Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Çin’de Neolitik Çağ Tarımının Gelişimi ve Etkileri

0 1.531

Çin’in uzun bir tarımsal üretim geleneği vardır. Darı, tilkikuyruğu ve sorgu otları ilk kez Kuzey Çin’de evcilleştirilmiştir. Daha sonra, darı tarımı (yağmur suyuyla beslenen ekinler olarak da bilinirler), doğal ortamlar üzerinde çaba göstermiş, eşsiz bir etkisi olmuş eski Çin Uygarlığı’nın ortaya çıkmasında önemli bir temel oluşturmuştur.

Neolitik Taş devrinde yak-aç tarımı. Resim:©ScienceChinaPress
Neolitik Taş devrinde yak-aç tarımı. Resim:©ScienceChinaPress

Önceki çalışmalar sırasıyla, Güney Çin’deki Yangtse akarsu vadisinin ve Kuzey Çin’deki Sarı Irmak’ın yağmur suyuyla beslenen ekinlerin ve pirinç tarımının ilk merkezleri olduğunu ortaya koymuştur. Milattan önce dördüncü yüzyılın başlarında, Kuzey Çin’in merkezi, eski Çin Uygarlığı’nın beşiği gibi olduğu için, Neolitik Çağ’da yağmur suyuyla beslenen ekinlerin tarımının gelişim tarihi önemlidir. Arkeologlar, arkeobotanik üzerine kurulu Neolitik Çin’deki yağmur suyuyla beslenen tarımın gelişiminin zaman çizelgesinin bulgularını özetlemişlerdir.

Birkaç bilim dalıyla olan çalışmaların azlığı, örneğin, arkeoloji ve yer bilimlerinin arasında çaprazlama geçiş çalışmaları, nedeniyle, yak-aç tarımındaki tutumun, yağmur suyuyla beslenen tarımın ortaya çıkışından sonra çevredeki ortamları önemli ve yoğun bir şekilde etkileyip, etkilemediği iyi anlaşılamamıştır. Sorun, yeni bir jeolojik çağ adayı olarak gösterilen Anthropocene için değerli bir tartışma konusudur. Bazı bilim adamları, yoğun atmosferik nükleer deneyinin büyük ölçüde ağaç halkaları ve sedimanlar arasında kaydedilen pik değerinde 14 derece ile sonuçlandığı 1945-1964 yılları arasında Anthropocene’in bir başlangıç olduğunu iddia ediyor; diğer bilim adamları ise, bunun ilk zamanlardaki Holosen dönemine geri dönüşün bir başlangıcı olduğunu iddia ediyor. Bu son yapılan tartışma, milattan önce 10.000 yılından beri yayılan ve gelişen tarım uygulamaları aracılığıyla tabiatta yapılan önemli değişikliklerin başlangıcına dayanır.
paleolitik-tarim

İlgili Yazılar

Guanghui Dong, Shanjia Zhang, Yishi Yang, Jianhui Chen, Fah uChen ve Lanzhou Üniversitesi, MOE (Eğitim Bakanlığı) Batı Çin Çevre Sistemi Anahtar Laboratuvarı’nda çalışan bazı bilim adamları tarafından ortak yazılan makalede, Kuzey Çin’de Neolotik Çağ’da tarımın yoğunlaşması ve genişlemesi ve paleo-çevre kayıtlarındaki etkilerinin birçok karşılaştırılmalı delillerle olan analizine dayanarak tespit edilmiştir.

Bu beş bilim adamı, Neolitik yerleşim alanlarındaki insan kemiklerinin karbon izotop analizlerinin ve arkeobotanik ve tarihsel çalışmalarının sonuçlarını yeniden gözden geçirip, Kuzey Çin’deki paleo-çevre kayıtlarından aldıkları siyah karbon özleriyle karşılaştırıyorlar.  Bu çalışmalar üzerine, birincil geçim stratejisi avcılık iken darı ekiminin milattan önce 10.000’den 7000’e kadar yardımcı bir geçim startejisi olduğu, ilk darı ekiminin Doğu Moğolistan’da milattan önce 7000 yılında çıkmış olabileceği sonucuna varıyorlar. Darı ekimi, milattan önce 7000-6000 yılları Kuzey Çin’de Guanzhong bölgesinde baskın olabilmek için ikincil bir stratejiden geçmiş ve muhtemelen Sarı Irmak kenarlarında eski Yangshao kültürünün gelişmesini sağlamıştır. Yoğun darı üretimi üzerine kurulu tarım, milattan önce 6000-4000’lü yıllarda Çin’in kuzeyinde ortaya çıkmış Sarı Irmak boyunca genişlemiştir. Neolitik Çağ’ıın sonlarına doğru, hızlı nüfus artışı ve kültür evrimi eski Çin Uygarlığı’nın ortaya çıkışında anahtar olmuştur. Siyah karbonun zaman ve mekânsal varyasyonu, Neolitik Çağ’da Kuzey Çin’deki darı üretiminden kaynaklanan yangın sıklığı etkisini de göz önünde bulundurarak darı üzerine kurulmuş tarımın yoğunluğuna ve genişlemesine karşılık gelmektedir.

Bu çalışma, darı üretiminin zamansal ve mekânsal gelişiminin anlaşılabilmesi için değerli bir incelemeve Neolitik Dönem Kuzey Çinin’de insanların çevre ile olan etkileşimlerine Anthropocene gözüyle bakmamızı sağlar.

Çeviri: Gülnihal Kafadar

Kaynak: phys

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More