Güneş Yanığı Nedir? Güneş Yanığının İyileşme Süresi ve Doğal Tedavi Yöntemleri

Güneş yanığı cildin çok fazla güneşe maruz kaldığının en belirgin işaretidir ve vücudun kendi başına güneş yanığını onarması zaman alabilir. Peki güneş yanığının iyileşmesi ne kadar sürer? Güneş yanığına ne iyi gelir? Bu ve benzeri soruların cevabını bu yazımızda bulabilirsiniz. Güneşten gelen ışınlar cildin dış katmanı tarafından emilir. Ancak bu ışınlara çok fazla maruz kalmak cilt için zararlıdır. Bronzlaşma, yanma ve soyulma vücudun cildi güneş hasarından korumasının bir sonucudur. Güneş hasarı can yakıcı bir durum olsa da belirli bir süre sonra iyileşme eğilimindedir. Güneş yanının iyileşme süresi yanığın şiddetine ve bazı başka risk faktörlerine bağlı olarak değişecektir.

Genelde D vitamini kaynağı olarak bilinen güneş ışınları, vücuda gereğinden fazla ve dik açıda alınması halinde çeşitli risk ve hastalıkları da birlikte getiriyor. D vitamini eksikliği hakkında bilgi için D Vitamini Eksikliği ve Nedenleri adlı yazıya göz atabilirsiniz.

Güneş yanığı ciddi olabilir ve ciltte muhakkak hasara yol açar. Bu nedenle cildin güneşten korunması önem taşımaktadır. Güneş yanığının verdiği rahatsızlık ve sonrasında cildin iyileşme süresini hızlandırmak için yapabileceğiniz bazı şeyler de bulunmaktadır.

Güneş Yanığı Nedir?

Güneş yanığı cildin ultraviyole ışın hasarına bir tepkisidir. Güneş yanığı belirtileri yanık durumunda bölgeye daha fazla kan gitmesi sebebiyle kızarıklık ya da ölü/zarar görmüş hücrelerin atılması için soyulma şeklinde ortaya çıkabilir.

Güneşten gelen ultraviyole ışınları gözle görülemese de UVA ve UVB ışınları cilt üzerinde gözle görülür etki bırakmaktadır. UVA ışınları uzun dalgalı ışınlardır. UBA ışınları UVB ışınlarına göre daha az yoğunlukta olsa da cilde daha derinden nüfuz eder ve zaman içerisinde cilt hasarına yol açar. UVB ışınları ise cildin derinine nüfuz etmez. Yüzeye daha yakın hücreleri etkiler ve güneş yanığına sebep olur.

Güneş yanığı ne kadar sürede iyileşir?

Kişi güneş yanığını hemen fark etmeyebilir. Bunun nedeni güneş yanığı belirtilerinin güneşe maruz kaldıktan yaklaşık 4 saat sonra ortaya çıkmasıdır. Güneş yanığı vücudun hasar gören deriyi onarmaya çalışmasının bir işaretidir ve bu zaman alıcı bir süreçtir. Güneş yanığının iyileşme süreci yanığın şiddetine bağlı olarak değişecektir:

• Hafif güneş yanığının iyileşme süresi yaklaşık 3 gündür.
• Orta şiddette güneş yanığının iyileşme süresi yaklaşık 5 gündür ve ardından ciltte soyulma görülür.
• Şiddetli güneş yanığının iyileşmesi 1 haftadan fazla sürebilir ve kişinin tıbbi yardım alması muhtemeldir.

Güneş yanığının ilk belirtileri sıcaklık hissi, kızarıklık ve acıdır. Bu belirtiler güneşe maruz kaldıktan sonraki yaklaşık 24-36 saat içerisinde kötüleşme eğilimindedir. Güneşe maruz kaldıktan sonraki 6-48 saat boyunca ağrı en üst düzeyde hissedilmektedir. Cildin soyulması güneşe maruz kaldıktan 3-8 gün sonra görülür.

Güneş yanığının bu gözle görülen belirtileri birkaç gün ya da birkaç hafta içerisinde iyileşse de güneşin ciltte bıraktığı hasar çok daha uzun sürelidir. UVA ışınları cilt hücrelerindeki DNA’ya zarar verir. Amerikan Cilt Kanseri Derneği bu güneş hasarının en ciddi cilt kanseri türü olan melanoma nedenleri arasında ilk sıralarda yer aldığını belirtmektedir.

UVA ve UVB ışınları cildin görünümünü de etkileyerek cildin erken yaşlanması, kırışıklıklar ve kahverengi cilt lekeleri oluşmasına yol açabilir.

Güneş yanığı kimlerde olur?

Güneş yanığı her cilt tonunda görülebilmektedir. Ancak belirli risk faktörleri bazı kişileri güneş yanığına daha yatkın hale getirmektedir. Güneş yanığı risk faktörleri şunlardır:

• Soluk ciltli olanlar,
• Çilli ve kızıl saçlı kişiler,
• Sedef gibi cilt problemleri olan kişiler,
• Cildin güneşe daha hassas hale gelmesine yol açan ilaçlardan kullanan kişiler,
• Ailesinde cilt kanseri bulunan kişiler,
• Vücudunda fazla ben bulunan kişiler,
• Sıcak ülkelerde ve güneşin daha yoğun hissedildiği yüksek yerlerde yaşayan kişiler

.. güneş yanığı riskini daha fazla taşımaktadır. Çocuklarda ve bebeklerde güneş korumasına çok dikkat edilmelidir. 6 aydan küçük bebekler doğrudan güneş ışığından korunmalıdır.

Güneş yanığı için doktora gidilmeli mi?

Hafif ve orta düzeyde güneş yanıklarının verdiği rahatsızlık çoğu zaman evde uygulanabilecek yöntemlerle giderilebilmektedir. Ancak güneş yanığı ile birlikte aşağıdaki belirtiler ortaya çıktıysa mutlaka vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir:

• Dehidrasyon,
• Yüksek ateş,
• Güneş yanığının vücudun %15’inden fazlasında görülmesi,
• Bir günden uzun süren aşırı yorgunluk hissi,
• Ciltte şişmeler ve su toplayan kabarcıklar,
• Mide bulantısı, kusma, kalp atışının hızlanması gibi semptomlar.

Güneş Yanığı Tedavisi

Güneş yanığı durumunda cilt güneş ışınlarından her halükarda zarar gördüğünden cilt kendi kendini onaracaktır. Bunun için herhangi bir tedavi uygulanmamaktadır. Ancak güneş yanıklarının ortaya çıkardığı rahatsızlık ve yarattığı sorunlar bazı önlemlerle hafifletilebilmektedir.

Öncelikle güneşe maruz kalan kişi güneş yanığı belirtilerini fark ettiği anda güneşten uzaklaşmalı ve güneşin etkilerini gidermek için önleyici adımlar atmalıdır.

Ilık bir duş, güneş yanığı hissedilen bölgeye ıslak bir bez koymak gibi önlemlerle güneş yanığının verdiği acı ve belirtiler hafifletilebilir. Bol su içmek vücudun güneşe doğrudan maruz kalmasının yarattığı dehidrasyon riskini ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır.

Nemlendirici sürmek de cildi yatıştırmaya ve kurumasını önlemeye yardımcı olur. Güneş yanığı vakalarında özellikle aloe vera içeren ve içinde alkol bulunmayan nemlendiricilerin kullanılması önerilmektedir. Güneş yanığı daha ciddi ise reçetesiz satılan hidrokortizon kremler kullanılabilir.

Güneş yanığından kaynaklanan ağrıların hafifletilmesinde aspirin veya ibuprofen kullanılabilir. Şiddetli güneş yanığı vakalarında cildin iyileşmesine yardımcı olmak ve enfeksiyonu önlemek için ciltte su dolu kabarcıklar ortaya çıkar. Bu kabarcıklar kesinlikle patlatılmamalıdır. Bu kabarcıkların patlaması halinde silinerek temiz tutulması ve hafif bir pansuman yapılması gerekir.

Güneş yanığından sonra vücut ölü ve hasar görmüş hücrelerden kurtulmak isteyeceğinden birkaç gün sonra ciltte soyulma görülebilir. Güneş yanığı olan kişiler cildi kendisi soymaya çalışmamalı, cildin kendiliğinden soyulmasını beklemelidir.

Güneş Yanığı İçin Doğal Tedavi: Aloe Vera

Aloe vera bakır, kalsiyum, demir, magnezyum, çinko, sodyum, manganez, tanin, germanyum, potasyum, aminoasitler ve selenyum gibi 150’den fazla vitamin, mineral ve element içermektedir. Ayrıca aloe-veradaki glikoproteinler ağrı ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.

Yanıklarda aloe vera kullanımı yanma hissini ve şişmeyi önlemeye yardımcı olur. Aloe veranın içindeki lidokain maddesi anestezik özelliği sayesinde ağrıyı azaltır. Ayrıca aloe vera enfeksiyona neden olan bakterilerle de savaşır. Deriye derinden nüfuz ederek hasar gören cildi onarmaya yardımcı olmaktadır. Aloe Vera’nın cilde diğer faydaları için iyibakkendine.com sitesinin yazısını okuyabilirsiniz.

Bu özellikleriyle aloe-vera güneş yanıklarında tek başına ya da başka doğal malzemelerle birlikte kullanılabilir.

Güneş yanığında aloe verayı tek başına kullanmak için:

1. Bir adet aloe vera yaprağını boydan kesin.
2. Bir kaşık yardımıyla jeli çıkarın.
3. Parmak uçlarınızı kullanarak aloe vera jelini güneş yanığının üzerine sürün.
4. Kurumaya bırakın ve bu işlemi günde 2-3 kere tekrarlayın.

Ayrıca aloe verayı yemek sodası ve diğer bitkilerle karıştırarak güneş yanıklarında kullanabilirsiniz:

• Bir kase içerisinde 1 yemek kaşığı aloe vera jeli, 1 yemek kaşığı cadı fındığı yağı ve 2 yemek kaşığı suyu karıştırın.
• 3 saat dinlenmeye bırakın.
• İçerisine 3 çay kaşığı yemek sodası, 1 çay kaşığı nane yağı ve yarım kase taze nane yaprağı ekleyin.
• Bu karışımı hava sızdırmaz bir kaba koyarak 24 saat buz dolabında bekletin.
• Daha sonra güneş yanığının üzerine günde 2-3 kere sürebilirsiniz.

Kaynak: https://www.fda.gov/Radiation-EmittingProducts/RadiationEmittingProductsandProcedures/Tanning/ucm116432.htm