Yılın son ayının son günlerine adım adım yaklaştığımız bu günlerde, yılbaşı heyecanı hepimizi sarmış durumda diyebiliriz. Yapılan yılbaşı planları, organizasyonları, yılbaşı yemekleri ve tabii ki olmazsa olmaz bir gelenek olan yılbaşı ağacı süslemelerine daha şimdiden başlandı. Birçoğumuz her sene olduğu gibi sakladığı yılbaşı ağaçlarını, evinin en güzel köşesine koyup, süslemeye başlarken, akla gelen o soruyu da düşünmeden geçmiyoruz.
Eminiz birçok kişi yılbaşında neden ağaç süslenir sorusunu kendisine sormuştur. Bizlerde buradan yola çıkarak yılbaşında neden ağaç süslenir sizler için araştırdık. O halde kafanızdaki soruyu aydınlatacak makalemize gelin hep birlikte göz atalım.
Geçmiş Medeniyetler de Yılbaşı Ağacının Önemi
Noel ağacı, tek tanrılı inanç dönemlerinin öncesinde, Paganların bir ritüeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Aynı zamanda yaprakları dökülmeyen ağaçları kullanmak, çeşitli medeniyetler tarafından ölümsüzlüğün simgesi olarak görülmekteydi. Örneğin Eski Mısırlılar, Çinliler ve Yahudiler; başta çam ağacı olmak üzere, yaprak dökmeyen birçok ağacı inanışlarına göre süslerlerdi. Aynı zamanda eski dönemlerde Avrupalı putperestler ağaçlara tapınmış; Hıristiyan olduktan sonra ise iblisi korkutup kaçırmak ve Noel döneminde kuşlar için bir ağaç hazırlamak üzere, evlerini ve depolarını yılbaşında ağaçlarla süsleme geleneği şeklinde devam etmiştir. Örneğin, Almanya’da kışın ortasında insanlar evlerinin girişine ya da içine yeni yıl ağacı koymaktaydı.
Şuandaki inanışlardan biriside, Noel ağacı ritüelinin Almanya’nın batısından geldiği düşünülmektedir. Orta Çağ’da Havva ile Âdem’i temsil eden bir oyunun dekoru, cennet bahçelerini simgeleyen ve üzerinde elmaların yer aldığı bir çam ağacıydı. Âdem ile Havva yortusunda, Almanyalılar evlerinin önüne böyle bir cennet ağacı koyarlar ve üstüne, “mominyon” kutsanmış ekmeğini simgeleyen incecik hamursuz ekmek parçacıkları koyarlardı. Tüm bunların yerini sonraları, değişik şekillerdeki çörekler almıştır. Bazı yerlere ise, Hazreti İsa’yı betimleyen mumlar konuldu. Noel zamanında, Noel ağacıyla aynı odaya Noel piramidi de konulurdu. 16.yüzyıl’da cennet ağacı ile Noel piramidi birleştirilerek “Noel ağacı “oluşturuldu. Noel Ağacı İngiltere’ye 19.yüzyıl’ın başlarında Kraliçe Victoria’nın eşi olan Alman Prens Albert’in desteği ile gelmiştir. O zamanda Noel ağaçlarının dallarına kurdela, kâğıtlara asılmış mumlar, şekerlemeler ve kekler konuluyordu.
İlgili Yazılar
Alman göçmenlerinin, Amerika’nın kuzeyine 17.yüzyıl’da götürdükleri yılbaşı ağacı, 19.yüzyıl’da dünyanın çeşitli ülkelerinde moda oldu. Yılbaşı ağacı geleneği; Almanya, Avusturya, İngiltere, Polonya, İşviçre ve Hollanda gibi Avrupa ülkeleri dışında, Japonya ve Çin gibi Uzakdoğu ülkelerinde de yaygınlaşmaya başladı. Günümüzde çam ağaçları ve çam ağaçlarının süslenmesi yılbaşını ve özellikle Hıristiyanların Noel kutlamalarının sembolü haline gelmiştir. Kuzey Avrupa ülkelerinde günlerin uzadığını, Almanya’da ise kış tatilinin başlangıcını, Romalılar için ise doğanın doğumunu simgeleyen bir ritüel haline gelmiştir. Tüm bu medeniyetler kutlamalarını hala çam ağacı süsleyerek gerçekleştirmektedir.
Ülkemizde ise çoğu insan, Avrupalılar gibi yılbaşı kutlamaları yapmakta ve yılbaşı sembolü olarak çam ağacı süslemektedir. Fakat birtakım çevreler ise bunu bir Hıristiyan geleneği olarak gördüğünden hem yılbaşı kutlamalarını hem de çam ağacı süslemeleri çok hoş karşılamazlar. Ülkemizde yılbaşı Avrupalı Hıristiyanların yaptığı gibi Hz. İsa’nın doğuşunu kutlamak değil, tamamen yeni yılı kutlamak maksatlı düşünülmektedir. Aslına bakılacak olursa, her milletin kendine has uyguladığı bir ritüel ya da inanış bulunmaktadır. Örnek verecek olursak, Müslüman ülkelerde nazar boncuğunun kişileri koruduğuna inanılması veya at nalının şans getirmesi gibi inançlar hala birçok kişi tarafından sürdürülmektedir.
Her milletin kendine has bir ritüeli ya da bir inanışı elbette var. Burada önemli olan, farklı medeniyetlerin ritüelini sürdürmek değil elbette. Dolayısıyla yeni yılda bizler tüm inanışların dışında, evimizin en güzel köşesinde çam ağacı süsleyerek yeni yılın gelişini heyecanla beklemeye devam ediyoruz.