Günümüz Meksika’sının Veracruz Eyaleti’nde bulunan El Tajin arkeolojik sit alanı oldukça dikkat çekicidir. Bu sit alanında birçok tapınak, saray ve oyun alanı bulunmaktadır. Ancak en etkileyici olanı Nişler Piramidi’dir. Bu piramit El Tajin halkı için büyük bir sembolik öneme sahiptir. Bu sembollerden biri 365 niş içermesidir. Bu nişlerin güneş yılı ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. MS 1200’lerde El Tajin’in düşüşünden sonra bile yerel halk tapınağı temiz tutmuş ve Avrupalılar tarafından keşfedilen şehrin ilk parçası olmuştur.
Nişler Piramidi’nin Boyutları ve Görünümü
Nişler Piramidi, her bir kenarı 36 metre olan kare bir tabana ve her biri üç metre yüksekliğinde olan altı kata sahiptir. Bu piramit bir zamanlar yedi katlıydı, ancak yüzyıllar içinde bir katı yıkıldı. Nişler Piramidi’nin bugünkü haliyle toplam yüksekliği on sekiz metredir. Her katta eşit aralıklarla yerleştirilmiş nişler bulunmaktadır ve toplam 365 niş vardır. Tapınağın bir tarafında tepeye çıkan büyük bir merdiven vardır. Bu merdiven boyunca her birinde üç küçük niş bulunan beş platform yer alır. Bu platform sayısının da bir zamanlar altı tane olduğu düşünülmektedir. Tapınağın tepesinde bulunan ve şimdi kayıp olan yapıda, rahipler, valiler ve top oyunlarıyla ilgilenen kişiler gibi topluluğun yüksek rütbeli üyelerini tasvir eden çok sayıda karmaşık kabartma oyma yer almaktaydı. Bu oymalardan on bir tanesi bulunmuştur.
Piramidin İnşası
Aşamalar halinde tamamlanan diğer birçok büyük Mezoamerikan tapınağının aksine, El Tajin’deki Nişler Piramidi tek seferde inşa edilmiş gibi görünmektedir. Arkeologlar tapınağın El Tajin’in gücünün zirvesinde olduğu MS 1100 ile 1150 yılları arasında inşa edildiğini düşünüyor. Arkeolog José García Payón, bina taşının El Tajín’den yaklaşık otuz beş veya kırk kilometre uzaklıktaki Cazones Nehri boyunca bulunan bir bölgeden çıkarıldığını ve daha sonra mavnalarla oraya götürüldüğünü düşünmektedir. Tamamlandıktan sonra tapınağın kendisi kırmızıya, nişler ise kontrastı sağlamak etmek için siyaha boyanmıştır.
İlgili Yazılar
Nişler Piramidi ve Sembolizm
Nişler Piramidi sembolizm açısından zengindir. 365 nişin güneş yılını temsil etmesi bu sembollerden biridir. Buna ek olarak, bir zamanlar yedi katının olması da bir sembolik değer taşımaktadır. Yedi sayısı aynı zamanda Mezoamerikan kozmolojisindeki gök cisimleriyle ilişkilidir. Her biri farklı bir tanrı veya doğa unsuruyla ilişkilendirilen yedi göksel küre veya cenneti temsil eder. Piramidin yedi katmanı, dünyevi dünya ile göksel alanlar arasındaki bağlantının sembolüdür. Anıtsal merdivende, bir zamanlar her biri üç küçük nişe sahip altı platform vardı şimdi ise bir tane var. Bu on sekiz niş, Mezoamerikan güneş takviminin on sekiz ayını temsil etmektedir.
Nişler Piramidinin Keşfi ve Kazısı
El Tajin’in düşüşünden sonra bile yerel halk Nişler Piramidi’nin güzelliğine saygı duymuştur. Yerel Totonaclar bir şekilde burayı İspanyol fatihlerden ve sömürgecilerden gizli tutmayı başarmışlardır. Bu durum 1785 yılında Diego Ruiz adlı yerel bir bürokratın gizli tütün tarlalarını araştırırken burayı keşfetmesine kadar sürdü. Meksika hükümeti 1924 yılına kadar El Tajin’i keşfetmek ve kazmak için fon ayırmadı. 1939 yılında José García Payón projeyi devraldı ve neredeyse kırk yıl boyunca El Tajin’deki kazıları yönetti. García Payón, tapınağın iç kısmına ve inşa yöntemlerine daha yakından bakmak için tapınağın batı tarafına tünel açtı. 1960’lar ile 1980’lerin başları arasında yetkililer sadece turistler için kazı alanının bakımını yaptı, ancak 1984’ten itibaren Tajin Projesi (Proyecto Tajin) ile, Nişler Piramidi de dahil olmak üzere alanda birçok çalışma başladı. 1980 ve 1990’larda arkeolog Jürgen Brüggemann yönetiminde birçok yeni yapı ortaya çıkarılmış ve incelenmiştir.
Çeviri: Çiğdem Özçelik
Kaynak
ThoughtCo