Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Güller ve Şiirler Şehri Şiraz

İran’ın en güzel şehirlerinden biri olan Şiraz, güller ve şairler/şiirler kenti olarak bilinir. Şiraz’daki bu zengin kültür ve sanat geleneğinden gelen sanatçıların hem İran’da hem de diğer ülkelerde önemli eserler verdiği söylenir.

1 1.578

İran’ın en güzel şehirlerinden biri olan Şiraz, güller ve şairler/şiirler kenti olarak bilinir. Şiraz’daki bu zengin kültür ve sanat geleneğinden gelen sanatçıların hem İran’da hem de diğer ülkelerde önemli eserler verdiği söylenir.

Şiraz’da, birçok zengin İran sanat eserini ziyaret edebilir, bu sanat harikalarındaki nazenin desenlere kendinizi bırakarak onları seyre durabilirsiniz.

Şiraz’a Dervaz-ı Kur’an yani Kur’an kapısından girilir. Kervanların, asırlar boyunca şehre hep bu güzel kapıdan girdikleri söyleniyor ve önceden bu kapıda duran bir Kur’an’dan dolayı bu adı aldığına inanılıyor.

Şiraz, Zend Hanedanı’na başkentlik yapmış bir şehir. Şehirde Kerim Han’ın önemli eserleri yer alıyor. Zend Hanedanı döneminde hükümdarlar kendileri için “Halkın Vekili” unvanını kullandığı için, buradaki eserlerin bir bölümü de bu isimle anılıyor.

Ziyaret edilecek en güzel duraklardan ilki Nasır’ül-Mülk Camii. Şiraz’ın gülleri, ince ince mekânın her yanına işlenmiş. Caminin ortasındaki havuza, suya yansıyan akislere ve işlemelere dalmaktan kendini alamıyor insan. Ayrıca, renklerin ahengini caminin içine yansıtan vitray camları da görülmeye değer. Vitraylardan yansıyan güneş ışıklarının renk cümbüşüne dönüşü muhakkak izlenmeli ve fotoğraflanmalıdır.

İran’ın ve Şiraz’ın ünlü şairlerinden, Bostan ve Gülistan adlı eserlerin müellifi Şeyh Sa’di Şirazi’nin kabri de Şiraz’da yer alıyor. Kabrin iç kısmında Bostan’dan bazı beyitler, Gülistan’dan da nesir şeklinde metinler yer alıyor. Bu şehri gezerken, Bostan’ı, Gülistan’ı ve tabii ki Sa’di’yi yad etmek için bu kabri ziyaret etmeyi unutmayın.

İran’da imamlar ve imamların türbelerini ziyaret etmek Şia halkı için çok önemli. Yerine getirilmesi gereken önemli bir dinî ritüel olarak görüyorlar bu ziyaretleri. Kadın, erkek, çocuk herkes kalabalık gruplar şeklinde türbeleri ziyaret ediyor. Şah Çerağ Türbesi de bunlardan biri. Burası 8. İmam Rıza’nın kardeşi, Seyyit Ahmet’in türbesi ve İranlıların en önemli ziyaret yerlerinden biri olarak biliniyor. Seyyit Ahmet, aynı zamanda 7. İmamın oğlu bir imamzade.

Tur rehberinin bize anlattığı ve duyduklarımıza göre; bu türbe özellikle “aşura” günlerinde çok kalabalık olurmuş, kurbanlar kesilir, misafirler için çeşitli ikramlar hazırlanırmış. Türbenin iç kısmı 200 yıllık, yeni yapılan bölgesi ise yaklaşık 20 yıllık. Türbenin içi İran’daki diğer önemli türbelerde görüldüğü gibi yoğun ayna süslemeleriyle kaplı. Başka bir yerde göremeyeceğiniz bu aynalı süslemeleri İran’da ilk gördüğünüz zaman, kendinizi bu şatafat içinde kaybolmuş hissedebilirsiniz.

Şiraz’da, şehre birçok eser armağan eden Kerim Han’ın adını taşıyan bir kale bulunuyor: Kerim Han Kalesi. Kale 4 burca sahip. Burçlardan birisi Pisa Kulesi gibi biraz eğik. Orta avlusunda havuz olan kalenin dört tarafında odalar yer alıyor. Girişte Kerim Han’ın ve oğlunun heykelleri bulunmakta. Kulenin bir bölümünde de geleneksel Şiraz zanaatları yapılıyor ve satılıyor.

İlgili Yazılar

Yine İran’a has işlerden biri olan Hatem işine de burada rastlayabilirsiniz. Çok ince, zarif bir iş. Kemik, pirinç karışımı metallerin ince birer metal çubuk haline getirilmesi sonrasında, ince ince, nakış nakış işlenmesi ile yapılıyor. Şansınız yaver giderse, Dünyada hatem işi alanında tanınmış bir zanaatkârdan hatem işinin nasıl yapıldığını burada izleyebilirsiniz.

Kendisini ulusun avukatı ve haklarının savunucusu olarak ilan eden Kerim Han’dan kalan diğer önemli eserler Vekil Camii, Vekil Hamamı ve kapalı çarşı. Vekil Camii görkemli ve büyük bir camii, yine nazenin işlemelerle bezenmiş. Vekil Hamamı ise dönemin önemli eserlerinden biri. İçindeki balmumu heykellerle o dönemden bir esinti sunulmaya çalışılmış. Yine bu bölgede yer alan kapalı çarşı ise bizim kapalı çarşımıza çok benziyor. Bu çarşı, İran işlerini inceleyip, hediyelik eşya almak için iyi bir alternatif olabilir.

Şiraz’a gelip meşhur İrem Bağlarını ziyaret etmemek olmaz tabii ki. İrem Bağları, eski zamanlarda çölün ortasında her türlü bitkinin yetişmesiyle bilinen bahçelerden oluşuyor. Bir akşamüzeri İrem Bağları’ndaki çiçeklerin, güllerin arasında dingin bir yürüyüşe çıkmak iyi bir fikir olabilir.

Bir diğer ziyaret mekânı ise Farsçayı şiirlerinde çok iyi kullanan, meşhur şair Hafız’ın kabri. Kendisini tasavvufa verdiği bir dönemde, rüyasında Hz. Ali’yi gördüğüne, sonrasında şiir yazmaya başladığına inanılıyor. Hafız’ın şiirlerinden tefeül çekilmesi İran’da yaygın rastlanan bir alışkanlık olduğu söyleniyor. Hafız’ın, dönemin sultanı ile aşağıdaki dizeleri ileyüzünden ters düştüğü de rivayetler arasında:

“Eğer ân Türk-i Şirazi bedest âred dil-i mârâ

Behâl-i hindûyeş bahşem, Semerkand ü Buhârâ-râ..”

“O Şirazlı Türk güzeli gönlümüzü tutsak ederse,

Yanağındaki siyah benine Semerkand’ı da bağışlarız, Buhara’yı da…”

Şiraz’a yakın iki antik kenti de Şiraz seyahatinize dahil edebilirsiniz: Pasargat ve Persepolis. Tarihin derinliklerinde bir yolcuğa çıkmanın keyfini sürebilirsiniz.

Pasargat, bilinen ilk insan hakları bildirisini yayınlayan Büyük Pers kralı Cyrus’un (Büyük Kuruş) 2500 yıllık taş anıt mezarını barındırıyor. Antik kentin Urartu ve Pers mimarisinin karışımı bir yapısı olduğu söyleniyor. Cyrus, adaletli bir imparator olarak anılıyor, bu nedenle İran halkı ve kültürü açısından önemli bir yere sahip. Ayrıca Cyrus’un Zülkarneyn olduğuna inananların varlığı da bölgedeki söylentiler arasında…

UNESCO dünya mirası listesinde yer alan Persepolis ise bir diğer önemli ve büyük antik kent. Kelime Yunancada Perslerin şehri anlamına geliyor. Pers Kralı I. Darius tarafından M.Ö. 6. yüzyılda kuruluyor. Persepolis sizi görkemli “Milletler Kapısı” ile karşılayacaktır. Sütunlardaki kabartmalarda yer alan değişik kavimlere ait askerlerin figürleri ile adeta bir tür medeniyetler geçidine şahit olabilirsiniz. Antik kentler arasında en bilinen, en önemli şehirlerinden biri olan Persepolis, Pers İmparatorluğu’na başkentlik yapmış bir şehir. İçerisinde salon, saraylar, konaklar ve hazine bölümlerinin yer aldığı kalıntılar bulunuyor. Kral mezarları da yine yüksekçe bir tepenin üzerinde yer alıyor.

İran’ın 4. büyük şehri olan Şiraz, zengin kültürü, farklı atmosferi ile birlikte farklı rotalar arayanlar için güzel bir alternatif olabilir. İrem Bağları’ndan kalma bu verimli toprakların güzel meyvelerini tatmayı, mis gibi kokan güllerini alıp çayınızı tatlandırmayı, şehri gezerken ünlü şairlerin şiirleriyle zamanın akışına kendinizi bırakmayı unutmayın!

Yazı ve Fotoğraflar: Ayşegül Gelmiş

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

1 yorum
  1. eduard diyor

    Gerçekten çok güzel bir yazı olmuş. Bir çırpıda okudum.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More