tarihsel figürün kimliğine dair başka teoriler de var. Yaygın bir teoriye göre İvar, 9.yüzyılda Dublin’i (Tıpkı Kuzey İngiltere’deki York gibi Dublin de ilk başta Viking yerleşim yeriydi.) yöneten Viking Ímar ile aynı kişi. Ímar’ın adı İrlanda Kronikleri’nde (İrlanda Kronikleri günümüz İrlanda’sı ile ilişkili bölgelerde yazılmış çeşitli tarihi belgeler için kullanılan genel isimdir.) geçmektedir.
Ímar’ın hayatı ve Ulster kralıyla olan savaşı Kemiksiz İvar’ın hayatıyla kronolojik olarak örtüştüğünden, bu iki adamın aynı kişi olup olmadığı ve soylarının kayıtlarda farklı geçmesinin yalnızca zaman ve orta çağ önyargılarından kaynaklanan bir hata olduğu konusu üzerinde düşünülmüştür. Ek olarak, İvar’ın adı 870 yılından sonraki hiçbir kayıtta, ölü olarak bile, geçmemektedir. Ímar ise İrlanda Kronikleri’nde bir süreliğine bahsedilmezken bu yıllarda tekrar ortaya çıkar ve ölüm tarihi açıkça 873 olarak belirtilmiştir. Nitekim, eğer İvar ve Ímar gerçekten de aynı kişiyse, Ragnar Lodbrok’un oğlu olması çeşitli savaşlardaki ve yerleşim yerlerindeki rolünü mitolojik ve tarihsel açıdan çok daha kalıcı yapar.
İvar, Viking standartlarına göre her ne kadar kusurlu olsa bile, kemiksiz olması savaşçı ve hükümdar olarak performansını çok az etkilemiş gibi görünüyor. Zamanın sınamasından geçip tarih sayfalarında hayatta kalmaya devam eden İvar’ın başarıları, kendisiyle aynı rütbedeki biri için yazılanlarla eşdeğer bir üslupla kaleme alınmış. İvar ve Ímar aynı kişi olsa da olmasa da, İvar’a atfedilen özellikler onu dayanıklı, kararlı bir Viking savaşçısı olarak betimlemekte ve onu tanımlayan asıl an, mitolojik babasının katilini yendiği an.
Çeviri: Damla Özden
Kaynak
Ancient-Origins