İngiltere’deki eski bir Roma kale alanı yakınlarına saklı, gizli mektuplar ortaya çıkarıldı.
Üzerine mürekkeple yazılmış fakat sonradan silinmeye başlamış ince tahta parçalarının yeri, 22 Haziran, Vindolanda Hisarı yakınlarında toprağa gömülü olarak keşfedilmişti. MS 1. yüzyılda atılmış olan kırılgan tahtadan mektuplar küçük bir kazı çukuruna terkedilmişlerdi.
Roma mektupları hazinesi, gömüldükleri oksijensiz ya da anaerobik koşullar sayesinde şaşırtıcı bir şekilde bozulmamış bir durumdaydı. Sonuç olarak da, bu tür maddeleri zamanla aşındıran bakterilerin bu eserlere saldırma fırsatı da ortadan kalkmıştı.
‘’1970, 80 ve 90’lı yıllarda yapılan kazıları görmüş olan bir arkeolog Robin Birley, yaptığı bir açıklamada: Bu tabletlerin bazıları o kadar iyi muhafaza edilmiş ki, alışılmış kızılötesi ışınlar ile fotoğraflanmasına ve uzun bir süre koruma işlemi sürecinden geçmesine gerek kalmadan okunabiliyorlar. Uzak geçmişten gelen bu kişisel mesajları okumaktan daha heyecan bir hiçbir şey yok.” Şimdi ise, Birley’in oğlu, Andrew kazıları yönetmekte.[Roma Hisarı: Uzun Bir Zamandır Kayıp olan Keşiflerin Fotoğraflarını Görün.]
Vindolanda’nın yeri, şu an adı Northumberland olan, Hadrian Duvarının hemen güneyinde duran Roma hisarıydı. O sıralar duvar (MS. 122 yılında başlanmış, İmparator Hadrian tarafından inşa edilmişti), Roma İmparatorluğunun kuzey sınırı olarak hizmet etmekteydi. 1970’li yıllarda, arkeologlar, mürekkeple yazılmış mesajlarla kaplı kartpostal-boyutundaki tahta şeritlerini ortaya çıkarmaya başlamışlardı. Andrew Birley, anlattıkları hikâyelerin, 400’ü aşkın karakteri tanımlayan, Tungrian (Belçikalılar), Batavi (Hollandalılar), Vardulli (İspanyolları) ve tüm toplumsal tabakalardan ulusları, kumandanlardan kölelere kadar resmettiğini söylüyor.
Belgelerin gizli yeri birlikte bir Roma garzinonunda geçen hayata daha önce benzeri görülmemiş bir bakış sağlamaktadır. Tablet koleksiyonu, bira talepleri, doğum günü davetiyeleri ve yöre halkını aşağılayıcı isimlerin de olduğu mektuplar ile birlikte, Avrupa’nın en eski kadın el yazısı örneği olan üst düzey iki askeri komutanın eşleri arasındaki yazışmalarını da kapsamaktadır. Mektuplar, bu kadınların yalnız ve askeri bir hayatları olduğunu göstermektedir.
Andrew Birley, en yeni buluntuların, Roma dönemi öncesi çiftçiler alanının hemen üstünde, sel oluşumuna eğilimli, dik taraflı ve dar bir açmanın altındaki arkeolojik bir katmandan geldiğini söylüyor. Mektuplar, 10 ila 13 fit (3 ve 4 m) uzunluğunda bir çizgiye dağılmış ve bir hisarın içerisinde yeni bir binanın temellerini oluşturulmak üzere Roma ordusu tarafından terk edilmiş olan kir ve organik atık tabakasına sıkıştırılmışlardı. Birley, Live Science’a e-postayla, mektuplar okunduktan sonra diğer çöplerle birlikte atılmış olabileceğinin muhtemel olduğunu yazdı.
İlgili Yazılar
Tabletlerin en yeni saklı yerinde, Masculus adlı bir adam izin veya Latince ‘’commeatus” ister.
Andrew Birley, geçmiş bir yazışmada “Falvius Cerialis isimli Komutan’a, ‘onlar adına cevaplayamadığı’ için erkeklere bira gönderdiğini ve onlara ulaşıp ulaşmadığını sorarak kaydedilmişti. O sırada onun Vindolandadan uzak durduğunu ve temel erzak eşyalarına ihtiyaç duyduğunu,” belirtmektedir.
Bir sonraki adım tahta tabletlerin kızılötesi ışınlarla fotoğraflanmasıyla ve metnin daha fazlasının deşifre edilebilmesi için sıkı bir koruma işlemi yapılması olacak.
Live Science’da makalenin orijinal hali.
TARİH DERSLERİ: ANTİK ROMA VE MİRASI – 3
METRO İNŞAATI SIRASINDA ÇIKARILAN ARKEOLOJİK ESERLER YİNE AYNI İSTASYONDA SERGİLENİYOR
TARİHİ DOĞAL GÜZELLİK GÖLYAZI
Çeviri: Gülnihal Kafadar
Kaynak: livescience “Beer and Birthdays: Personal Roman Letters Unearthed Near Hadrian’s Wall“