Hathor, antik Mısır’da ana tanrıçadır. Mutluluğun, kadınsı aşkın ve anneliğin ilkelerini temsil etmektedir. Tarikatının merkezi, bütün Mısır’daki en iyi korunmuş tapınak komplekslerinden biri olan Dendera’daydı. Bu dini kompleksteki en büyük ve etkileyici bina Hathor Tapınağıdır ve büyük girişiyle, duvarları üzerindeki detaylı oyma eserlerle, hiyerogliflerle ve süslü tavanlarıyla ziyaretçilere adeta görsel bir şölen sunar.
Dendera şehri, Nil nehrinin batı kıyısında, Luxor’un yaklaşık 60 kilometre kuzeyinde, Yukarı Mısır’ın altıncı eyaletinde yer almaktadır. Dendera Tapınak Kompleksi, bu şehrin 2.5 kilometre güneydoğusunda bulunmaktadır.
Dendera’nın kutsal bir yerde bulunduğu söylenir. Eski Krallık Firavunu I. Pepi’nin hükümdarlığı döneminde bölgeye dini yapıların inşa edildiğine dair kanıtların olduğu belirtilmiştir(MÖ 6000 yılının sonlarına doğru). Ayrıca, Yeni Krallık döneminde, özellikle de 18. Hanedanlığın hükümdarlığı sırasında inşa edilen bir tapınağın kalıntıları da bulunmaktadır. Ancak günümüzde, içinde Hathor Tapınağının da bulunduğu kompleksin geçmişi Batlamyus ve Roma dönemine dayanır. Burası, Antik Mısır’ı MÖ dördüncü yüzyılda yöneten son yerli hükümdar II. Nectanebo’nun doğduğu evdi (mammisi).
Hathor Tapınağı
Dendera Tapınak Kompleksi yaklaşık 40.000 kilometrelik bir alanı kaplar ve etrafı büyük bir kerpiç duvarla çevrilidir. Bu çevrili alanın içinde aralarında Isis’in Doğumunun Tapınağı, bir Roman mammisi (Eski Mısır tapınaklarının önüne yerleştirilen, üzeri çiçekli süslemelerle kaplı küçük kulübe), bir sanatoryum ve kutsal bir gölün bulunduğu çeşitli binalar bulunmaktadır. Bu tapınak, birçok kişinin bir ampulün tasvir edildiğini düşündüğü bir kabartma sayesinde ünlü olmuştur. Ancak, tapınak kompleksinin en etkileyici kısmı hiç şüphesiz ki Hathor Tapınağıdır.
Hathor Tapınağı büyük ölçüde Geç Batlamyus döneminde özellikle de 12. Ptolemaios ve 7. Kleopatra döneminde inşa edilmiştir. Daha sonra Roma döneminde eklemeler yapılmıştır. Mısırlı olmayan hükümdarlar tarafından inşa ettirilmesine rağmen bu yapının tasarımının diğer klasik Mısır tapınaklarınınkiyle uyum içinde olduğu görülmüştür. Aralarındaki tek fark, tapınağın önündeki çok sütunlu koridordur. Bu, girişin üzerindeki kitabeye göre İmparator Tiberius tarafından yaptırılmıştır.
Tanrılara Hürmet
İlgili Yazılar
Kendilerinden önceki Mısırın yerli firavunları gibi Romalı ve Batlamyus İmparatorluğunun imparatorları da tapınak kompleksini kendileri için ve Mısırın tanrılarına olan hürmetlerini göstermek için kullanmışlardır. Bu nedenle, Hathor Tapınağının çok sütunlu koridorunda Roma İmparatoru Nero’yu tanrıçaya bir tür mammisi verirken tasvir eden bir resim vardır. Bu resim, Nero’nun Roma doğum evinin inşasında yer aldığınınkanıtı olarak gösterilmektedir. Diğer bir yandan ise kendini tanrıları adamanın tasvir edildiği resimler de Tarjan’ı işaret etmektedir ve bu da bu yapıyı inşa ettiren kişinin bu hükümdar olduğu iddialarını güçlendirmektedir.
Tapınak kompleksinde bunlarında dışında Batlamyus İmparatorlarını resmeden sahneler de vardır. Örneğin, tapınağının duvarlarından birinin dış yüzüne oyulmuşbir rölyef, 7. Kleopatra’yı, Julius Ceasar’dan olma oğlunu ve hükümdarlığı paylaştığı 15. Ptolemaios ya da bilinen ismiyle Ceasarion göstermektedir. Bu iki Batlamyus hükümdarının üzerinde Mısır kıyafeti vardır ve tanrılara kurban verirken tasvir edilmişlerdir.
Hristiyanlık
Hristiyanlık, Mısır’da yaygınlaşınca tapınak kompleksine bir Hristiyan bazilikası inşa edildi. Bu yapının kalıntıları bize MÖ 5. yüzyılda inşa edildiğini ve Mısırlı Hristiyanların ilk dönem mimarisinin iyi bir örneğinin olduğunu söylüyor. Ancak kompleks artık tapınak olarak kullanılmıyor. Napolyon’un Mısır gezisine katılan araştırmacılar kompleksi ilk defa ziyaret ettiklerinde yüzyıllık Arap köyü bulmuşlardı tapınağın tavanlarının bir kısmı, köylülerin yemek pişirmek için yaktığı ateşe maruz kalarak kararmıştı.
Çeviri: Sinem AYAN
Kaynak: ancient-origins “The Magnificent Temple of Hathor, Goddess of Love: Best Preserved Temple in all of Egypt”