Etrüsk Romalılaşması: Güçlü ve Gizemli Antik Kültürün Sonu
Etrüsk toplumu asla toparlanmadı ve Roma toplumuna kaçınılmaz olan asimilasyon gerçekleşti. Eski Etrüsk egemen sınıfları yıllarca baskı altında kaldı.
MÖ 4. yüzyılda kısa ama etkili olmayan Etrüsk toparlanması, gelecekte bir süper güç olacak olan Romalıları savuşturmak için yeterli değildi. MÖ 5. yüzyılın sonunda, Etrüsk ekonomisinde yetersiz bir toparlanma meydana gelmeye başladı. Yunanlılarla küçük ölçekli çanak çömlek ticareti yeniden başladı, ancak geçip giden günlerin ihtiyacını karşılamıyordu. Zanaat üretimi de yeniden canlandı. İnşaat faaliyetleri yine vardı. Tapınaklar, sur duvarları ve evler, Etrüskleri antik tarihin böylesine büyüleyici bir gücü haline getiren sanatsal detaylara gösterilen özen ve dikkatle inşa edilmeye başlandı.
En önemlisi, Etrüskler için ilk kez madeni para formunda gerçek bir ekonomi doğdu. Madeni paraya izin veren Etrüsk ekonomisine olan güven, yeni bir aristokrasiye yol açtı. Bu aristokrasi, artık ziyafetler ve cenazeler gibi geçmişin özel olarak düzenlenen ritüellerinde sergilenmiyordu. Daha ziyade, antik tarihin diğer pek çok kültüründe de olduğu gibi, kamu politik ofisi yüksek sınıf Etrüsklerin statüsünün sembolü haline geldi.
İç Savaşa Giden Yol
Bölgedeki en güçlü şehir devletlerinin 12’sinden oluşan Etrüsk Birleşik Şehirleri, Tarquinia tarafından yönetiliyordu. Bu birlik erken dönemde askeri kanatlarını genişletmeye, Atina askeri çatışmalarına ve bunun yanı sıra Roma’ya karşı bir Etrüsk isyanına dahil olmaya başladı.
Bununla birlikte, ekonomik, politik ve kültürel gücün bu küçük yenilenmesi, Etruria’yı kaçınılmaza karşı yenilmez hale getirmek için yeterli değildi. Geçmişin iç ekonomik ve sosyal çatışmaları, çeşitli Etrüsk merkezlerindeki Galya istilalarıyla birlikte (5. yüzyılın sonundan MÖ 4. yüzyıla kadar) bölgeyi hâlâ rahatsız ediyordu. Bu, en sonunda Etrüsklerin esas saldırganın- Roma’nın- kurbanı olmasına yol açtı.
Roma, dikkate alınması gereken bir güç olarak kendisini yavaş yavaş geliştiriyordu ve MÖ 396’da Veii şehrini fethettiğinde Etrüsk topraklarına doğru genişlemeye başladı. Roma, karşı saldırılara ve Etrüsklerin ayaklanma çabalarına rağmen Etrüsk şehirlerini bir bir fethetmeye devam etti. 3. yüzyılın ortalarında, Etruria’nın çoğu Roma tarafından yağmalanmıştı.
İlgili Yazılar
Roma’nın bütün fethine rağmen, Etrüskler şaşırtıcı bir şekilde ona sadık kaldılar; hatta Kartaca ile olduğu sırada Romalıların yanında savaştılar. Şehirler arasında tahmin edilebilir söylentilere göre isyan planları vardı, ancak hiçbiri gerçekleşmedi.
Etrüsk şehirleri arasındaki iç savaşlar, Etrüskler, Romalı general ve nihai diktatör Sulla’nın sert bir rakibi olan Marius’un yanında yer aldığında, M.Ö. 83 civarında patlak verdi. Sulla galibiyetçiydi ve ona karşı savaşan Etrüsk şehirlerine (ya da onlardan geriye kalanlara) karşı oldukça intikamcıydı. Öfkesini, Roma vatandaşlığının ayrıcalıklarına kısıtlamalar getirerek ve Etrüsk topraklarının parçalarını kendi adamları için yöneterek çıkardı. Ayrıca birçok Etrüsk isyancısını açlıktan ölmeye mahkûm etti.
Romalılaşma
Etrüsk toplumu asla toparlanmadı ve Roma toplumuna kaçınılmaz olan asimilasyon gerçekleşti. Eski Etrüsk egemen sınıfları yıllarca baskı altında kaldı. Ancak, İmparator Augustus (MÖ 27) zamanında, Etrüsk aristokrasisinin bazı üyeleri yeni Roma siyasi yapısına dahil edildi.
Romalılar tarafından büyük Etrüsk kültürüne çok değer verildiği gibi, eski Etrüsklerin de eski güzel günlerini hatırlamak için büyük bir hasreti vardı. Eski şehir merkezlerinde büyük Etrüsk liderlerine anıtlar dikildi. Ve Romalı bilim adamları tarihi belgeler topladılar ve tarihi köklerine saygı göstermek için Etrüsk olaylarını ve aile tarihlerini yeniden inşa etmeye çalıştılar. Böylece büyük ve gizemli Etrüsk kültürü tarihinin resmi sonu oldu.
Çeviri: Beliz Serra Çorlu
Kaynak
World History