Bugün bildiğimiz anlamdaki ilk tren istasyonları, 19. yy. başlarında İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Bu ilk istasyonların çoğu artık var olmasa da, bu listedeki tren istasyonlarının tamamı bahsedilen döneme aittir. Şaşırtıcı biçimde, en eskisi hariç, bu tren istasyonlarının hepsi halen kullanılmaktadır. İngiltere’de trenler halen yaygın olarak kullanıldığından, dünyanın en eski tren istasyonlarının neredeyse tamamı bu ülkede bulunmaktadır.
Nisan 2020 itibarıyla, bu listedeki bilgiler olabildiğince doğru olup, gerek duyulduğunda güncellenecektir.
10- Paddington İstasyonu
Açılış Tarihi : 4 Haziran 1838
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Paddington, Westminster Şehri, İngiltere
İşletici : Network Rail
Peron Sayısı : 13
Paddington İstasyonu, 1838 yılında ünlü İngiliz inşaat mühendisi Isambard Kingdom Brunel tarafından, Büyük Batı Demiryolu’nun (Great Western Railwa y-GWR) Londra terminali olarak hizmet vermek amacıyla inşa edilmiştir. Brunel’in GWR ve Paddington İstasyonu ile ilgili büyük planları vardı, ancak inşaat maliyetleri boyunu aştı ve ilk önce geçici bir istasyon yapıldı. Sonuç olarak, Brunel kalıcı Paddington İstasyonu’ndaki çalışmalarına devam edebildi. İstasyonun tasarımında ağırlıklı olarak 1851’deki Büyük Şölen için yapılan Kristal Saray’dan etkilenilmişti. 1990’lara gelindiğinde, Paddington İstasyonu çağdaş yolcuların ihtiyaçlarına göre kapsamlı bir şekilde yenilendi.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Eğer “Paddington” ismi size tanıdık geliyorsa, bunun nedeni, ünlü çocuk kitabı karakteri Paddington Ayısı’nın ismini Paddington İstasyonu’ndan almış olduğundandır. Hatta, 1. Perondaki saatin altında Paddington Ayısı’nın bir heykeli yer almaktadır.
9- Vitebsky Tren İstasyonu
Açılış Tarihi : 30 Ekim 1837
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Saint Petersburg, Rusya
İşletici : Peterburgsky Metropoliten
Peron Sayısı : 2
Vitebsky Tren İstasyonu, bu listede olup da, İngiltere’de yer almayan tek eski tren istasyonudur. İstasyon ilk başta St Petersburg-Tsarskoselsky istasyonu olarak adlandırılmıştı ve tüm Rus İmparatorluğu içerisinde inşa edilen ilk tren istasyonuydu. Vitebsky Tren İstasyonu, 30 Ekim 1837’de Rus Çarı I. Nikolay’ın katıldığı bir törenle açıldı. Bu esnada Provorny adındaki ilk Rus treni de istasyonun peronundan hareket ederek, Tsarskoe Selo’daki imparatorluk konutuna gitmek üzere yola çıktı. 20. yy başında istasyon bugünkü Vitebsky ismini alarak yeni sanat akımı (Art Nouveau) mimarisinin bir başyapıtına dönüştürüldü.
Bunu Biliyor Muydunuz?
1987 yılında, Rus demiryollarının açılışının 150. yılını kutlamak amacıyla, Provorny treninin bir kopyası Vitebsky Tren İstasyonu’na yerleştirildi. (2017’de ise, Tsarskoe Selo güzergahındaki Küçük Ekim Demiryolu yanındaki bir alana taşındı.)
8- Harrow & Wealdstone İstasyonu
Açılış Tarihi : 20 Temmuz 1837
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Wealdstone, Londra Harrow İlçesi, İngiltere
İşletici : Network Rail
Peron Sayısı : 6
Harrow & Wealdstone İstasyonu, Londra anakent alanında yer alan bir başka tarihi istasyondur. İstasyon 1837 yazında, Londra ve Birmingham Demiryolları tarafından açılmıştır. O dönemlerde bu bölge oldukça kırsal bir alandı ve en yakın büyük yerleşim yeri “Harrow on the Hill” idi. 19. yy. sonlarında bölge genişledi ve istasyonun adına Wealdstone eklendi. 1960’larda ise Batı Kıyısı Ana Hat elektriklendirmesi kapsamında Harrow & Wealdstone İstasyonu’nun bazı bölümleri yeniden inşa edildi.
Bunu Biliyor Muydunuz?
1952’de istasyonda meydana gelen ve 112 kişinin hayatını kaybettiği Harrow ve Wealdstone ray kırılması, Britanya’nın barış döneminin en büyük tren faciası olmaya devam etmektedir.
7- Euston Tren İstasyonu
Açılış Tarihi : 20 Temmuz 1837
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Euston Yolu, Londra Camden İlçesi, İngiltere
İşletici : Network Rail
Peron Sayısı : 16
Euston Tren İstasyonu’nun tarihi 1837’ye uzansa da, orijinal bina 1960’larda tamamıyla yeniden inşa edilmiştir. Euston İstasyonu, Batı Kıyısı Ana Hattının Liverpool Lime Caddesi, Manchester Piccadilly, Edinburgh Waverley, ve Glasgow Merkez güzergahındaki güney terminali olarak hizmet vermektedir. Orjinal Euston İstasyon binası oldukça farklıydı ve özellikle büyük kemerli giriş kapısıyla öne çıkıyordu. Bu yüzden 1960’daki şekil değişikliği epey tartışma yarattı. Yeni tasarım 1960’ların modern estetiğini yansıtmaktaydı ve o zamandan beri Euston Tren İstasyonu’nda büyük bir değişiklik yapılmadı.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Euston Tren İstasyonu’nun adı, Euston Malikanesi’nden gelmektedir. Malikane, tren istasyonu yapılmadan önce bölgede yaşayan esas toprak sahipleri olan Grafton Düklerinin atalarından kalma evleriydi.
6- Londra Köprüsü İstasyonu
Açılış Tarihi : 14 Aralık 1836
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Southwark, Londra Merkez, İngiltere
İşletici : Network Rail
Peron Sayısı : 15
Londra Köprüsü İstasyonu, İngiltere başkentinin ana parçasında faaliyette olan en eski tren istasyonudur ve tarihi 1836 yılının sonlarına kadar uzanır. İsminden de anlaşılacağı gibi, istasyon, Londra Köprüsü’nün hemen güney-doğusunda yer alır. Çok sık kullanılan bir istasyon olduğundan, Londra Köprüsü İstasyonu birkaç kez güncellenmiş ve modernize edilmiştir. İstasyon en son 2009-2017 yılları arasında yeniden inşa edilmiş ve maliyeti 1 milyar £ civarında ( yaklaşık 1,25 milyar $) olmuştur.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Londra Köprüsü İstasyonu, Londra’nın en işlek dördüncü tren istasyonu olup, yılda 50 milyondan fazla yolcu taşımaktadır.
5- Liverpool Lime Caddesi İstasyonu
İlgili Yazılar
Açılış Tarihi : 15 Ağustos 1836
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Liverpool, İngiltere
İşletici : Network Rail
Peron Sayısı : 11
Liverpool Lime Caddesi İstasyonu Ağustos 1836’da açılmış olup, dünyada halen çalışmakta olan en eski büyük terminalli ana hat istasyonu olarak değerlendirilir. Liverpool ve Manchester Demiryolu’nun orijinal terminali Crown Caddesi’ndeydi, ancak şehir merkezinden çok uzakta olduğundan, yeni terminal yeri olarak Lime Caddesi seçildi. Orijinal Liverpool Lime Caddesi İstasyonu sadece ahşap bir kulübeden ibaret olduğu için, son 184 yıl boyunca birçok kez sökülüp değiştirildi, onarıldı ve restore edildi.
Bunu Biliyor Muydunuz?
2019 yılında, büyük çaplı bir restorasyon sonrasında, Liverpool Lime Caddesi İstasyonu’nun 1836’daki orijinal peron yüzeyinin bir bölümünü oluşturan üç adet taş levha, istasyonun uzun tarihini anmak amacıyla, üzerlerinde bu levhaların özelliğini anlatan mesajlar ile perondaki yerlerine geri kondu.
4- Deptford Tren İstasyonu
Açılış Tarihi : 8 Şubat 1836
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Deptford, Londra, İngiltere
İşletici : London & South Eastern Railway Limited
Peron Sayısı : 2
Deptford Tren İstasyonu küçük, sıradan bir istasyon gibi gözükse de, şehirde faaliyette olan en eski tren istasyonu olarak Londra tarihinin önemli bir parçasıdır. Deptford İstasyonu ilk olarak 1836 yılının başlarında, yaygın olarak banliyö yolcu trenlerinin ilki sayılan Londra & Greenwich Demiryolu’nun bir parçası olarak açıldı. Deptford İstasyonu, 1915 – 1926 yılları arasında kapatıldı ve orijinal bina sonunda yıkıldı. Yapılan ikinci bina da 2011 yılında yerle bir edildi ve yerine bugünkü Deptford Tren İstasyonu Binası yapıldı.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Deptford Tren İstasyonu’nun kendine özgü bir özelliği vardı: At arabalarının istasyona çıkabilmesi için yapılmış bir at arabası rampası bulunurdu, çünkü peronlar cadde seviyesinin epey üzerinde yapılmıştı.
3- Hexham Tren İstasyonu
Açılış Tarihi : 9 Mart 1835
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Hexham, Nortumberland, İngiltere
İşletici : Northern Trains Railway Limited
Peron Sayısı : 2
Hexham Tren İstasyonu günümüze ulaşan en eski üçüncü tren istasyonudur ancak, dünyada sürekli kullanımda olan en eski ikinci istasyon olma özelliğine sahiptir. İstasyon 1835 yılında açılmış olup, Newcastle’dan Tyne ve Carlisle’a kadar giden Tyne Vadisi Hattı üzerinde yer alır. Orijinal güzergâh üzerindeki istasyon ve hatların çoğunun kapatılmış olması, Hexham Tren İstasyonu’nun da küçülmesine yol açmıştır. Son yıllarda, yakınındaki alanlar Hexham Tren İstasyonu’nu canlandırmak amacıyla yeniden inşa edilmiştir.
Bunu Biliyor Muydunuz?
2016 yılının başlarında, Hexham Tren İstasyonu ve hizmetleri kısa bir süreliğine kapatıldı. Çünkü, Corbridge ve Riding Mill arasındaki bir toprak kayması sonrasında 35.000 ton kayanın ortadan kaldırılması gerekiyordu.
2- Broad Green Tren İstasyonu
Açılış Tarihi : 15 Eylül 1830
Halen Çalışıyor mu : Evet
Bulunduğu Yer : Broadgreen, Liverpool, İngiltere
İşletici : Northern Trains
Peron Sayısı : 2
Broad Green Tren İstasyonu da, bu listede yer alan Liverpool Yolu İstasyonu ile birlikte, Liverpool ve Manchester Demiryolu’nun bir parçası olarak 15 Eylül 1830’da açıldı. Mekân 1830’dan beri kesintisiz kullanımda olduğu halde, bugünkü istasyon binalarının hiçbiri orijinal değildir ve tarihleri ancak 1970’lere uzanır. Bu nedenle, Broad Green Tren İstasyonu halen faaliyette olan en eski tren istasyonu olduğu halde, listede ikinci sırada yer alır. Broad Green İstasyonu’nun bütün orjiinal peronları sökülüp değiştirilmiştir.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Broad Green Tren İstasyonu, ne yazık ki 19. yy. boyunca, çeşitli dehşet verici trajik olaya sahne olmuştur ki bunların pek çoğu ölümlüdür.
1- Liverpool Yolu İstasyonu
Açılış Tarihi : 15 Eylül 1830
Halen Çalışıyor mu : Hayır
Bulunduğu Yer : Castlefield, Manchester, İngiltere
İşletici : Manchester’daki Bilim ve Endüstri Müzesi
Peron Sayısı : Yok
Liverpool Yolu İstasyonu 15 Eylül 1830’daki açılış tarihiyle, dünyada var olan en eski tren istasyonu unvanına sahiptir. İstasyon binası halen ayakta olup iyi korunmuş olmasına rağmen, 1975’ten beri kullanılmamaktadır. Liverpool Yolu İstasyonu, dünyada buhar gücüyle çalışan ilk şehirlerarası demiryolu olan Liverpool ve Manchester Demiryolu’nun bir parçası olarak inşa edilmişti. Günümüzde, Liverpool Yolu İstasyon binası ile bitişiğinde yer alan tarihi demiryolu depoları, Manchester’daki Bilim ve Endüstri Müzesi’nin bir parçasıdır.
Bunu Biliyor Muydunuz?
Liverpool Yolu İstasyonu 1975 yılında faaliyetini durdurduktan sonra, Granada Televizyonu tarafından satın alınmış ve Granada Stüdyoları Turu için kullanılmıştı. Diğer parçaları da uzun süre yayında kalan “Coronation Street” adlı İngiliz TV melodram dizisinin seti olarak kullanıldı.
Çeviri: Gamze Kamacı
Kaynak
Oldest