Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Çiçek Hastalığının Antik Kökenleri Keşfediliyor

Mısırlı mumyaların yüzeyindeki eski kızarıklık izleri çiçek hastalığının bölgedeki insanları 3000 yıldan daha öncesinde şiddetli bir şekilde etkilediği kanıtlandı.

0 2.630

Mısırlı mumyaların yüzeyindeki eski kızarıklık izleri çiçek hastalığının bölgedeki insanları 3000 yıldan daha öncesinde şiddetli bir şekilde etkilediği kanıtlandı.

Ancak, günümüzde, bilinen en eski virüs örneği olan, 17. yüzyıldaki çocuk mumyasından elde edilen virütük DNA incelemesinde, çiçek hastalığının en ölümcül türünün yenidünya kâşifleri tarafından yayıldığını, çok daha yakın zamanda ortaya çıktığını ve dünyanın dört bir yanında nüfusun büyük kısmını yok ettiği görüldü.

Söz konusu incelemede faaliyet göstermeyen Norman’daki Oklahoma Üniversitesi’nden tarihçi Kyle Harper, yapılan analizin doğru olması durumunda, insanlık tarihindeki bilinen en kötü patojenlerden biri hakkındaki mevcut inanışların çoğunun sarsılacağını ileri sürdü.

cicek-hastaligi

Araştırmayı yürüten ekip, çiçek hastalığına tesadüfen çözüm buldu. Litvanya ve Finlandiya’daki araştırmacılar, tanımlanamayan bir virüsten DNA toplamayı umarak, Vilnius Kutsal Ruh Dominik Kilisesi’nden 17. yüzyılın ortasında bulunan küçük bir çocuğun mumyalanmış kalıntılarından alınan dokuları topladılar. Çocuğun vücüdunda hiç bir frengi belirtisi yoktu. Fakat araştırmacılar Kanada, Hamilton şehrindeki McMaster Üniversitesi’ndeki Hendrik Poinar’ın eski DNA laboratuvarına örneği gönderdiklerinde, bu alanda doktorasını tamamlamış olan Ana Duggan çok şaşırdı.

Bugün, ekibin ”Current Biology” isimli dergide sunduğu çiçek hastalığına sebep olan örnek çiçek virüsleriyle doluydu. Virüsün büyük bir kısmı, ilk kez böyle eski bir virüsün yüksek kaliteye sahip bir genom kopyalamalarına olanak sağladı. (Birbirini izleyen en eski patojenler, 1600 yıl önce vebaya sebep olan virüs de dahil bakteriyel DNA’lardan meydana gelir.)

Aynı zamanda, çocuğun mumyasının eski virütük DNA’sıyla yakından ilişkili olduğunu gösteren çeşitli mutasyonlar da dahil çiçek virüsünün modern suşlarıyla farklı özelliklere sahip olduklarını keşfetmek ekibi şaşkına çevirdi. Araştırmacılar, 49 modern suşun ve çocuğun soy ağacını oluşturdular ve hepsi milattan sonra 1530-1654 yılları arasında ortaya çıkan ortak bir atanın evrimine dair izlerdi.

cocuk-mumyasi-detay

Bu tarih oldukça yakın bir tarihtir. Yani, Mısır firavunlarının hanedanlarından çok sonrasına, çocuğun mumyalanma zamanından öncesine veya 100 yıl öncesine dayanır.

İlgili Yazılar

4. yüzyıl Çin ve Roma’daki Antonine Vebası, milattan sonra 165 yılında tarihçiler tarafından çiçek hastalığı olduğu düşünülen pustular kızarıklık gibi diğer salgın hastalıklar çok sonra meydana çıktı.

Poinar, insanların suçiçeği veya kızamık veya o zamandan bu yana yok olan daha az tehlikeli farklı bir frengi türünden muzdarip olabildiklerini belirtti.

Peki 16. ve 17. yüzyıllarda bu yeni ölümcül virüs suşu nereden geliyordu. Hayvanlardan insanlara bulaşmış olabileceği ihtimaller dâhilindeydi.

Çiçek virüsünde, daha ölümcül olmasına sebep olan bir mutasyon meydana gelmiş olabilir. Poinar’a göre, eğer virüs hayvanlardan gelseydi, insanları tekrar enfekte etme potansiyeline sahip olabilirdi.

mumya-alani

Tempe’deki Arizona Devlet Üniversitesi’nde biyolojik antrapolog olan Anne Stone, aşı öncesi dönemde sus çeşitliliği hakkında ilginç sorulara sebep olduğunu söyledi. Bloomington’daki Indiana Üniversitesi’nde emekli tarihçi olan Ann Carmichael, ekibin ortaya çıkardığı sonuçları tekrar etmenin bu karmaşıklığı çözebileceğini öne sürdü. Kendisinin İtalya ve Fransa’da ölü bedenleri temizlediğini ve 17. yüzyıl öncesi çiçek hastalığı belirtisine rastlayamadığını ifade etti. Carmichael, eski DNA araştırmacılarının yeni bir çalışmaya başlayacağını ve mumyaların olduğu her yeri araştıracaklarını öngördü.

Mumyada Antibiyotiğe Dirençli Genler Bulundu

Çeviri: Gülizar ÇAKMAK

Kaynak: sciencemag

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More