İpuçları ile Tez Nasıl Yazılır? Nasıl Cümle Kurulur?
Eğer akademik bir yazı kaleme alacaksanız, bir tez cümlesi (sav) bulmanız gerekmektedir. İyi bir tez cümlesi kurmak eksiksiz bir yazı için zemin hazırladığından bütün disiplinlerde oldukça önemlidir.
Eğer akademik bir yazı kaleme alacaksanız, bir tez cümlesi (sav) bulmanız gerekmektedir. İyi bir tez cümlesi kurmak eksiksiz bir yazı için zemin hazırladığından bütün disiplinlerde oldukça önemlidir. Savınız açık, belirli ve ikna edici olmalıdır. Peki, tez cümlesi nedir ve tez cümlesi bulunurken hangi adımlar izlenmelidir? İşte başlamanız için size yardım edecek birkaç ipucu…
Tez Cümlesi
Genellikle tez cümlesi yazınız boyunca savunacağınız tutumu belirtir ve yazının bel kemiğini oluşturur. Bir tez cümlesi, bir olgunun beyanı değildir, tartışılabilir olmalıdır. Zira yazınızın gelişme kısmında, neden bu belirli tutumu savunduğunuzu açıklayan kanıtlar sunacaksınız.
Tez cümlesi oldukça gereklidir çünkü okuyucuya yazının geri kalanında rehberlik eden bir yol haritası işlevi görür. Bu sebepten, net, spesifik ve açık olmalıdır. Okuyucunuzun ne ile karşılaşacağını bilmemesi hiç işten değildir. Bunun yerine okuyucu kanıtlamak istediğiniz noktayı tam olarak anlamalıdır ve daha sonra da neden tutumunuzu ele alınmaya değer gördüğünüzü anlamak için okumaya devam etmelidir.
Makul Bir Tez Cümlesinin Özellikleri
Tekrar etmekten zarar gelmez. Tez cümleniz mutlaka belirli bir konu üzerine olmalıdır. Hem okuyucunun hangi konuda nasıl bir tutumunuz olduğunu anlayamayacağı kadar geniş hem de herkesin kabul edeceği şekilde bariz olmamalıdır. Tez cümleniz bir paragraf sürmemelidir, ne düşündüğünüzü ve neden böyle düşündüğünüzü tamamen açıklamalıdır.
Tez Cümlelerinin 3 Türü:
Açıklayıcı Tez Cümlesi
Açıklayıcı bir tez cümlesi, okuyucuyu yazının konusu hakkında bildirmek için gerçek olayları kullanır ve ortaya konan sorunları sıralar. Bu türde bir tez cümlesi öznel fikirlerinizi içermemeli ve çelişkili iddialarda bulunmamalıdır.
Tartışmacı Tez Cümlesi
Tartışmacı bir tez cümlesinde tartışılabilir bir konuyu ele almanız ve bunu okuyucularınıza kanıtlamanız gerekmektedir. Yine de her iki görüşten de tez cümlenizin konusu içerisinde bahsetmelisiniz.
Analitik Tez Cümlesi
Analitik bir tez cümlesi seçilen bir sorun veya fikir üzerine yoğunlaşır ve bunları incelemeye çalışır. Bu türdeki bir tez cümlesinde sorunu değerlendirdiğinizden ve okuyucularınıza yaklaşımınızı sunduğunuzdan emin olmalısınız.
İlgili Yazılar
Tez Cümlesinin Formatı Nasıl Olmalıdır?
Tez cümlesi giriş kısmının başında yer alan tek bir cümle olarak karşımıza çıkabilir. Başlangıcınız zemini hazırlarken savınız da yazınızın geri kalanında açıklayacağınız amacınız ile okuyucuyu can evinden vurur. Tez cümleniz bir başka paragrafın içerisine karışmamalı veya giriş paragrafınızın geri kalanından ayırt edilemeyecek halde de olmamalıdır. Direkt olarak tutumunuzu belirtmelidir ve okuyucunun aklını kurcalayacak kadar geniş bir esneklik bulundurmamalıdır. Zaten amaç okuyucunun size %100 güvenmesini sağlamak değildir. En sağlam tez cümleleri bariz olanlar değil, tartışma yaratan ve yeni bakış açıları kazandıranlardır.
Tez Yazmaya Başlamadan Önce
Bir tez cümlesi bulmak her zaman vakit gerektirir. Yazınıza ekleyeceğiniz potansiyel argümanları etraflıca düşünmeli ve bunlar hakkında pek çok destekleyici kanıt bulmalısınız. Pek çok farklı versiyon oluşturabilirsiniz. Bulduğunuz tez cümlenize çok takılı kalmayın çünkü cümleniz büyük olasılıkla yazınızın gelişme bölümünde değişikliğe uğrayacaktır. İlk çalışmanızı bir tez eskizi gibi düşünün ve kesinkes olmadığının bilincinde olun.
İşinize yaraması için birkaç zayıf ve güçlü tez cümlesi örneklerini aşağıda bulabilirsiniz. Zayıf argümanların bir görüşe ve argümana sahip olmadığını ve de ‘’Bu yazıda kanıtlanmaya çalışılan şey nedir?’’ gibi sorulara cevap vermediğinin farkında olun. Güçlü argümanlar ise kısa ve öz bir şekilde yazının hangi noktalara değindiği hakkında detaylar vermektedir.
Tez Cümlesi Örnekleri
Zayıf Sav: Bu yazıda, Milton’un, Kayıp Cennet adlı şiirinde cenneti, dünyayı ve cehennemi nasıl betimlediğini tartışacağım.
Güçlü Sav: Kayıp Cennet şiirinde, Milton cennet, dünya ve cehennem olmak üzere üç farklı dünya yaratır ve bu alanları karmaşık ve düzenli olarak tasvir etmesi o alanlarda yaşayan insanların Tanrı ile olan ilişkisini yansıtmaktadır.
Zayıf Sav: Bir çocuğun kötü davranışlarını değiştirmek mümkün değildir.
Eğer tez cümleniz siz yazınızı yazarken değişiyorsa, yazınızın da buna uyum sağladığına emin olun. Bir savda karar kıldığınız zaman, savınızı değişmez olarak görmeyin. En önemli şey ise destekleyici kanıtlarınızın savınıza direkt olarak referansta bulunmasıdır. Böylece bütün yazı tutarlı ve konu odaklı olacaktır.
Yazınızı yazarken kendinize ‘’Bu yazdığım, savımın bağlamına uygun ve savıma katkıda bulunuyor mu?’’ diye sorun. Argümanınızdan çok uzaklaşmayın ve okuyucunuzu tamamen yeni bir bakış açısıyla bırakın.
Çeviri: Buse Kamer Öztürk
Kaynak
Vocal