Güney İsveç’teki Scania bölgesinde bulunan Borgeby Kalesi, ilk olarak MS 980’de, eski bir Norveç ve Danimarka Kralı olan Harald Gormsson (Harald Bluetooth olarak da bilinir) tarafından yaptırılmıştır. Borgeby Kalesi bölgesi aslında halka şeklinde bir kaleydi ve Harald trelleborg olarak adlandırılan bu tür yapılarıyla biliniyordu, ancak Borgeby diğerlerinden daha küçüktür. Bölgedeki en eski kalelerden biridir ve orijinal kaleye yapılan eklemeler yüzyıllardır devam etmiştir.
Viking zamanlarında, suyolları kullanımı en kolay ve en hızlı ulaşım yoluydu ve Scania’nın en büyük nehri olan Kävlinge Nehri üzerine inşa edilen Borgeby ile, kale hem nehir hem de kara üzerinde stratejik bir avantaj sağladı ve ticareti kontrol altına aldı.
Lund Başpiskoposu’nun Kaldığı Yer
Diğer birçok halka kalenin aksine, Borgeby kullanıma açıktı ve savaşlar ve yüzyıllar boyunca parça parça değiştirildi. Kalenin şiddet dolu bir tarihi var.
Kral Harald, Danimarka imparatorluğunu birleştirip yeni Hristiyanlık dinini tanıttıktan sonra askerleri barındırabilecek ve idari merkezler gibi hareket edebilecek surlara ihtiyaç duyuyordu.
Orijinal sur, 10 metre derinliğinde bir hendekle çevrilidir ancak sadece 3 metre genişliğinde bir savunma duvarı vardır. On üçüncü yüzyılda, bir kapı kulesi inşa edildi ve duvarlar geliştirildi. Zaman içinde değişmiş olmalarına rağmen bu binalar halen varlığını sürdürmekte ve avlu alanının kazıları, kale alanı içerisinde bir zamanlar daha küçük binaların bulunduğunu göstermektedir. Kalenin bahçesinde büyük Borgeby Kulesi vardır. Yaklaşık 1450 yıllarına dayanır ve bir zamanlar Lund Başpiskoposunun özel odalarını barındırır. Geçmişte, Borgeby Kilisesi kaleyi çevreleyen duvarın içine yerleştirilmişti. Kilise ve kale arasında bir yeraltı geçidi bile vardı. 1536’da Danimarka protestan reformuna kadar Başpiskoposun oturduğu yer olarak kaldı.
Kale, 1452 yılında üç kez İsveç’i yöneten iki kez tahttan indirilen İsveç kralı Karl Knutsson Bonde (Kral Charles VII) tarafından yakıp kül edildi. Kazı bulguları resmi kayıtların bulunmamasına rağmen 16. yüzyılda yakıldığını gösteriyor. Bu durum, çiftçilerin 1525 isyanı sırasında olmuş olabilir. 1658’de, bir kez daha, 1675’ten 1679’a kadar gerçekleşen Skåne Savaşı sırasında İsveç birlikleri tarafından kalenin içine yerleştirilen Danimarkalılar tarafından yakıldı. 18. yüzyılın başlarında yeniden yapıldı.18. yüzyılda ve 19. yüzyılın başlarında kale duvarları yıkıldı, hendek düzleştirildi ve kale artık bir savunma yeri olmaktan çıkmıştı.
Kale birkaç kez yeniden inşa edildiğinden, binaları tarihlendirmek zor olmuştur. Kalenin ana girişi olan kapı kulesinin en eskisi olduğu düşünülmektedir.
İlgili Yazılar
Savunma Yerinden Sanatçıların Sığınağına
1902’de Hanna genç ve gelecek vaat eden sanatçı Ernst Norlind (1877-1952) ile tanıştı. Birlikte kaleyi Avrupalı aydınlar ve sanatçılar için kültürel bir merkez haline getirdiler. Hem İsveçli hem de uluslararası yazarlar, sanatçılar ve kültürel şahsiyetler kaleye ziyarette bulundu ve orada kaldılar.
Hanna ve Ernst 1907’de evlendi ve oğulları Staffan 1909’da doğdu. Staffan genç yaşta öldüğünde, kale Hanna ve Ernst Norlind Vakfı tarafından teslim edildi ve bakımı yapıldı.
1988 yılında açılan Norlind müzesi, kalenin çok katlı kapıcı odasıdır. Ernst Norlind’in bir koleksiyonunun yanı sıra kapsamlı bir sanat ve edebiyat koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
Çeviri: Gülizar Çakmak