MS 130-161 yılları arasında Roma İmparatorluğu’nun başında bulunan Nerva-Antonin Hanedanlığının Beş İyi İmparatoru’ndan biri olan Antonius Pius (86-161)’un tasvirinin bulunduğu ender rastlanan 1800 yıllık bir sikke ortaya çıktı.
Bir senatör ailesinde dünyaya gelen Antonius Pius, ölümünden kısa bir süre önce kendisini evlat edinerek varisi yapan İmparator Hadrian döneminde çeşitli resmi görevlerde bulunmuştur.
158-159 yıllarına tarihlenen, Geva’da basılan ve günümüze kadar çok iyi korunmuş olan bu madeni paranın İsrail’de sadece birkaç örneği var.
İsrail Eski Eserler Nümismatik Bölümü yetkilisi Dr. Donald Tzvir Ariel’e göre bu sikke Ulusal Hazine Dairesi koleksiyonundaki bilinen yerlere ait olan 11 sikke arasında yer alıyor, diğer sikkelerin ise tamamı Kuzey İsrail’deki Megiddo ve Zipopori ile Tiberias ve Arbel’e kadar olan alanda ortaya çıkarılmış.
Bu madeni paranın ön yüzünde MS 138-161 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Antonius Pius’un tasviri yer alırken, arka yüzünde ise Suriye tanrısı MEN (ay tanrısı) “Geva Philippi halkı” efsanesi ile birlikte gösteriliyor (şehrin kendi takvimine göre 217 yılı) MS 158-159.
Bal-Ilan Üniversitesinden İsrail Kara Araştırmaları ve Arkeoloji Bölümü’nden öğretim görevlisi Dr. Avner Ecker keşfedilen bu madeni paranın, Geva Parashim olarak da bilinen Geva Philippi kentinden basılmış olan belediye sikkelerinden biri olduğunu, Roma döneminde imparatorluğun şehirlere kendi paralarını basma hakkı tanıdığını ifade ediyor.
Madeni paranın üzerinde yazan yıl, belediye meclisinin açıkça kurulduğu ve vatandaşlarının Roma İmparatorluğu altında özerk bir şekilde yönetilmesine izin verildiği yıldır. Geva, Josephus tarafından Yizreel Vadisi’nin eteklerinde kurulmuş bir kasaba olarak anılan eski bir yerleşim yeridir.
İlgili Yazılar
Geva Parashim yani Atlılar Şehri olarak bilinmesinin nedeni, Yahudilerin 66-70 yılları arasında Romalılara karşı başlattıkları Büyük İsyan’da Kral Herod’un atlı birliklerini burada konumlandırmasıdır. Ayrıca Romalıların da bu şehrin yanında yer alan Bet She’arim den kendi güçlerini çarpışmaya yolladığı iddia edilir. Geva’nın Sha’ar Ha-‘Amakim yakınında bulunduğuna inanılsa da çoğu bilim insanı siteyi Kibbutz Mishmar Ha-‘Emek yakınlarındaki Tel Abu Shusha olarak tanımlıyor, çünkü Bar Ilan Üniversitesi tarafından geçen yaz anlatılan kazılarda Helenistik Dönem’den Bizans Dönemi’ne kadar uzanan sur ve yapı kalıntıları ortaya çıkarıldı.
Kuzey Bölgesi Eski Eserler Dairesi Soygun Önleme Birimi müfettişi Nir Distefeld’e göre bu sikke neredeyse 2000 yıl sonra bir eğitim tatbikatı sırasında İda Gardi adlı bir asker tarafından bulunana dek sahibi tarafından bu bölgede kaybedilmişti.
Bunun, sikke veya benzer eski eserler bulan vatandaşların İsrail Eski Eserler Kurumu’na bildirmeleri açısından bir fırsat olduğunu belirten Distelfeld bu bölgeye tekrar geleceklerini ve bulguları Ulusal Hazine Departmanına aktaracaklarını, yapılacak akademik araştırmalarla geçmişe dair daha fazla bilgiye ulaşacaklarını ve bu eserlerin ulusal nitelikte olduğunun vurgulanması gerektiğini açıkladı.
*Kermil: İsrail Hayfa’da bulunan sıradağlar.
Çeviri: Ayşegül Atalay
Kaynak
ancientpages