Antik Roma’nın Modası: Toga ve Stola’lar
Romalı kadınlar, önceleri Toga giymesine rağmen, sonraları kullanımdan kalktı. Toga giymesine müsaade edilen ya da zorlanan tek kesim, birinci sınıf hayat kadınları ve bu işi yapmak için boşanan kadınlardı.
Toga, muhtemelen Antik Roma’nın en iyi bilinen giysisidir. Toga, önceleri hem erkek hem de kadın Romalılar tarafından giyiliyordu, sonraları ise kadınlar Stola giymeye başladı. Toga ların çeşitleri vardı ve herbiri onları giyenlerin sosyal statüsünü gösterirdi.
Toga’nın Ortaya Çıkışı
Toga, Romalılar tarafından giyilen bir dış giysisiydi. Toga’nın ortaya çıkışı net olarak bilinmemekle birlikte, Etrüsklerin benimsendiği aşikardır. Örneğin, Etrüsk şaheseri olan Toga’nın vücudu tamamen kapladığı görülür. Önceleri Romalılar tarafından tek giysi olarak giyilen Toga, sonraları tuniğin üzerine giyilmeye başlandı. Toga karakteristik olarak yünden, altına giyilen tunik ise ketenden yapılırdı.
Toga’nın Şekli Nasıldı?
Günümüzde Toga hakkındaki bilgiler yetersiz olduğu için, cevap bulamamış bir çok soru vardır. Örneğin Toga’nın şeklinin nasıl olduğu tam olarak bilinmemektedir. Kimi antik yazarlar, Toga’nın halka şeklinde bir giysi olduğunu, kimileri de yarım daire şeklinde olduğunu söylemektedirler. Ayrıca Toga’nın nasıl giyildigine ve zamanla nasıl değiştiğine dair sorular da vardır. Toga giymenin en eski usulü çok basit olmasına karşın, zaman geçtikçe iyice zorlamıştır. Antik Roma yazarlarının yazılarına ve Toga giysili heykellere bakarak, akademisyenler, Toga’nın tam olarak nasıl giyildiğini yeniden resmettiler.
Toga’nın Çeşitleri
Togayı giyen kişilerin sosyal statüsünü yansıtan farklı Toga türleri vardı ve bunlar 6 çeşitti. İlki; doğal, boyasız ve beyazımsı yünden yapılan ve her Romalı erkeğin giyebildigi “Toga Pura” idi. İkincisi; köle olarak doğmayan gençlerin, yargıçların ve bazı rahiplerin giydiği elbisenin üzerine dokunmuş kırmızıya dönük kenarları olan “Toga Praetextae” idi. “Toga Pulla” olarak bilinen koyu renkli Toga, yaş tutanlar tarafından giyilirken, normalde Toga Pura’nın, tebeşir ile beyazlatılmış hali olan “Toga Candida” da memur adayları tarafından giyilirdi. “Toga Trabea” ise, elit Roma vatandaşları tarafından giyilen Toga idi.
Son olarak “Toga Pikta” ise en yaygın Toga idi. Diğer Toga türlerinin aksine bu Toga’nın tasarımı kişilerin vücut ölçülerine göre özel olarak yapılırdı. Buna ek olarak bu Toga sadece boyasız değil, aynı zamanda oyalı ve süslü idi. Bu tür Toga lar özel durumlar için ; örneğin, zafer kutlayan generaller, halka gladyatör oyunları tertipleyen yargıçlar ve hükümdar tarafından, bazı özel durumlar icin ayrılırdı.
İlgili Yazılar
Kadın Giysilerinin Farklı Yanları Neydi ?
Romalı kadınlar, önceleri Toga giymesine rağmen, sonraları kullanımdan kalktı. Toga giymesine müsaade edilen ya da zorlanan tek kesim, birinci sınıf hayat kadınları ve bu işi yapmak için boşanan kadınlardı. Böyle kadınlar tarafından giyilmesi yüzünden Toga, utanç ve rezillik sembolü haline geldi. Roma’nın namuslu kadınlarından Toga ile benzer olan “Stola” giymesi beklenirdi. Toga gibi Stola da dış giysisiydi ve tuniğin üzerine giyilirdi. Toga’nın aksine Stola giymenin daha az kuralları vardi. Toga, giyenlerin sosyal statüsünü yansıtırken, Stola sadece medeni hâli yansıyordu. Buna ek olarak, Stola, üzerine iliştirilmiş özel semboller olmadığı halde, bir sürü renk ve süsleri vardı ve bunları kişiler kendileri belirlerdi. Stola yapmak için kullanılan kumaşlar genelde yün ve keten iken, ipek de alım gücü olanlar için ayrı bir seçenekti.
Toga’nın Albenisini Yitirmesi
Toga, Roma’nın milli kıyafeti olarak düşünülebilir ancak sonraları pratik olmaması nedeniyle, günlük giysi olarak kullanımı sona erdi. Örneğin Toga, zaman geçtikçe, özellikle Toga modasını takip edenler için, uzunluğu 3.7 m ‘den, 4.8 – 5 m ‘ye kadar büyüyerek çok kullanışsız bir giysi parçası haline geldi. Ayrıca, yazın rahat olmayan ve bunaltan bir giysiydi.
Çeviri: Aydın Özyeşil
Kaynak
Ancient-Origins