İndus Vadisi Uygarlığı: Geçen Yüzyılda İndus Vadisi Hakkında Öğrendiklerimiz
İndus Vadisi uygarlığı, Mezopotamya, Mısır veya Çin ile aynı dönemde yaşamış eski bir uygarlıktır. Tüm bu alanlar önemli nehirlere dayanıyordu: Mısır, Nil'in yıllık seline, Sarı Nehir'deki Çin'e, Sarasvati ve İndus nehirlerindeki eski İndus Vadisi uygarlığına ve Dicle ve Fırat nehirlerinin ana hatlarını çizdiği Mezopotamya'ya dayanıyordu.
19. yüzyıl kâşifleri ve 20. yüzyıl arkeologları eski İndus Vadisi uygarlığını yeniden keşfettiğinde, birçok soru cevapsız kaldığı için Hindistan alt kıtasının tarihinin yeniden yazılması gerekiyordu.
İndus Vadisi uygarlığı, Mezopotamya, Mısır veya Çin ile aynı dönemde yaşamış eski bir uygarlıktır. Tüm bu alanlar önemli nehirlere dayanıyordu: Mısır, Nil’in yıllık seline, Sarı Nehir’deki Çin’e, Sarasvati ve İndus nehirlerindeki eski İndus Vadisi uygarlığına (diğer adıyla Harappan, İndus-Sarasvati veya Sarasvati) ve Dicle ve Fırat nehirlerinin ana hatlarını çizdiği Mezopotamya’ya dayanıyordu.
Mezopotamya, Mısır ve Çin halkı gibi, İndus uygarlığı halkı da kültürel açıdan zengindi ve en eski yazının onlara ait olduğu konusunda bir iddiayı paylaşıyorlardı. Bununla birlikte, İndus Vadisi’nde başka yerlerde bu kadar belirgin bir biçimde bulunmayan bir sorun vardır:
Kanıtlar, zamanla veya felaketler sonucu kazara yok olmuş olabilir ya da insanlar tarafından kasıtlı olarak yok edilmiş olabilir. Bundan dolayı kanıtlar eksiktir. Ancak bildiğim kadarıyla İndus Vadisi, büyük bir nehrin varlığı bakımından büyük eski uygarlıklar arasında benzersizdir. Sarasvati’nin yerine, Thar Çölü’nde biten çok daha küçük olan Ghaggar çayı bulunur. Büyük Saraswati bir zamanlar Arap Denizi’ne akıyordu ta ki MÖ 1900’de Yamuna’nın rotasını değiştirdi ve bunun yerine Ganj’a aktı. Ancak denizi kuruyana kadar akabildi. Bu, İndus Vadisi uygarlıklarının geç dönemine tekabül edebilir.
İkinci binyılın ortası, çok tartışmalı bir teoriye göre Aryanların (Hint-İranlılar) Harappanları işgal etmiş ve muhtemelen fethetmiş olabileceği zamandır. O zamandan önce, büyük Tunç Çağı İndus Vadisi uygarlığı bir milyon kilometrekareden daha büyük bir alanda bulunuyordu.”Pencap, Haryana, Sindh, Belucistan, Gujarat’ın bazı kısımlarını ve Uttar Pradeş’in kenarlarını” kapsıyordu. Ticaret eserleri temelinde, Mezopotamya’daki Akad uygarlığı ile aynı zamanda geliştiği görülmektedir.
İndus Evi
Bir Harappan konut planına bakarsanız, düz çizgiler (kasıtlı planlamanın bir işareti), ana noktalara yönelim ve bir kanalizasyon sistemi göreceksiniz. Hindistan alt kıtasındaki ilk büyük kentsel yerleşimleri, özellikle Mohenjo-Daro ve Harappa kale şehirlerinde bulunmaktadır.
İndus Ekonomisi ve Geçim
İndus Vadisi halkı çiftçilik yaptı, sürü toplayıp avlandı. Pamuk ve sığır (ve daha az ölçüde manda, koyun, keçi ve domuz), arpa, buğday, nohut, hardal, susam ve diğer bitkileri yetiştirdiler. Ticaret için altın, bakır, gümüş, çört, steatit, lapis lazuli, kalsedon, kabukları ve keresteleri vardı.
Edebiyatı
İndus Vadisi uygarlığı okuryazardı. Bunu şu anda sadece deşifre edilme sürecinde olan bir yazıyla yazılmış mühürlerden biliyoruz. [Bir kenara: Nihayet deşifre edildiğinde, Sir Arthur Evans’ın Doğrusal B’yi deşifre etmesi gibi büyük bir mesele olmalı. Doğrusal A’nın eski İndus Vadisi senaryosu gibi hala deşifre edilmesi gerekiyor.] Hindistan alt kıtasının ilk edebiyatı Harappan döneminden sonra geldi ve Vedik olarak bilinir.
İndus Vadisi uygarlığı MÖ üçüncü binyılda gelişti ve bir binyıldan sonra MÖ 1500 civarında muhtemelen şehri yutan bir gölün oluşumuna yol açan tektonik / volkanik aktivitenin bir sonucu olarak aniden ortadan kayboldu.
Sonraki: İndus Vadisi Tarihini Açıklarken Aryan Teorisinin Sorunları
Possehl, 1924’te başlayan arkeolojik araştırmalardan önce, Hindistan tarihi için en güvenilir tarihin MÖ 326 baharı olduğunu ve Büyük İskender’in kuzeybatı sınırına baskın düzenlediği söyleniyor.
Referanslar
Irfan Habib’in “Sarasvati Nehri’ni Görüntüleme: Sağduyunun Savunması”. Sosyal Bilimci, Cilt. 29, No. 1/2 (Ocak. – Şubat., 2001), s. 46-74.
Gregory L. Possehl’in “İndus Uygarlığı”. Arkeolojinin Oxford Arkadaşı. Brian M. Fagan, ed., Oxford Üniversitesi Yayınları 1996.
Gregory L. Possehl tarafından “Kentsel Devrimde Devrim: İndus Kentleşmesinin Ortaya Çıkışı”. Antropolojinin Yıllık İncelemesi, Cilt. 19, (1990), s. 261-282.
William Kirk tarafından “Hindistan’ın Erken Kültürlerin Yayılmasındaki Rolü”. Coğrafya Dergisi, Cilt. 141, No. 1 (Mart., 1975), s. 19-34.
+ Vivekanand Jha’nın “Eski Hindistan’da Sosyal Tabakalaşma: Bazı Yansımalar”. Sosyal Bilimci, Cilt. 19, Sayı 3/4 (Mart. – Nisan., 1991), s. 19-40.
Padma Manian’ın dünya tarihi ders kitapları üzerine yazdığı 1998 tarihli bir makale, geleneksel derslerde ve tartışılan alanlarda İndus Uygarlığı hakkında öğrendiklerimiz hakkında bir fikir veriyor.
Padma Manian’ın “Harappanlar ve Aryanlar: Eski Hint Tarihinin Eski ve Yeni Perspektifleri”. Tarih Öğretmeni, Cilt. 32, No. 1 (Kasım., 1998), s. 17-32.
Büyük Şehirler
Manian’ın incelediği tüm ders kitaplarında Harappa ve Mohenjo Daro şehirlerinden, sıralı sokakların, kanalizasyonların, kalelerin, tahıl ambarlarının ve Mohenjo-Daro’daki hamamın kentsel özelliklerinden, henüz deşifre edilmemiş bir dilde mühürleri de dahil olmak üzere eserlerden bahsediliyor. Bazı yazarlar medeniyet alanının bir milyon kilometrekareden fazla olduğunu belirtiyorlar. Bir yazar kazılan başka bir şehir olan Kali nagan’dan bahseder ve kitapların çoğu çevre köylerden bahseder.
İlgili Yazılar
Tarihler
Çoğu tarih İndus Vadisi uygarlığı MÖ 2500-1500 yılları arasında, bir alternatifi olmasına rağmen, 3000-2000. 1500 yılı, Aryan (veya Hint-İran) istilasının yılı olarak listelenmiştir.
İndus Uygarlığının Çöküşü
Bazıları İndus uygarlığının çöküşünü İndus halkının Aryanlarına, yok edicilerine ve köleleştiricilerine bağlar. Diğerleri, çevresel değişikliklerin düşüşe neden olduğunu söylüyor. Bazıları ikisinin de neden olduğunu söylüyor.
Aryanların Tanımlanması
Kitaplar Aryanlara pastoral göçebeler diyor. Kökenleri arasında Doğu Avrupa / Batı Asya, Hazar Denizi, Anadolu ve güney-orta Asya çayırları bulunur. Kitaplar ayrıca sığırlarla geldiklerini iddia ediyor ve bazıları zaten demir silahları olduğunu söylerken, diğerleri onları Hindistan’da geliştirdiklerini söylüyor. Biri Himalayaları atlı arabalarla geçtiklerini iddia ediyor.
Yerli Halka Karşı Zafer
Tüm ders kitapları Aryanların galip geldiğini varsayar ve Vedaları bu işgalciler tarafından yazılmış olarak görür.
Kast
Kast sisteminin çeşitli yorumları vardır. Birinde, Aryanlar olay yerine geldiğinde Hindistan’da zaten 3 kast bulunduğunu varsayar. Başka bir yorumda, Aryanlar kendi üçlü sistemlerini getirdiklerini ve dayattıklarını varsayar. Koyu tenli insanlar genellikle fethedilen insanlar ve daha açık tenli olanlar Aryanlar olarak kabul edilir.
Tipik Sunumlarda Aryan Teorisi ile İlgili Sorunlar
Kronoloji
Harappan uygarlığının Aryanların gelişinin bir sonucu olarak düştüğü fikridir. Harappa, Aryanların gelişinden 500 yıl önce, MÖ 2000 yılına kadar kentsel karakterini kaybetmişti.
Başka Yerlerde Harappa İzleri
MÖ 1000’e kadar parlak Kırmızı Eşyalar da dahil olmak üzere mültecilerin göstergeleridir. Mülteciler kuzeydoğuya kaçtı; bazı sakinler ise doğuda bulunan Cambay Körfezi’ne kaçtılar.
Aryan İzlerinin Olmaması
Daha önce Aryanlara atfedilen Boyalı Gri Eşya çanak çömlekleri, olası rotaları boyunca bulunamamıştır, ancak daha önceki Hint tarzlarının bir sonucu gibi görünmektedir.
Dilbilimsel
Aryanların kökeni hakkındaki tarihsel dilbilimsel akıl yürütme hatalıdır (Bu, Kris Hirst tarafından özetlenen karmaşık bir konudur.).
Göçebe Durumu Sorgulanabilir
Arkeolog Colin Renfrew, Rig Veda’da Aryanların işgalci veya göçebe olduğuna dair herhangi bir kanıt olduğunu reddediyor.
Sarasvati Kronolojisi
Rig Vedaları Sarasvati’den büyük bir nehir olarak bahsediliyor. MÖ 1900’den önce yazılmış olmalılardır. Bu yüzden içinde bahsedilen insanlar zaten orada olmalıydı.
Çeviri: Büşra Eraltuğ
Kaynak
ThoughtCo