Antik Roma’da eşcinsellik ve heteroseksüellik arasında ayrım yapmak için kullanılabilecek kelime yoktu. Cinsellik davranışsal tavırlarla tanımlanmıştır. Roma toplumu, erkeğin cinsiyet rolünün, iktidar ve statü sembolü olduğu ataerkil sisteme sahipti.
Erkekler, diğer erkeklerle cinsel ilişkiye girmekte özgürdü, ancak sadece Lex Scantinia’nın, yüksek statüdeki herhangi bir erkeği bu konuda cezalandırmak üzere oluşturulmuş bir Roma yasası vardı, yani yüksek statüdeki birisi cinsellik konusunda pasifti. Özgür bir Roman vatandaşının cinsiyette “üst” ya da “aktif” rol üstlenmesini zorunlu kılarak, bir bireyin eril doğasını kontrol etmek bir kuraldı. Bunun yapılmaması, adının ve aile itibarının itibarsızlığa veya infamiaya (yasal veya sosyal durumun kaybı) dönüşmesine sebep olurdu.
Toplumsal bir perspektiften “pasif” veya “itaatkâr” olmak erkeklik yapısını, boyun eğme ve pasif tutumlar ise kadınsal özellikleri anlatıyordu.
Köleler veya savaş esirleri ile cinsel ilişki, bir erkeğin özgürlüğünü tehdit etmediğinden kabul edilebilirdi. Eşit statüde olan askerler arasındaki cinsel ilişki ise ölümle cezalandırıldı.
Lex Scantinia kanununun yürürlüğe girmesinden sonra bu kanunun pek çok eski metinde geçmesine rağmen, M.Ö. 227’de, Marcus Claudius Marcellus’un oğlunun cinsel tacizine uğradığı bir konusunda ne yapıldığı hala belirsizdir.
EŞCİNSELLİK VE KÖLELİK
Lex Scantinia kanunu ile birlikte, tecavüz veya zorla olan ilişkilerde erkekler daha fazla yargılanmaz hale geldi. Ancak, özgür doğmuş birinin başka birine zarar vermesi durumunda o kişi ölüm cezasına çarptırılabilirdi. Bu, Yunanistan’da aynı sosyal statüdeki erkekler arasındaki eşcinsel ilişkinin kabul edilebilir olarak kabul edildiği eşcinsellikten farklıydı.
Bir Romalı, kendi kölelerine, yaşlarına veya doğum koşullarına bakılmaksızın onlarla cinsel ilişkiye girmek için izinliydi- bir kölenin bedenlerine ilişkin sivil bir koruması yoktu; zaten bir kölenin vücudu, köle sahiplerinin cinsel isteklerini yatıştırmak için kullanılırdı.
Aslında, puer delicatus (tatlı ve narin) terimi, özellikle çocuk köleler için kullanılan bir terimdir. Bu kavram, kabartmalarla süslü bir şekilde dekore edilmiş olan Julio-Claudian hanedanlığı döneminden kalma Warren Cup’da, seks yapan genç bir erkeği tasvir ediyor: Genç bir köle çocuğu.
Ünlü İmparator Nero’nun bile, Romanus adında bir puer delicatus’u vardı; genç ve Romalılar için geleneksel olan regalia’yı giydiği bir adamdı. Kaynaklar daha sonra eşi Poppaea Sabina’nın ölümünden sonra Sporus ile evlendiğine inanıyor.
DİNİN DEĞİŞMESİ VE EŞCİNSELLİĞE KARŞI YENİ YASALAR
Zamanla, eşcinsellik eylemlerine karşı tavırlar, İmparatorluğun dini kimliği gibi değişmeye başladı. Çok tanrılı putperest tanrılar, tek tanrılı Hıristiyanlıkla değiştirildi ve etkisi dünyaya yayıldı.
MS 4. yüzyıla gelindiğinde, “doğaya aykırı” olarak kabul edilen eşcinselliğe yönelik yasal yasaklar, yeni Roma yasalarının bir parçası olarak Hıristiyan İmparatorlar tarafından suçlu bulunmuştur. MS 390 yılında, eşcinsellik, imparatorluğun her yerinde yasadışı ilan edildi.
Çeviri: Cansu Kaplan