Neandertaller ve Modern İnsanların Çiftleşmeye Erken Zamanlarda Başladığı Düşünülüyor
Araştırmacılar, bu ana çiftleşmenin eski homo sapienlerin tehlike altında olabileceği Orta Doğu'da gerçekleştiğini tahmin ediyor.
Neredeyse bir yüzyıl boyunca, Neandertaller modern insanın atası olarak biliniyordu. Ancak, Neandertallerin modern insanlarla nasıl bir ilişkisi olduğu gizemini aralayan yeni bir kanıya göre, soyumuzun üyeleri, Neandertallerin atalarıydı. Araştırmacılar, yaklaşık 100.000 yıl önce Almanya’nın güneybatısında yaşamış olan bir Neandertalden, küçük bir enerji fabrikası sayılan mitokondriye ait eski DNA’yı sıraya dizdiler. Sadece anneden geçen bu DNA’nın, ilk modern insanlarınkine benzediğini keşfettiler.
Araştırmacılar, mitokondrial DNA’yı (mtDNA) eski ve modern insanlarınkiyle karşılaştırdıktan sonra şu ürkütücü sonuca vardılar: 220.000 yıldan uzun bir süre önce, yani söz konusu iki grubun bilinen karşılaşmasından çok uzun bir süre önce, Afrika’da homo sapiens oluşmasını sağlayan soyun kadın bir üyesi Afrika’da bir Neandertal ile çiftleşti. Doğan çocuk, Neandertal soyuna genetik kalıtımını geçirdi böylelikle zamanla “Afrikalı mtDNA”, Neandertal mtDNA’sının yerine geçti.
Nature Communications adlı dergide ortaya atılan bu kanı, diğer araştırmacıları çok heyecanlandırdı fakat kanıtlanması için birden fazla genomun gerektiği belirtildi. İsrail’deki Herzliya Disiplinlerarası Merkezi halk genetiği uzmanı Ilan Gronau,
“Bu, Neandertallerin, modern insanlarınkilerine benzeyen mtDNA’sına nasıl ulaştığı sırrını çözen güzel bir hikaye, fakat henüz kanıtlamış değil ” dedi.
Çalışma, bir düzineden fazla Neandertalden gelen büyük nükleer genomları ve mtDNA’ları eski genomlara dahil etti. Bunların çoğu Dünya’da 40.000 ila 50.000 yıl önce yaşamıştır. Ayrıca, araştırmacılar, “Denisovans” adı verilen, Sibirya’dan gelen başka bir eski grubun tüm nükleer ve mitokondrial DNA’larını da analiz etti. Nükleer DNA’ya göre Neandertaller ve Denisovanlar birbirininin en yakın akrabalarıdır ve soyları bizimkinden 600.000 yıl önce ayrılmıştır.
Fakat bu örneklerden alınan Neandertal mtDNA’sı bir sır perdesi yarattı: Neandertaller, Denisovanlara değil, modern insanlara benziyorlardı; bu durum da 600,000 yıl öncesine dayanan örneklerle uyuşmuyordu. Geçen yıl Leipzig’de Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde Svante Pääbo’nun takımı, Almanya’da bu konuya şaşırtıcı bir çözüm getirdi: Belki de “Neandertal” mtDNA’sı gerçekten de modern insanlardan geliyordu.
###Modern İnsanın Doğuşu ve Evrim Süreci Yazımızı Okumalısınız
Yeni çalışmada, Almanya Jena’da Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü’nden Johannes Krause ve Cosimo Posth bu çılgın kanıyı 1937’de Almanya’da Hohlenstein-Stadel mağrasında bulunan bir Neandertalin (HST) oyluk kemiğinden alınan mtDNA’sı üstünde test etti. Neandertal ile birlikte bulunan hayvan kemiklerindeki izotoplar, Neandertelin en az 100.000 yıl önce ortadan kaybolduğu bilinen bir ormanlık alanda yaşadığını öne sürdü.
İlgili Yazılar
Araştırmacılar, HST Neandertalin mtDNA’sının kodlamasını 17 diğer Neandertalle, 3 Denisovanla ve 54 modern insanla karşılaştırdı. HST Neandertalin mtDNA’sı, İspanya’da Sima de los Huesos’ta bulunan, 430,000 yıl öncesine dayanan proto-Neandertalinkinden açıkça farklıydı, bu bulgu mtDNA’larının tamamen değiştiğini gösterir. Fakat HST örneği aynı zamanda ilginç bir şekilde diğer Neandertellerden de farklıydı bu durum araştırmacıların filogenetik bir harita çıkarmasını ve Neandertal mtDNA’sının zaman içinde nasıl değiştiği konusunda çalışma yürütmesini sağladı.
Araştırmacılar, zamanlamayı hesaplamak için modern insanların mtDNA mutasyon oranını kullanarak HST mtDNA’sının en az 220,000 yıl önce tüm diğer Neandertallerinkilerden ayrıldığına karar verdiler. Eski homo sapienin mtDNA’sı bu zamandan önce Neandertal nesline girmiş olmalıydı, ancak 470.000 yıl önce, modern insan ve Neandertal mtDNA’nın ayrıştığı en erken tarihti. Bu, mtDNA’nın yeni formunun oluşup Neandertaller arasına karışması ve tüm mtDNA’ların yerine geçmesi için yeterince erken bir tarih.
Krause, “Neandertallerin mtDNA’sı aslında Neandertallerden değil Afrika’dan gelen modern bir insandan” dedi.
Araştırmacılar, bu ana çiftleşmenin eski homo sapienlerin tehlike altında olabileceği Orta Doğu’da gerçekleştiğini tahmin ediyor. Diğer araştırmacılar seneryoyu kayda değer bulsa da pek inandırıcı olmadığını düşünüyor. Gronau “Hikeye kulağa ilgi çekici gelse de bu tür şeyler hep olur, hele ki topluluklar küçükse” dedi. Krause, “Örneğin, bazı boz ayıların mtDNA’ları kutup ayılarınkiyle değişmiştir” dedi.
###Koku Alma Duyumuzun Nasıl Evrimleştiğini Merak Ediyorsanız Bu Yazımızı Okumalısınız
Öte yandan bazı uzmanlar, diğer Neandertallerin DNA’sının mtDNA’larının iki gruba da dahil olan bir ata yerine eski bir homo sapienden alındığını ispatlaması gerektiğini söylüyor. Posth, Londra’daki Doğal Tarih Müzesi’nden Chris Stringer’in “mtDNA geri melezlenmesi hakkında başka bir kanıt var mı?” sorusunu, “Henüz yok” diye cevapladı.
Pääbo, HST Neandertal ve diğerlerinden nükleer DNA almaya çalışarak erken gen değişiminin kanıdını arıyor. Açıklamasında, “Önümüzdeki birkaç yıl içinde Neandertallerin tarihi hakkında çok şey öğreneceğiz” dedi.
###Yeni İnsan Atası Homo Naledi Hakkında Bilinmeyenler
Çeviri: Buket Nur Ekim