Tarih Öncesi Mezopotamya Kültürü Avrupa Sanatını Etkilemiş

İsrail’de bir mağarada araştırma yapan bir arkeolog ekibi, Batı Avrupa’ya ait tarih öncesi aletler ve eserlerin varlığını Orta Doğu’ya borçlu olabileceğine dair bulgular elde ettiklerini iddia ediyor.

İki İlk Modern İnsan Kültürü

Haaretz’den alınan bilgiye göre, İsrail’de bulunan Manot Mağarasında tarih öncesi tabakalardan kalan karbon, Levant’daki Ahmarian kültürünün, binlerce yıl önce Avrupa’nın Orinyasiyen kültürüne dayandığına dair tartışmaya açık bir teori ortaya koymaktadır.

Ahmarian ve Orinyasiyen kültürleri ilk iki modern insan kültürü olup bilim insanlarının da sonuçlandırdığı gibi kuşkusuz binlerce yıldır beraber yaşamışlardı. Ancak, iki kültürün birbirinden ayrı olarak geliştiğini düşünenlerin aksine, Avrupa’nın gelişmiş Orinyasiyen kültürünün ilkel Ahmarian kültüründen doğduğunu ileri süren bazı bilim insanları varken yine de hangisinin ilk önce ortaya çıktığında dair birçok cevaplanmamış soru bulunmaktadır.

Sitemizde Yer Alan Antropoloji Haberlerine Buradan Ulaşabilirsiniz

İki kültürde de morfolojik olarak çağdaş insanlar bulunmaktaydı; ancak, ilkel Ahmarianlar taştan araç yapmaya devam ederken Orinyasiyenler kemikten araçlar yapmaya başlamışlardı.

Orinyasiyen Kültürü, Ahmarian Kültürünün Bir Ürünü Olabilir

Bir arkeolog ekibi, Kuzey İsrail’de yer alan Ahmarian kültürü etkisi altındaki Manot Mağarasının tarihini saptamış ve Ahmarianların bölgede 42.000 ila 46.000 yıl öncesinde yaşıyor olduklarını bulmuşlardır; bu da Orinyasiyenlerden daha önce var olduklarını göstermektedir. İlginç olarak yeni bir kanıt, Ahmarianların bir noktada Avrupa topraklarını ‘’işgal ettiklerini’’ ve tüm Orinyasiyen kültürünü doğurduklarını göstermektedir. Eğer bu teori doğruysa, iki kültürün birbirlerinden ayrı olarak aynı zamanda birlikte var olduğunu ve geliştiğini gösteren karşıt teoriyi pasifleştirir.

Haaretz’in belirttiği üzere, İsrail Eski Eserler Kurumu ile arkeolog ekskavtör Omry Barzilai: ‘’Levant’tan Avrupa’ya, yaşlıdan gence bir dizilim görmeye başladığımızda Ahmarian-Orinyasiyen dağılım modelinin doğru olduğunu teyit edebiliriz. Eğer ki Levant’a bu kültür 46.000 yıllıksa ve Avrupa’da da 40.000 ise, o halde yolun Levant’tan Avrupa’ya gittiğini söylemek mantıklıdır.’’

Dergimizde Yer Alan Bilim Haberlerine Buradan Ulaşabilirsiniz

Manot Mağarasından Hikayeler

Manot, 2008’de mağaracılar tarafından üzerine halat ile inilen keşfedilen bir çatı olup batı Galilee, İsrail’in kayalık tepelerinde bulunan neredeyse mühürlü bir mağaradır. Eski Eserler web sitesi, 2010 yılından bu yana yapılan kazıların, Üst Paleotilik Çağ’dan kalma kömür, kemik, çakmaktaşları ve arkeolojik eserlerden oluşan bir hazinenin ortaya çıkarıldığını ve o dönemde yoğun bir şekilde bulunduklarına dikkat çekmektedir. Case Western Reserve Üniversitesinin raporlarına göre (CWRU), Manot,  ‘’eski insanların Afrika’dan Orta Doğu, Asya ve Avrupa’ya seyahat edebilmelerini sağlayan tek kara yolu’’nda bulunmuştur.

54.700 yıllık olduğu tahmin edilen modern bir insana ait bir kafatasının keşfi dikkat çekici bir husustur. Bu dönem, model kafatasının Afrika sınırları dışında bilinen en eski insan olduğunu belirtmekte ve modern insanların Neandertaller ile yan yana yaşadıklarına dair bir kanıttır. Mağara, etkileyici arkeolojik çakmaktaşları ve kemik kayıtlarından dolayı arkeolojik bakımından önem taşımaktadır.

İsrail, Rehovot’da bulunan Weizmann Enstitüsü, Dangoor Araştırma Hızlandırıcı Kütle Spektrometresi Laboratuvarında çalışan bilim insanları, radyokarbonun Manot Mağarası ocaklarındaki kömür kalıntılarına tarihlendiğini bulmayı başardılar. Radyokarbonun tarihlemesine göre mağara için şu kronolojiyi sonuçlandırmışlardır: Eski Ahmarian evresi (M.Ö. 46.000-42.000), Levanten Orinyasiyen evresi (M.Ö. 38.000-34.000) ve Levant sonrası Orinyasiyen evresi (M.Ö.34.000-33.000).

Elizabetta Boaretto, Weizmann Kimmel Arkeolojik Bilimler Merkezi direktörü, Haaretz’e: ‘’Her kültürden araç-gereçler içermekte olan düzeyleri elde etmeyi başarabildik. Sonraki Avrupa Orinyasiyenleri kemikten alet yapmada ilerlemekteyken; Orta Doğu Ahmarianları ağırlıklı olarak taştan aletlerde ilerlemekte,’’ olduğu açıklamasında bulundu.

Sitemizde Yer Alan Tüm Tarih Öncesi Yazılarına Buradan Ulaşabilirsiniz

Orinyasiyen Diasporası?

Quaternary International bir bildirisinde, bu yılın başlarında, Fransa’daki 38.000 yıllık Oriyasiyenoyma resminin ayrıntıları yayımlandı.

Barzilai, Haaretz’e, ‘’Kültür, mağara resimleri ve özenle oyulmuş mücevherler de dahil olmak üzere sanat eserleri ile biliniyor. Orinyasiyenler, Avrupa’da resimde ve mücevheratta ilerleyen modern insanların kültür zincirini başlatanlardır. Neandertallerden tamamen farklı ve onların araç kitleri Musteryen’den çok farklı,’’ açıklamasında bulundu.

Geldiler, Gördüler ve Gittiler mi?

Barzilai, Kasım ayında Science Advances dergisinde yayımlanan bir makalenin yazarlarından biri olup Avrupa boyunca diasporaların yayılmasına rağmen tüm Orinyasiyenler için özel bir varış yeri olmadığını ortaya çıkarmaktadır.

Barzilai, Haaretz’e, ‘’Yaklaşık 38.000 yıl önce, bazıları Ortadoğu’ya geri döndüler ve muhtemelen buzul çağındaki sıcaklık değişimi ile itilen Manot Mağarası ve onun gibilerini yeniden işgal ettiler. Bunu şöyle düşünün: Kuzey Avrupa’ya gittiler, U dönüşü yaptılar ve geri geldiler, ” açıklamasında bulundu.

Sonuç olarak, Science Advances gazetesinin de belirttiği gibi, radyokarbon tarihlemesinde yakın bağlantıları olan dört ek bölge de (Manot’tan başka) vardır: Akdeniz sahillerinde ve Ürdün Vadisi’ndeki üç kaya sığınma evi. Bugüne kadar keşfedilen tarih öncesi mağara sanat yerlerinin tümü Orinyasiyenler tarafından Avrupa’da yapılmıştır. (Haaretz)

Çeviri: Gülnihal Kafadar