Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Lazer Tarama Antik Mayaların İlginç Ayinlerine Işık Tuttu

Lazer taramayla ortaya çıkarılan yeni bulgular, National Geographic Channel’da bir belgeselde yayınlanacak. Bu yeni keşiflerin içine bir kral ve kraliçenin dokunulmamış hazineleri de dahil.

0 1.894

Guatemala ormanlarında yüksek teknoloji cihazlarla tarama yapan uzmanlar, Antik Mayalar hakkında şaşırtıcı keşiflerde bulundu. Lazer taramayla ortaya çıkarılan yeni bulgular, National Geographic Channel’da bir belgeselde yayınlanacak. 14,000 km² alanı kaplayan proje, üç yıldır devam ettiriliyordu. İlerlemeler geçen yıl duyurulmuştu, fakat dünyanın dört bir yanından kaşifler çok şaşırtıcı, hatta bazısı şok edici yeni bulgularla karşılaştılar.

Holmul’da bulunan Maya maskeli sıva frizi. Erken Klasik dönem (yaklaşık MS 250 – 600)

Antik Holmul şehrindeki bu yeni keşiflerin içine bir kral ve kraliçenin dokunulmamış kalıntıları da dahil. Üzerinde hükümdarın adının yazdığı bir “vazo’yu” inceleyen, Tulane Universitesi arkeolojisti Francisco Estrada-Belli için çanak çömleğin bulunması çok önemli. Sadece bir tane bu tür bulgu ortaya çıkarıldı. Bu vazo içine çiçek konulmasındansa, Mayalar için önemli bir gıda olan çikolatayı içmek için kullanılıyordu. Kakaoyu ilk Mayaların bulduğu ve işlediği düşünülüyor. Bu kaplar genellikle kraliyetle iliştirilse de varlıklı, yüksek sınıf insanlar da kullanabilirdi.

Bir bireyin çikolataya dokunmasını yasaklayan bir Maya efendisini tasvir eden Maya duvar sanatı.

Guardian’a konuşan Estrada-Belli, “Belli zamanlarda kral, müttefiklerini ve emrindeki lordları davet eder, kendisi için bu vazolardan yaptırır ve vazoları en yakın müttefiklerine bağışlardı. Vazonun kesin sahibinin, üzerinde ismi yazan kişi olduğundan emin olmamamızın sebebi bu durum. Vefat etmiş hükümdarın yanında, pek de göz kamaştırmayan bir şey daha bulundu, su altında kalmış bir yeraltı mağarasında, muhtemelen tütün yakmak için kullanılmış, genç bir insanın kafatası”.

Kuzey Guatemala’daki Maya uygarlığının kalbinden gelen vazo, sınırlı bir paletle (kırmızı, siyah ve krem) dekore edilmiştir ve yazı temasına ayrılmıştır. Gemideki figürler bir insan yazıcı ve yazıcıların tanrısı Itzam’dır. Geç Klasik Maya, MS 600–900.

Sadece dini seremoniler değil, savunma ve taşıma adına da keşifler yapıldı. 60,000 civarı yapı tanımlandı.  2018’de BBC de yayınlanan bir makaleye göre bunların büyük bir kısmının “Samandan yapılma Maya evlerini destekleyen taş platform olduğu” düşünülüyor.

History.com’daki bir yazıda Maya İmparatorluğu “Şimdi Guatemala’nın bulunduğu tropik ovalarda bulunuyordu” ve “MS altıncı yüzyılda gücünün ve tesirinin zirvesine ulaştı” neden yok oldukları ise bilinmiyor. İmparatorluk hakkında birçok şey yazılmış ve tahmin edilmiş olsa da orman birçok sırrın üstünü kapatıyor. BBC’nin raporuna göre “Bölgedeki tüm Maya şehirlerini birbirine bağlayan, karmaşık yollar” LIDAR (Işık Algılama ve Menzil) olarak bilinen, lazer sistemiyle haritalandı. Aynı rapora göre “Yağmurda bile geçişi kolay kılan yükseltilmiş yolların genişliği, yolların sık sık kalabalık olduğunu ve ticaret için kullanıldığına işaret ediyor”. Ama bu lazer tarama işlemi nasıl yapılıyor? Explain That Stuff!  websitesi bu keşif yöntemi ile radar ve sonar gibi öbürleri arasındaki farkı vurguluyor.

İlgili Yazılar
Antik Tikal, Guatemala’daki Maya Harabeleri.

Havadan, bir uçak veya helikopter kullanılarak her yöne görünmez ışınlar gönderiliyor, yansımalar yakalanıyor ve ışınların geri dönmesinin ne kadar sürdüğüne bakılarak neyin yakın neyin uzak olduğu anlaşılıyor. Diğer tekniklerden farklı olarak, “Yansıtılan lazer ışını radyo veya ses dalgalarından daha iyi bir bilgi kaynağı, bu da LIDAR’ın bu denli popüler olmasının sebebi, basit, güvenilir ve maliyeti belirgin şekilde çok daha düşük”.

Ormanda Maya kalıntıları.

Arkeoloji topluluğunda hayat kurtaran bir yönteme dönüştü. BBC’ye göre, “Çok isabetli ölçümler sonradan detaylı bir üç boyutlu bölge anatomisi çıkarılmasında kullanılıyor”. Guatemala ormanları konusunda ise, ağaç gölgelikleri gibi doğal engeller dijital olarak kaldırılıyor ve uzmanlara, Mayalı kalıntıları üzerinde benzeri olmayan bir görüş sunuyor.

Bu antik ve inovatif kültürün içinde yaşayan nüfusun, yaklaşık 5 milyon olduğu düşünülüyordu. Son gelişmeler ışığında, bu sayının üç katı olabileceği düşünülüyor.

Maya medeniyetinin kapsamının haritası.

Proje devam ederken, asırlık soruların cevaplanacağı umut ediliyor. Brown Üniversitesi Profesörü Stephen Houston’ın yorumu şu şekilde “Bence bunlar 150 yıldan daha eski olan Maya arkeolojisindeki en büyük gelişmeler… Kulağa abartılı geldiğini biliyorum ama LIDAR görüntülerini gördüğümde gerçekten gözlerimi doldurdu.”

Çeviri: Kaan Demiral

Kaynak The Vintagenews

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More