6- Perikles Çağı – M.Ö. 445’ten 429’a
Perikles iyi bir konuşmacıydı ve bu özelliği ona Meclis’te büyük başarılar kazandırdı. Aralarında theteslerin de devlet dairelerine girme iznini bulunduran bir sürü reform yaptı. Thetesler varlıklı olmayan Atinalılardı. Bu reform onlara bir geçim yolu sağladı. Başka bir başarılı adım ise ücretli iş yaptırmanın ortaya çıkmasıydı. Davalara jüri olarak katılan vatandaşlara ayrı bir maaş veriliyordu. Atina Perikles zamanında çok şey kazandı. Devlet çeşitli festivaller ve kutlamalar düzenliyordu. Partenon’un inşası da Perikles’in altın çağı sırasında gerçekleşti.
Eğitimin önemi Atinalılara öğretilmişti. Erkek çocukların eğitimi yedi yaşa gelene kadar evde başlıyordu ve sonrasında ana olarak matematik ve müzik dersleri almak için okula gitmek zorundalardı. Beden Eğitimi çocuklarda sporcu kişiliğin oturmasını sağlayan yoğun bir dersti. Atina halkı ataerkildi ve kadınlar ev işi yapmakla kısıtlıydılar.
Perikles su götürmez bir liderdi. M.Ö. 429’daki ölümüne dek 5. yüzyıl boyunca Atina’da hükmü sürdü.
7- İkinci Peloponez Savaşı: Atina’ya Karşı Sparta – M.Ö. 431
Tüm Yunan dünyasını kapsayan Büyük Peloponez Savaşı Yunanistan’ın iki büyük şehri olan Atina ve Sparta arasında devasa bir çekişmeydi. Bu çekişmenin ünlü olması sebebi tarihçi Thukididis’in çabalarıdır. Yunan Savaşı Spartalılardan Peloponez takımı ve Atinalılardan Delos takımı arasında yapıldı. Bu savaş Yunanların zekice savaş taktiklerinin bir kanıtıydı. Üç safhadan oluşur.
İlk safha Arkhidamos Savaşı’ydı ve Sparta bu savaşta tekrar tekrar Attika’yı işgal ediyordu. Aynı zamanda Atinalılar da denizler üzerindeki hakimiyetlerinden yararlanarak Peloponez sahillerine baskınlar yapıyordu. Savaşın bu safhası iki tarafın bir anlaşma imzalamasıyla sonlandı, yani M.Ö. 421’deki Nicias’ın Barışı ile. Bu anlaşma Atina ve Sparta arasında yeni çatışmalar nedeniyle feshedildi. M.Ö. 415’te Atinalılar Sirakuza’ya büyük bir saldırı seferi düzenledi. M.Ö. 413’te bu atak saçma bir şekilde kendi ordusunu mahvederek yenilgiye uğradı.
Bu başarısızlık savaşın son safhasını da beraberinde getirdi. Bu safhadaki savaş ya Lonian Savaşı ya da Decelea Savaşı olarak geçerdi. Üçüncü ve son safhada, Sparta İran’dan yardım istedi. Atina’nın bazı bölgelerinde isyanlar çıktı. Atina’nın Aegospotami’deki donanmasının imhası savaşı da bitirdi. Bu yenilginin üzerine bir yıl sonra Atinalılar teslim oldu. Thebes ve Korint Atina’nın yağmalanması ve vatandaşlarının köleleştirilmesi talebinde bulundu ama Spartalılar bunu reddetti.
8- Atina’da Bubonik Veba – M. Ö. 430
Atina’daki korkunç veba antik Yunanistan’daki Atina’nın her köşesini mahvetmiş bir salgındı. Şehrin kapısından ve tek yemek/malzeme kaynağı olan Pire’den girdiği söylenir. Veba Akdeniz bölgelerine bile bulaşmıştı. Bu bölgelerde de az etkili olsa bile salgın görüldü. Hastalık iki defa daha geri döndü, biri M.Ö. 429’da iken diğeri M.Ö. 427 kışıydı. İpuçlarına göre, 30 civarı patojenin bu vebaya sebep olduğu söyleniyordu.
İlgili Yazılar
Kimse onları iyileştirme cesareti gösteremediği için birçok kişi öldü. Salgının çirkin bir yüzü vardı. Ölüler üst üste konup çürümeye bırakılıyordu ya da toplu mezarlara bırakılıyorlardı. Bazen ölüyü taşıyanlar zaten yanan bir odun yığını gördüklerinde, uğraşmayıp cesedi aynı ateşe fırlatıyorlardı. Bu insanların içinde dini bir huzursuzluk bile yarattı. Günlerce dua da etseler hiçbir sonuç görülmüyordu ve hiçbir tanrı yardım ediyor gibi gözükmüyordu. Bu veba salgınını tanrıların savaşta Sparta’nın yanında olmasına bağladılar.
9- Büyük İskender’in İktidara Geçmesi – M.Ö. 336
Makedonyalı III. İskender, bilindiği adıyla Büyük İskender, Makedonyalı Kral II. Filip’in oğluydu. M.Ö. 336’da babasının ölümünden sonra tahta geçti. Krallığı süresince o sırada dünyada bilinen her yeri işgal etmekle uğraştı. “Büyük” olarak bilinmesinin sebebi hem askeri bilincinden dolayı hem de diplomatik mizacından ötürü sadece ülkeleri değil, insanların kalplerini de fethetmesidir. Bir kral olarak Yunan kültürünü, düşüncelerini, dinini ve dilini Yunanistan’dan Mısır’a, Ön Asya’ya ve Mezopotamya’dan Hindistan’a kadar yaydı. Bu geniş Yunan kültürü yayılımı Helenistik Dünya çağının başlangıcına sebep oldu.
Yunanistan’ın lideri olarak ödüllendirildiğinde, bu imkânı babasının Yunanistan’ın İran’ı fethetmesini içeren Panhelenik projesini hayata geçirmede kullandı. M.Ö. 423’te sıtmadan öldüğünde sadece 32 yaşındaydı. Tarihteki en büyük isimlerden biridir ve basitçe unutulması imkansızdır.
10- Romalıların İşgali – M.Ö. 146
M.Ö. 146’da Korint Savaşı ile birlikte Yunan yarımadası Romalıların kontrolü altına girdi. Makedonya da böylelikle bir Roma şehri oldu. Bazı Yunanlar bağımsızlıklarını kısmi bir şekilde koruyabilmiş olsalar da diğerleri teslim oldu. Kral III. Attalus vasiyetinde tüm bölgelerini Romalılara bırakınca Pergamon Krallığı da M.Ö. 133’te Romalıların eline düştü. Aynı isyanların gerçekleştiği yerlerde hakimiyet kurmak zor geldiğinden dolayı, Pergamon Roma, Pontus ve Kapadokya arasında paylaşıldı.
Diğer Yunan şehirlerini takiben Atina da M.Ö. 88’de bir isyan çıkardı, ama Romalı general Sulla onların bağımsız olmaya dair tüm umutlarını yıkmada başarılı oldu. Roma iç savaşları ülkeyi mahvetmeye M.Ö. 27’de Augustus yarımadayı Eski Yunanistan’ın bir eyaleti olarak ilan etmesinden sonra bile devam etti. Buna takriben, Romalılar mahvolmuş şehirleri tekrardan inşa etmeye bolca yatırım yaptı. Eyaletin başkenti Korint oldu. Atina ise felsefe ve öğrenmenin merkezi olma yolunda gelişti.
Sonuç: Yunanistan şehirleri birçok değişiklik geçirdi. Mahvolmaktan gelişime kadar her şeyi gördüler. Antik Yunanistan dünya üzerindeki en önemli tarihe sahip bir şekilde hem coğrafi hem de sanatsal bir yayılıma şahit oldu. Bugünkü Yunanistan ise geçmiş çağlarda ne yaşandığının kalıntısıdır.
Çeviri: Sena Yılmazkarasu
Kaynak
ancienthistorylists