Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Antik Dönemin Paralı Askerleri: Kelt Savaşçılar

Bugünlerde Kelt dilleri ve kültürü İrlanda, İskoçya’nın bazı bölgeleri, Galler, İspanya’daki Galiçya ve Fransa’daki Bretonya ile sınırlı.

0 4.419

Mısır’daki Kelt Savaşçıların Bilinen Küçük Tarihinin Keşfi

Kelt Savaşçıları Akdeniz ordularının en önemli destekçilerinden biriydi. Buna rağmen Bizans İmparatorluğu’ndaki rolleri haricinde çok az bilgi mevcuttur. Ayrıca bu güçlü savaşçıların antik Mısır ile de güçlü bağları vardır.

Bugünlerde Kelt dilleri ve kültürü İrlanda, İskoçya’nın bazı bölgeleri, Galler, İspanya’daki Galiçya ve Fransa’daki Bretonya ile sınırlı. Bu durumun aksine Keltçe konuşan kabileler Roma İmparatorluğu kurulmadan önce Avrupa’nın pek çok bölgesini kontrol ediyorlardı. Kelt tüccar ve maceraperest grupları varlıklarını Trakya, Yunanistan, Jueda [Eski Filistin’in Güney bölgesi (ç.n.)] ve Afrika’da hissettirmişlerdir.

Kelt savaşçıların ilk kez görünmeleri Yunanistan, İtalya ve Akdeniz adalarında ve M.Ö 4. yüzyıldaydı. M.Ö 390’da Etrürya’daki Tiber Nehri yakınlarındaki küçük bir kasabayı yağmaladılar. Kelt savaşçılar silahlarının kalitesi, etkileyici cesaretleri ve vahşi savaş çığlıkları ile ünlüydüler. Bazıları piyadeydi fakat asiller savaşlara at üstünde giderlerdi. Uzun saçlıydılar ve kalkanlar süslü kılıçları uzundu.

M.Ö 4. Yy boyunca ve 3. yy başlarında Sparta’dan Syracuse’a kadar olan bölgede istihdam edildiler. Burada Kartaca ordusunun önemli bir bölümünü oluşturdular ve iki Kartaca Savaşı’nda da savaştılar. Hannibal’ı desteklediler ve onunla beraber Alpler üzerinden seyahat ettiler.

Keltlerin M.Ö 3. yy boyunca Mısır’daki Ptolemaios Hanedanı’na destek verdikleri hakkında kısıtlı bilgi var.

iskoclarin-atasi

Ptolemaios Mısır’ında Keltler

Yabancı ülkelerin ordularında bulunan pek çok Kelt, şimdilerde Türkiye sınırları içerisinde kalan eskiden Anadolu’nun merkezindeki dağlık alanlarda bulunan Galatya’dan gelmişlerdir. 3. yüzyılın başından itibaren Doğu Avrupa kabilelerinden Keltler Mısır savaş düzenine dahil edildiler. II. Ptolemaios Filedelfos hükmü süresince Makedon Antigonos Gonatas’ın yardımı ile dört bin kişilik Kelt savaşçı grubu Balkanlar’dan askerliğe alındı.

Yunan tarihçi Pausanias’a göre 4,000 Kelt savaşçı Ptolemaios’a üvey kardeşi gaspçı Ptolemaios Keraunos’a karşı ezici bir zafer elde etmesinde yardım ettiler. Pausanias, Kelt grupların komutanlarının hem Ptolemaios’u hem de Ptolemaios hanedanı üyesi, Yunan Makedon bir asil olan Cyrene’li Magas’ı devirmeyi istediklerini iddia ediyor. Amaçları kendilerini Mısır’ın hükümdarı yapmaktı. Ptolemaios bu Kelt isyanını cezalandırmak amacıyla bu yabancı savaşçıları Nil üzerindeki bir adaya açlıktan ölmeleri için sürdü. Fakat bu kısım Ptolemaios’lar ile Keltlerin ilişkilerinin sona erdiği kısım değil.

M.Ö 250’de II. Ptolemaios, Mısır ordusuna isyanları bastırmalarında ve yol yapımında yardım etmeleri için Kelt savaşçıları kiraladı. Kendisi ve M.Ö 247’de firavun olan oğlu III. Ptolemaios Euergetes da paralı Kelt askerlerini kiraladılar. Bu sefer de Helenistik Seleukos İmparatorluğu’nun bir hükümdarı olan Seleukos Kallinikos’ karşı Judea ve Suriye’ye yürüdüler ve muzaffer oldular. Seleukos İmparatorluğu’nun işgalinde Mezopotomya ve Batı İran’ı yağmaladırlar. IV. Ptolemaios Philopator’un hükümdarlığı süresince (M.Ö 222-205)  Kelt askerleri Ptolemaios Mısır’ı kültürünün bir parçası oldular. Ptolemaios hanedanının yıkımına kadar ordunun oldukça önemli bir parçası oldular. V. Ptolemaios Epiphanes, Yukarı Mısır’da yerli Mısır nüfusu tarafından yapılacak olan devrimi bastırmak için Trakyalı Keltleri kiraladı. Kleopatra, hanedanın Kelt paralı askerleri son kullanan üyesi olarak da bilinir.

İlgili Yazılar

Pek çok Kelt savaşçı Mısır’da yeni evler buldular, yerli kadınlarla evlendiler ve hayatlarının geri kalanında Firavun’un topraklarında kaldılar. Yunan tarihçi Polybius’a göre Kelt savaşçılar, yerli kadınlar ve Yunan kızları arasında evlilik oldukça yaygındı. Kelt-Mısır evliliklerinden doğan çocuklar bir argo sözcük olan epigovoi olarak anılırlardı.

İki Medeniyet Arasındaki En Eski Ayak İzleri

Lorranie Evans zorlayıcı eseri Kingdom of the Arkta Mısır ve Keltler arasındaki ilişkinin M.Ö 3. yüzyıldan daha eskilere dayandığını söylüyor. 1937’de Kuzey Ferriby, Yorkshire’da bulunan antik gemi kalıntılarının antik Mısırlılara ait olduğuna inanıyor. Geminin başta bir Viking yelkenlisi olduğu düşünülmüş fakat karbon 14 metoduna göre gemi M.Ö 1400-1350 yılları arasında yapıldı. Evans, İskoç tarihçi Walter Bowe tarafından yazılan, bir 15. yy tarihi veya efsanesi olan Scotichronicon’da Scota’nın hikayesini keşfetmiş. Scota, kocası Gaythelos ile birlikte Mısır’dan kaçan bir prensestir. Kovulmalarına kadar İskoçya’da yerleşmişlerdi fakat sonra İrlanda’ya geldiler. Bower’ın yazmasında kullanılan Mısır isimleri Mentho’nun çalışmalarından gelmektedir. Bu metne göre Scota’nın babası Akhenaton isminin Yunan versiyonu olan Achencres’miş. Evans, efsanevi Scota’nın Mısır’ın tanrıtanımaz kralının kızı olabileceğine inanıyor.

Kuzey Ferriby, Yorkshire’da Bronz Çağı gemisi çıkarılıyor
Kuzey Ferriby, Yorkshire’da Bronz Çağı gemisi çıkarılıyor

Mısırlılar ve Keltlerin tarihi arasındaki başka bir bağlantı Eski Mısır Biliminde Yeni Krallık olarak bilinen dönemden geliyor. (yaklaşık M.Ö 1640-1550) Dublin’deki Trinity Koleji arkeologu Dr. Sean O’Riordan 1955’te Tara’daki Rehineler Höyük’ünde yaptığı bir kazı esnasında ilgi çekici bir keşif yaptı. Bronz Çağı’na dayanan bölge İrlanda’nın antik kraliyeti tarihi ile bağlantılı. Arkeologlar bir genç prense ait olduğu düşünülen iskelet kalıntıları buldular. Bu bulgunun en ilgi çekici yanı pişirilen bitki özleri ve madenlerin ezmesi ile yapılan çini boncuklardan bir kolye. Bunlar Mısır’ a ait ve iskelet karbon 14 metoduna göre M.Ö 1350 civarına dayanıyor. Tara’lı genç Tutankamun ile aynı zamanda yaşamış. Tutankamun ve Tara’lı iskeletin boyunlarında eşleşen konik mavi-yeşil çini boncukların olduğu aynı altın kolye bulunması daha da çarpıcı.

tara-hoyuk

Kelt-Mısır bağlantısında hala pek çok gizem var. Arkeologlar Mısır’da Ptoleomaios tarzı Kelt figürleri buldu. Kaynak eksikliğinden dolayı bu araştırma alanı büyük ölçüde keşfedilmemiş. Yalnız gelecek kazı seferleri Kelt-Mısır bağlantısını çevreleyen sorulara cevap bulabilir.

Cengiz Han’ı Durduran İklim Değişikliği Mi?

Kapak Resmi: Mısır’daki Kelt Paralı Askerleri

Yazının Orjinali, Natalia Klimcsak tarafından yazılmıştır.

Kaynakça:

Maier, Celts: A History from Earliest Times to the Present. 2003.
S. James, Simon. The World of the Celts, 2005.
B.Cunliffe, Barry. The Ancient Celts. 1997.
L. Evans, Kingdom of the Ark, 2000.
Adams, H. (2009). The Story of Princess Scota.

Haber Düzenleme: Berkan SEYHAN

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More