COVID-19 Koronavirüs Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Koronavirüs dünya genelinde yayılmaya devam ettikçe endişelenenlerin ve akıllarda yer eden soruların sayısı da artıyor. Biz de sizler için COVID-19 ile ilgili bazı temel bilgileri derledik, ayrıca daha fazla şey öğrenebileceğiniz faydalı linkleri eklemeyi de unutmadık.
Koronavirüs dünya genelinde yayılmaya devam ettikçe endişelenenlerin ve akıllarda yer eden soruların sayısı da artıyor. Biz de sizler için COVID-19 ile ilgili bazı temel bilgileri derledik, ayrıca daha fazla şey öğrenebileceğiniz faydalı linkleri eklemeyi de unutmadık.
Sıkça Sorulan Sorular:
Yeni tip koronavirüs nedir?
Yeni tip koronavirüs önceden bilinen bir hastalık değil. Bu virüs, soğuk algınlığı gibi hafif hastalıklar ile atlatılabilen sıradan coronavirüslerden daha farklı. Dünya Sağlık Örgütü 11 Şubat 2020’de, bu virüsü COVID-19 olarak adlandırdı. Buradaki “Co”, Corona; “VI”, virüs; ve “D” ise Disease (hastalık) kelimelerini temsil ediyor. Ayrıca, COVID-19 için henüz bir aşı geliştirilmedi.
Koronavirüs nasıl yayılır?
Bu virüsün genellikle hasta bir bireyle yakın temasta bulunulması halinde ya da enfekte birinden çıkan öksürük/hapşırık damlacıkları yoluyla yayıldığı düşünülüyor. Genelde belirtiler görülmeye başladığı zaman virüsün bulaştığı düşünülmesine rağmen bazı raporlara göre bir insanda herhangi bir belirtiye rastlanmadan önce de bu virüs bulaşmış olabiliyor. Aynı zamanda, virüsün bulunduğu yüzeye veya eşyalara temas edildikten sonra ağız, burun ya da gözlere dokunulması da bu duruma neden olan faktörlerden biri.
Belirtiler nelerdir?
Bazı insanlarda hafif veya ağır olmak üzere (bazı durumlarda ölümle sonuçlanabiliyor) belli başlı belirtilere rastlanırken hiçbir belirti göstermeden bu virüse yakalanan insanlar da var. En yaygın belirtiler ise şu şekilde:
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
Bu belirtiler çoğunlukla virüsün bulaşmasından 2-14 gün içerisinde kendini belli ediyor. Yüksek ateş, ağır öksürük ya da nefes almada zorluk gibi daha şiddetli belirtiler ise genellikle zatürre göstergesi olabiliyor. Diğer acil durum belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Göğüste sürekli ağrı ve sıkışma hissi
- Sersemlik veya hareket edememe
- Dudak veya yüz renginin solgunlaşması
Bunlar ve diğer şiddetli belirtiler kesinlikle ciddiye alınmalı. Eğer bu belirtilerden birini yaşıyorsanız, acilen bir sağlık kuruluşuna başvurun.
İlgili Yazılar
Bu virüsten kendinizi ve diğerlerini nasıl korumalısınız?
- Ellerinizi sık sık su ve sabunla en az 20 saniye olacak şekilde yıkayın. Ayrıca, en az 60 derece alkol içeren bir el dezenfektanı da kullanabilirsiniz.
- Ellerinizi yüzünüze götürmekten kaçının (özellikle de yıkamadan)
- Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı bir peçeteyle ya da dirsek içinizle kapatın. Kullandığınız peçeteyi derhal çöpe atın ve ellerinizi yıkayın.
- Hasta insanlarla yakın temas kurmaktan kaçının. Diğer insanlardan 1 metre kadar uzakta durarak sosyal mesafenizi koruyun. Eğer hastaysanız, hastane haricinde dışarı çıkmayın.
- Eğer hastaysanız ya da hasta birine bakıyorsanız, başkalarına hastalık bulaştırmamak adına mutlaka maske takın. Eğer hasta değilseniz, maske takmanıza gerek yok. Lütfen maskelerin yetersiz olduğunu ve sağlık çalışanlarının maske takmaya ihtiyaç duyduğunu unutmayın.
- Masa, tezgah, kapı kolu, lamba düğmeleri, telefon, bilgisayar klavyesi, klozet, musluk gibi sık sık temas edilen yüzeyleri temizleyip dezenfekte edin. Bu linkten temizleme ve dezenfekte rehberine ulaşabilirsiniz: Tıklayınız
Hastalandığınızı veya size virüs bulaştığını hissediyorsanız ne yapmalısınız?
- Sağlık kuruluşlarına gitmek haricinde evden dışarı çıkmayın. Bir sağlık kuruluşu veya hastaneyi önceden arayıp belirtileriniz hakkında bilgi verin. Toplu taşıma kullanmaktan kaçının
- Kendinizi izole edin: Kendinizi evinizdeki herkesten (hayvanlar da dahil) uzak tutun. Sadece sizin temas ettiğiniz ayrı bir odada kalın, eğer mümkünse de ayrı banyo kullanın.
- İnsanların yanındayken mutlaka maskenizi takın.
- Öksürük ve hapşırmalarda ağzınızı kapatın ve ellerinizi sık sık yıkayın.
- Başkalarıyla aynı tabaktan yemek yemeyin, aynı havluları veya çarşafları paylaşmayın. Bu eşyaları kullandıktan sonra iyice yıkayın.
- Günlük olarak dokunduğunuz yerleri temizleyin ve dezenfekte edin.
- Belirtilerinizi izleyin. Doktorunuzun ve sağlık kuruluşunun verdiği talimatlara uyun. Belirtilerinizin daha da ağırlaşması halinde bir hastaneye başvurun fakat ilk önce aramayı unutmayın.
- Bol bol dinlenin ve sürekli su için.
- Eğer virüsü taşıyan biriyle temas kurduğunuzu düşünüyorsanız, kendinizi karantina altına alın. Bu, virüsün olası yayılma durumunu azaltmaya yardımcı olur.
Koronavirüs (Covid-19) Küresel Bir Felakete Dönüşürse Yapmanız Gereken 10 Şey
Koronavirüs hastalığı için kimler risk grubunda yer alıyor?
- Yaşlı insanlar
- Kalp hastalığı, diyabet ya da akciğer rahatsızlığı gibi ciddi hastalıklara sahip olanlar
Almanız gereken önlemler neler?
- Ellerinizi sık sık yıkamak, yüzünüze dokunmaktan kaçınmak, temas ettiğiniz yerleri temizlemek ve dezenfekte etmek gibi günlük önlemlerinizi alın.
- Kalabalık ortamlardan uzak durun ve zorunlu olmadıkça seyahat etmeyin.
- Halka açık yerlerdeki yüzeylere temas etmekten kaçının.
- Bir süre evde kalmanız gerekebileceğinden evle ilgili genel ihtiyaçlar ve gıda ürünlerinin yanı sıra ilaç ve diğer tıbbi malzemeleri de aşırıya kaçmadan stoklayın.
- Bu süreçte mümkün olduğunca evde kalın. Ayrıca dışarı çıkmamak için internetten daha sık alışveriş yapmayı düşünebilirsiniz.
- Son olarak hastalanma durumunuza karşı bir plan yapın.
Faydalı Linkler:
Çeviri: Özge Sertbaş
Kaynak
WDBJ7