Savaş Filleri: Antik Dünyanın Askeri Tankları

“Sadece Ptolema’nın fillerinden bazıları düşmanla yakınlaşmaya çalıştı ve şimdi bu canavarların arkasındaki kulelerdeki adamlar, cesurca savaştılar, göğüs göğüse dövüşüp birbirlerini kargılarla yaraladılar; fillerin kendileri daha iyi savaştılar, tüm güçleriyle daha fazla çaba sarf ederek alın alına saldırıyı karşıladılar.”

-Polybius, History book V

Savaş filleri, insanlar tarafından eğitilen ve savaş zamanları yine insanlar tarafından yönetilen fillerdir. The World muhabirlerinden Patrick Winn’e göre, savaş filleri iki kategoriye ayrılabilir: Savaşlara katılanlar ve lojistik amaçlarla kullanılanlar. Bir muharebe birimi olarak fil, Kuzey Afrika’nın Kartacalılarından Hindistan’ın Babür imparatorluğuna, çeşitli kültürlerce bilinir ve kullanılırdı.

Bu hayvanlar savaş alanında zorlu rakiplerdi, ancak yok edilemez olmaktan uzaktılar. Bu nedenle savaşlarda fillerin kullanımı nihayetinde sona erdi; yine de bir süre daha savaş zamanları lojistik amaçlarla kullanıldılar.

Savaş Fillerini İlk Kim Kullandı?

Savaş fillerinin insanlar tarafından ilk kez Hindistan’da 4000 yıl önce kullanıldığına inanılıyor. Başlangıçta, bu hayvanların büyük gücü, araziyi inşaat yada tarım için temizlemek ve tüketim mallarını taşımak gibi ağır işler için kullanıldı. İnsanların bu nazik devlerin daha askeri amaçlar için de kullanılabileceğinin farkına varmaları çok uzun sürmedi. Fillerin savaş için ilk kez ne zaman kullanıldığı tam olarak belli olmasa da, M.Ö 12.yy civarında olduğu düşünülüyor.

Bununla birlikte, savaş fillerinin, MÖ 1. binyılın ikinci yarısında kullanıldığı kesinlikle bilinmektedir. Fillerin askeri kullanımı Hindistan’dan batıya doğru yayıldı. Örneğin, M.Ö 331’deki Gaugamela Muharebesi sırasında Pers Kralı III. Darius’un Büyük İskender’e karşı  savaş alanına 15 kadar savaş fili çıkardığına dair kayıtlar bulunmaktadır.  Yunanlı Kral, Hydaspes Savaşı’nda Kral Porus’un ordusuyla karşılaştığında bir kez daha savaş filleri ile yüz yüze geldi; bu savaşta Hintli Kral bu savaş makinelerinden 85 tanesine kumanda etmekteydi.

İskender’in Büyülü Hayvanları Yazımızı Mutlaka Okumalısınz

Savaş Filleri Batıya Gidiyor

İskender’in Helenistik halefleri de muharebe alanında savaş filleri kullandılar. Bu özellikle her ikisi de bu kaynağa erişimi olan Ptolemaios Krallığı ve Seleukos İmparatorluğu için doğruydu. Aynı zamanda, İskender’in haleflerinden biri olan Epiruslu Pirus savaş fillerini batıya tanıtmıştır.

Pyrrhus’la savaşları, Romalıların böylesine korkunç bir savaş makinesinden haberdar olmalarına vesile oldu. Aynı zamanda, Pirus’un Sicilya seferleri ile Kartacalılar ilk kez savaş filleri ile karşılaşmıştır. Bu canavarların hünerlerinden etkilenen Kartacalılar kendi savaş fillerini eğitmeye başladılar. Kartaca askeri tarihinin en etkileyici dönemlerinden biri kuşkusuz, Hannibal’in M.Ö 218 yılında birçok savaş filiyle Alpleri geçmesidir.

Hannibal’ın Hikayesini Bu Yazımızda Bulabilirsiniz

Korkutucu Savaş Makineleri

Pön Savaşları’nda Kartaca’ya yenilen Romalılar da savaş filleri kullanmaya başladılar. Örneğin, Roma imparatoru Claudius Britonlara karşı seferine savaş filleri getirtti; ki bu da yerel kabileleri kesinlikle korkutmuştur.

Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, savaş filleri Avrupa’da çok nadir oldu ve bu hayvanlara erişim çok daha zorlaştı. Yine de, doğuda savaş fillerinin kullanımı devam etti. Örnek olarak, Hintli yöneticiler ve aynı zamanda 16. yüzyılda alt kıtayı işgal eden Babürlüler de bu canavarları kullanmaya devam etti.

Bir Rol Değişimi

Savaş filinin muhaberebe alanında bir savaşçı olarak günleri sayılıydı. Savaş filinin güçlü yanlarından biri, kılıç ve mızrak gibi geleneksel silahların filin derisine çok az zarar vermesiydi. Birçok savaş filinin kendileri için hazırlanmış zırhları vardı ve bunların bir kısmı hala müzelerde muhafaza ediliyor. Ancak ateşli silahlarının geliştirilmesi, bu yaratıkları devirmeyi ve böylelikle onları savaş alanında daha az değerli kılmayı kolaylaştırdı. Bu, örneğin, 19. yüzyılda İngilizlerin Burma’ya karşı yürüttüğü savaşta görülebilir. Birmanya savaş fillerinin İngiliz roketlerine karşı hiç şansı yoktu.

Zaman içinde, savaş fillerinin muharebe alanında kullanılması geleneği tamamen sona erdi. Yine de, hala lojistik askeri amaçlar için istihdam edildiler. Örneğin, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonlar, savaş fillerini, orman arazisi boyunca silah ve malzemeleri nakletmek için kullandılar. İngilizler de savaş fillerini bu amaç için olduğu gibi mühendislik çalışmaları için de kullanıyorlardı.

Savaş fillerinin bugün kullanımına dair bilinen bir örnek var. Burma/Myanmar Kachin eyaletinde bulunan Kachin Bağımsızlık organizasyonunun askeri kanadı Kachin Bağımsızlık Ordusu tarafından kullanılıyorlar. İkinci Dünya Savaşı’ndaki Japon ve İngilizler de olduğu gibi, bu savaş filleri de lojistik amaçlı kullanılıyor.

Hayvanlar Hakkında Tüm Yazılarımıza Buradan Ulaşabilirsiniz

Çeviri: Zeynep Şenel Gencer