Uzun zamandır, Sicilya‘daki Segesta Arkeoloji Alanı’nın çoğu sırrını Viktoryen dönem arkeolog ve hazine avcılarına açtığı düşünülmekteydi. Fakat görünen o ki dahası varmış. Antik agoranın sonunda bulunan portikoya yakın konumdaki Segesta’da anıtsal yapı araştırması yapan bir grup arkeolog muazzam bir keşifte bulundu. Kazı çalışanları antik bir heykel kaidesinin tabanında, çok sayıda anıtsal kamu yapısının inşasına maddi destek vermiş ve bu inşa işlerini yönetmiş elit bir Sicilyalıya ait ismi ve bir iş listesini kazınmış buldu.
Anıtsal Yapılarla Dolu Bir Antik Kent
The Thinking Traveler‘ın içerdiği bir makalede “eğer biri antik Yunanların doğru inşa alanı seçmedeki yetkinlikleriyle ilgili daha fazla kanıta gerek duyarsa Segesta tüm kuşkularını sıfırlayabilir.” İbaresine yer verilmiştir. Palermo’dan yaklaşık 75 kilometre (46 mil) uzakta yer alan harabe haldeki Dorik tapınak, Sicilya‘da bir kabile halkı olan Elymianlar tarafından dikilmiştir. M.Ö. 430-420 arasında inşa edilen Segesta tapınağı 36 Dorik sütuna sahiptir. Tapınağın uzunluğu 61 metre (200 ft), genişliği 26 metredir (85 ft).
Geçtiğimiz Mayıs’ın başından beri çeşitli üniversitelerden lisansüstü ve doktora öğrencilerinin arkeoloji profesörleriyle birlikte oluşturduğu grup, Segesta’daki agora ve çevresindeki kamusal yapıların yeniden incelenmesi üzerine derinlemesine bir proje yürütmekteydi. Geçen cuma sona eren bu yeni kazılar, Scuola Normale Superiore’de Yunan tarihi dersi profesörü olan Anna Magnetto tarafından yönetildi. Archaeology News Network‘e göre grup “çok önemli sonuçlarla” geldi.
Pisa Üniversitesi’nde Magna Graecia ve antik Sicilya profesörü olan Dr. Maria Cecilia Parra, Segesta meydanının üç eğimli teras üzerine M.Ö. ikinci yüzyıl civarında başlanarak inşa edildiğini bildiriyor. Parra’nın açıklamasına göre son kazı, büyük meydanın güney bölgesinde, “anıtsal bir portikonun agoranın sonunu işaret ettiği yerde” gerçekleşti. Yeni keşifler “büyük ailelerin sahip olduğu patronajın antik Sicilya tarihinde oynadığı temel rolü ve en önemli makamlarda onlara verilen önceliği” gösteriyor
Segesta İçin Sıra Dışı Bir Keşif Yılı
Temel kaya kesilerek üst portikoya ana meydanı gören anıtsal bir yapı yerleştirilmişti. Zemin katta yolu karşılayan bir cephe bulunuyordu. Büyük bir giriş kapısı kamu için kullanımda olan odalara yöneliyordu. Araştırmacılar büyük bir heykel kaidesinin tabanında Segesta’nın önde gelenlerinden Tittelos’un oğlu Diodorus’un ismine rastladılar. Dr. Parra’nın açıklamasına göre M.Ö. ikinci ve birinci yüzyıllarda, Diodorus çok sayıda anıtsal kamu binasının yapımı ve dizaynı için fon sağlamış ve bu inşaatları yönetmiştir.
Diodorus kendisinin yanı sıra, kız kardeşinin de heykelini yaptırmıştır. Afrodit‘in nedimesi Urania adlı bu heykel Dorik tapınakta 17. yüzyılda bulunmuştur. Araştırmacılar bir diğer Yunan kitabesinin, Diodorus’un “şehrin gençleri için” yapının jimnastik finansörü olan babası Tittelos’un heykelini yükselttiği geçitin yanında bulunduğunu belirtiyor.
Araştırmacılara göre bu yeni keşifler “Helenistik Roma Segesta’sının evergetizm ve halka karşı cömertliğine dair kanıtları zenginleştiriyor” çünkü heykel “Segesta tiyatrosundaki (şu an Palermo‘da olan) başka bir heykel tabanında görülen ismi taşıyor.” Bu ismin hayırsevere ait olduğu düşünülüyor
Bu bulgular sonucu arkeologlar, bu ailenin antik Sicilya‘nın ve mimarisinin gelişimsel sürecinde önemli rol oynadığına kanaat getirmiştir. Dr. Magnetto, bu yıl şimdiye kadar ulaşılan sonuçların, kanıt değerinde yepyeni bir kasa bulgunun Sicilya’nın ünlü antik kenti Segesta‘nın arkeolojik açıdan anlaşılmasına yeni bir soluk getirmesi nedeniyle “sıra dışı” olduğunu vurguladı.
Çeviri: Berfu Gençay