Paleolitik El İzi Sanatçılarının Cinsiyeti Belirleniyor

40,000 yıl önce mağaralarda insan el şablonları oluşturan tarihi sanatçılar şu anda %90 kesinlikle kadın ya da erkek olarak tanımlanabilmektedir.

Modern adli tıpta kullanılan teknikler, dünyanın dört bir yanındaki yerleşim alanlarından genellikle Paleolitik sanat mağaralarında bulunan, şablonlara da uygulanmıştır; bu, Liverpool Üniversitesi, Central Lancashire Üniversitesi (UCLan) ve Güney Afrika’daki Witwatersrand (Wits) Üniversitesinden biyolog, antropolog ve arkeologlar arasındaki işbirliğine dayalı bir araştırma projesidir.

Liverpool Üniversitesinde biyolojik antropolog Dr. Emma Nelson, Journal of Archaeological Science’tada yayımlanan araştırmaya öncülük etmiştir. Nelson: ‘’El şablonları, 35.000 yıl öncesinden daha da fazla yaşamış olan sanatçılar ile doğrudan fiziksel bağlantı kurabilmelerini sağladıkları için arkeologlar el şablonlarıyla ilgilenmektedirler’’ Dedi.

‘’Şimdi ise, yeni bir deneysel yöntem kullanarak yaptığımız çalışmanın sonuçları, %90’dan daha fazla kesinlikle on binlerce yıl önce yaşamış birinin cinsiyetini elinin şeklinden ve ana hatlarının boyutundan belirleyebilmemizin mümkün olduğunu göstermektedir.’’

‘’Bu yöntemi, önceki çalışmaların yapamadığı Paleolitik sanatında yaygın olan parmakları eksik şablonlara bile uyguladık.’’

El şablonları, kayanın yüzünde duran elin üzerine boyanın püskürtülmesi veya damgalanması şeklinde oluşturularak kayanın üzerinde el şeklinde olumsuz bir etki bırakır. Sulawesi, Endonezya’da bulunan şablonların 40.000 yıl öncesine ve Avrupa’da keşfedilenlerin Yukarı Paleolitik Çağ olarak bilinen 37.000 yıl öncesine ait olduğu belirlenmiştir.

Daha önceden, araştırmacılar sıklıkla çelişkili sonuçlar üreten el boyutu ve parmak uzunluğuna odaklanmışlardır. Burada, geometrik morfometri olarak adlandırılan bir teknik, el şekli ve formundaki cinsiyete dayalı farklılıkları saptamak için kullanılmıştır.

Cinsiyeti bilinen şablonlar sayısallaştırılmış ve her bir örneğin gerçek ve göreli boyutunu istatiksel olarak değerlendirebilmek için bir dizi 2B yer işareti uygulanmıştır.

UCLan ve Wits Üniversitelerinde adli antropolog Dr. PatrickRandolph-Quinney: ‘’El genişliği ve parmak uzunluğuna odaklanmadaki problem, iki farklı el şeklinin aynı doğrusal boyut ve oranlara sahip olabilmesidir.’’

‘’Şekli yakalayabilmek için daha önce şablon üzerinde test edilmemiş adli araştırmalarda kullanılan geometrik morfometriyi uyguladık.’’

‘’Bu geometrik yaklaşım, bizlere avuç içleri ve parmaklara bağımsızca bakabilmemizi sağladığı için çok güçlüdür.’’

‘’Bu yaklaşım, parmak uzunluğu ve boyutundan çok, avuçlardan kişinin cinsiyetini en iyi şekilde belirlenebildiğini ortaya koymuştur.’’

Liverpool Üniversitesinde arkeolog, JasonHall: ‘’Bu çalışmanın bir parçası olarak, yeraltına inmeden sanatın nasıl yapıldığını vefarklı aydınlatma koşulları altında nasıl görünebileceğini deneyimleyebilmek için bir mağaranın bir kopyasını inşa ettik.’’

‘’Atalarımızın içerisinde yaptığı sanatı yapabilecek olan bu, ‘’taşınabilir’’ mağara, halkın özellikle de okul gruplarının arasında çok popüler olmuştur.’’

Proje koordinatörü aynı zamanda Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Okulu ve Paleolitik Arkeoloji Uzmanı Dr. Anthony Sinclair: ‘’Arkeoloji bilimi ile adli tıpın beraber çalıştığı geçmişi daha iyi anlayabilmemizi sağlayan ve Üst Paleolitik Çağ’da ortaya çıkan toplumsal ve bilişsel sistemlerin harika bir örneğidir.’’

‘’Diğer araştırmacıları, bu yöntemi farklı insan popülasyonlarına uygulamaları için teşvik edeceğiz, böylece el çeşitliliği konusunda daha küresel bir anlayış oluşturabiliriz.’’

Buzul Çağının Ekonomik Göç İzleri Avrupa’da Açığa Çıkarıldı

Çeviri: Gülnihal Kafadar

Kaynak: phys