Özbekistan Gezi Rehberi: Neden Özbekistan’ı Gezmeliyim?

Özbekistan’ın mücevherleri uzun süredir maceraperest kâşifler tarafından biliniyor. Buhara, Semerkant ve Hiva’nın İpek Yolu şehirleri dünyanın en zarif İslam mimarisinden bazılarını barındırmaktadır. Telaşlı insanlarla dolu çarşıları, gizlenmiş çöl kaleleri, ipek üretim atölyeleri ve kaybolan Aral Denizini görme şansınız var. Ülke aynı zamanda Orta Asya yürüyüş rotaları ve geziler için uygun bir başlangıç noktasıdır.

Ziyaret etmek isteyenlerin geçmişte bıraktığı –karmaşık bir vize alma programı, köklü Sovyet dönemi kontrolleri ve ülkenin kötü insan hakları durumu- değişmeye başlamış ve hızla değişiyor.

Özbekistan gezginlere ve dünyaya kapılarını açtı. Bundan emin olmak için daha iyi bir zaman olamaz. Hayal gibi bir Orta Asya yolculuğu için tam kalbine gitmelisiniz üstelik bunu dünyanın geri kalanı tam olarak öğrenmeden önce yapmalısınız.

• Kadim Türk Toprakları “Orta Asya”

Özbekistan Nasıl?

Özbekistan’ın güçlü ve demir yumruk cumhurbaşkanı İslam Karimov’un 2016 yılında ölümü ile birlikte Özbekistan, yavaş yavaş ama kesin adımlarla politik (ve turizm) bir derin dondurucudan çıkıyor. Karimov’dan sonra gelen Mirziyoyev bir dizi önemli değişiklik yaptı. Bunlar arasında, güvenlik hizmetlerine yönelik reformlar ve Mayıs 2018’de ABD başkanı ile bir toplantı yapılması yer aldı. Bu günlerde Özbekistan’da umut ve iyimserlik havasının somut adımları atılıyor.

Elbette her şey mükemmel değil. İnsan hakları ihlalleri devam ediyor, pamuk endüstrisinde zorlan çalıştırılan işlerde ısrar ediliyor ve örgütlü bir siyasi muhalefet göze çarpıyor. Ama işler doğru yönde ilerliyor. Mirziyoyev’in reformlarını takip eden yılda Özbekistan’daki turizm rakamları %25 oranında arttı. Ülke baskıcı geçmişini geride bırakırken, bu büyüleyici toprakların mimari zenginliklerine ve İpek Yolu tarihine uyandırılan turist sayıları her sene artmaya devam edecektir. Bu, ülkeyi şimdi görmeniz için tam zamanı çünkü hala kalabalık değil.

• Nepal Rehberi: Tütsüler Ile Sarmalanmış Mistik Şehir Katmandu

Vize ve Ulaşım

Özbekistan’in vizesiz seyahat planlaması 2017 yılında açıklandı. 2018 yılında ise Özbekistan, önceki 15 günlük vize süresinin yerini alan 30 günlük vizeleri uygulamaya koydu. Daha sonra İsrail, Malezya, Japonya, Güney Kore, Endonezya, Türkiye ve Singapur’dan gelen turistler için vizesiz seyahat başlatıldı.

ABD, Kanada, AB ülkeleri, Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan ve Çin de dahil olmak üzere 40’tan fazla ülkenin vatandaşları için davet mektubu gerekmeden 30 günlük bir turist vizesi almak artık iki veya 3 gün içerisinde yurtdışında elçiliklerde bulunan standart bir prosedürle yapılıyor. E-vizeler, Hint vatandaşlarıyla başlayıp diğer ülkelere de sunmak için Temmuz 2018’de bir sistem yürürlüğe sokuldu.

Sınır Geçişleri

Gezginler için önemli bir gelişmede, Özbekistan’ın uzun süredir devam eden Tacikistan’la olan uzun süreli sınır geçişlerinin, bir zamanlar popüler olan Semerkant-Penicent geçişi de dahil olmak üzere 2018’de yeniden açılması planlanıyor. Bu gelişme, ziyaretçilerin Semerkant’ı bir kez daha antik Penjikent’teki Sogdian harabeleri ya da sadece birkaç saat uzaklıktaki Fan Dağları’ndaki yürüyüş rotası için çıkış noktası olarak kullanabileceği anlamına geliyor.

Bu sınır geçişlerinin açılması, gezginler için tamamlayıcı bir unsur olacak ve pahalı olan uçuş ve vize işlemciliğinin bölgeye yapılacak bir seyahat için karayolu ile Orta Asya gezi bağlantılarının yapılmasını çok kolay hale getirecektir.

Yeni Tren Hatları

Özbekistan’ı dolaşmak her yıl daha da kolaylaşıyor. Yüksek hızlı trenler artık Taşkent’i Buhara ve Semerkant’a bağlamakta. 2018 yılının sonunda ise Karakum Çölü’nün karşısına ulaşan ve hoş bir alternatif sunacak olan çöl boyunca antik Khiva’ya kadar uzanacak bir hat olacak. Tren yolu kullanılarak artık komşu Türkmenistan ve Tacikistan’dan geçip vize kontrolüne gerek kalmadan ulaşım sağlayabileceksiniz. 2017 yılında, Taşkent ile Andijon arasında Kamchik Tüneli üzerinden doğrudan bir demiryolu ağı açılışıyla hızlı ve rahat günlük hizmetler Fergana Vadisi’ne çok daha kolay ulaşıyor.

Haziran 2017’de yeni bir tren rotası açıldı. Özbekistan’ı Astana ile bağlayan bu rota ziyaretçilere ek seyahat güzergahı olarak göze çarpıyor.

• Hümayun Şah Türbesi: Tac Mahal’e İlham Veren Bahçe

Uçuşlar

Taşkent ile Duşanbe (Tacikistan’ın başkenti) arasındaki doğrudan hava bağlantısı 25 yıl sonra ilk kez 2017 yılında yeniden başlatıldı ve iki ülke arasındaki dostane ilişkilerde büyük bir ilerleme kaydedildi. Türk Hava Yolları, 2018 yılında, Semerkant ile İstanbul arasında haftada iki kere direkt uçuş başlattı. Yani, Timurlenk’in parıltılı tarihi başkentine ulaşmak isterseniz Taşkent’e gitmek zorunda değilsiniz.

Taşkent ve Kabil arasındaki uçuşlar da 2018 yılında başladı ve komşu Aşkabat’a giden doğrudan uçuşlar, on yıldan uzun bir süre sonra ilk defa yapılmaya başlandı. Tüm Orta Asya’nın dört bir yanına gitmek için bölgedeki tüm seyahat seçenekleri açık ve tek yapmanız gereken Özbekistan’a gitmek.

Para

2017 yılında, Özbekistan’ın kara para pazarı tam anlamıyla bir gecede kaldırıldı. Artık gezginler, eşofmanlı ve gölgelerde yaşayan gruplardan 100 dolarlık banknotlar aramak zorunda değiller. Artık bir bankaya girip açık pazarla aynı döviz kuru oranında para alabilirsiniz. Banka ve piyasa fiyatları eşitlendiğinde, son olarak Özbekistan’daki ATM’leri kullanmak en mantıklı tercih olabilir.

• Himalayar’ın Gölgesindeki Ejder Ülkesi: Bhutan

İletişim

Skype, Viber ve WhatsApp gibi iletişim uygulamaları 2018 yılından itibaren yeniden kullanılabilir oldu. Facebook, Instagram ve diğer sosyal medya sitelerinde herhangi bir kısıtlama yok ve Registan’ın ışıltılı çinileri üzerinde gün batımı parlayan pembenin Insta-perfect görüntüsünü yakalamak isteyen gezginler için iyi bir seçenek.

Rahat Bir Atmosfer

Somut gelişmelerden bazıları gözle görülür şekilde fark ediliyor. Trafik polislerinden havalimanı gümrük memurlarına kadar her yerde rüşvet kesilmiş durumda. Ülkenin her yerinde rahatlık hissediliyor. Sovyet döneminden beri ilk kez Taşkent’in çağrıcı metro istasyonlarının fotoğraflarını çekebilirsiniz.

Özbekistan dünyaya açılmaya başlıyor ve bunu emin adımlarlar gösteriyor. Her ne kadar insan hakları konusunda problemler çözülmemiş olsa da oluşan bu güven ortamı sürdükçe ve ilerlemeler devam ettikçe her geçen gün gelişerek, düzeleceğini umut ediyorum.

Çeviri: Tolga Candur

• Rusya Geziniz İçin Yemek Rehberi