Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Kırık Çakıl Taşları Paleolitik Dönem Cenazeleri Hakkında Bilgi Veriyor

Kırık çakıl taşlarıyla eşleşen herhangi bir parça bulunamadı, bu da araştırmacıları kayıp parçalarının tılsım veya hatıra olarak tutulduğu hipotezlerine götürüyor

0 3.798

İtalya’daki bir yakın Paleolitik dönem mezarındaki deniz kökenli çakıl taşları üzerine yapılmış uluslararası bir araştırma bize gösteriyor ki insanlar düşünülenden yaklaşık 5000 yıl kadar önce bazı objeleri sembolik güçlerini yok etmek amacıyla birtakım ritüellerle “öldürmüş” olabilirler.

Montréal, Arizona ve Genoa Üniversitelerindeki araştırmacılar Akdeniz kıyısındaki Lipua’da Cavernedelle Arene Candide’de 29 kırık çakıl taşı parçası buldular. Cambridge Archeological Journal’da  18 Ocak’ta yayımlanan araştırmalarında, yaklaşık 12.000 yıl önce düz, dikdörtgen biçimindeki çakıl taşlarının plajdan getirildiği, bu taşların topraktan elde edilen sarı bir macunu ölüye uygulamak için kullanıldığı ve sonrasında ise kırılıp bir köşeye atıldığı sonucuna vardılar.

cakil-tasi

Çalışmanın yazarlarından biri olan, aynı zamanda çakıl taşlarının bulunduğu alandaki kazıları da yönetmiş Montréal Üniversitesi profesörlerinden Julien-RielSalvatore “Amaç, bu aletleri ‘öldürmek’ ve bu şekilde ‘onların sembolik güçlerini yok etmek’ olabilir.” diyor

Arene Candide, yaklaşık 20 yetişkin ve çocuğun mezarının bulunduğu, bir buz pateni pisti büyüklüğünde bir mağara. Mağara, denizin yaklaşık 90 m üzerindeki kireç taşı ocağına bakan dik bir yamaç üzerine konumlanmış. Ciddi anlamda ilk kez 1940’larda kazılarına başlanan mağara, Doğu Akdeniz’deki Neolitik ve Paleolitik Çağ yaşantısı için önemli bir referans teşkil ediyor. Fakat günümüze kadar hiçbir araştırmacının aklına kırık çakıl taşlarını incelemek gelmemişti.

Arizona Üniversitesi İnsan Evrimi ve Sosyal Değişim bölümünde doktora adayı ve aynı zamanda çalışmanın baş yazarı olan Claudine Gravel- Miguel  “Eğer doğru yorumluyorsak, nesnelerin kasıtlı bir biçimde ve ritüel bağlamında parçalanmasının bilinen en eski örneklerinden 5000 yıl daha önceki buluntulara ulaşmış oluyoruz.” diyor. “Bir sonraki en eski kanıt, Orta Avrupa’da, 8000 yıl önce Neolitik Dönem’e denk geliyor. Fakat şu an elde ettiğimiz buluntular günümüzden 11.000 veya 13.000 yıl daha öncesine, Lithua’daki insanların hala avcı-toplayıcı olduğu zamanlara kadar varıyor.” Diye ekliyor.

Kırık çakıl taşlarıyla eşleşen herhangi bir parça bulunamadı, bu da araştırmacıları kayıp parçalarının tılsım veya hatıra olarak tutulduğu hipotezlerine götürüyor.

Riel-Salvatore “Bu parçalar o dönemde yaşamış insanlar için ölüyle bir bağlantıyı temsil ediyor olabilir, tıpkı günümüzde insanların bir arkadaşlık bilekliğinin parçalarını saklamaları veya yakınlarının mezarına bir eşyalarını yerleştirmeleri gibi.” diyor ve “Bu tamamen aynı duygusal bağların farklı bir şekilde temsil edilmiş hali.” diye ekliyor.

el-kesicisi

İlgili Yazılar

2008’den 2013’e kadar araştırmacılar, pek çok zorluklarla Arene Candide mağarasında, orijinal kazı alanlarının hemen doğusunda küçük malalar ve diş hekimi araç gereçleri kullanarak bir kazı yürüttüler. Ardından o alanda buldukları çakıl taşlarının mikroskobik analizlerini yaptılar. Ayrıca yakınlardaki plajlarda benzer çakıl taşları bulmak için çalışmalar yürüttüler. Eldeki buluntularla benzerliklerini saptamak ve bu buluntuların kasıtlı olarak parçalanıp parçalanmadığını anlayabilmek içinse bu benzer çakıl taşlarını kırdılar.

Paleolitik El İzi Sanatçılarının Cinsiyeti Belirleniyor

Çömlek İçerisinde Pişirmenin İlk Kanıtı Bulundu

Çalışma, “Yorumlanma potansiyeli yüksek bu parçaların değeri ne yazık ki günümüze kadar anlaşılamamış.” diye sonuçlanıyor. “Paleolitik Dönem defin anlayışı üzerindeki çalışmalar sadece gömütlerle sınırlanmamalı, aynı zamanda yakın kazı alanlarında bulunan materyalleri de hedef almalı. Bizim de bu çalışmada gösterdiğimiz gibi, kırık taşlar gibi küçük insan yapımı malzemeler bile bazen tarih öncesi defin işlemlerindeki farklı uygulamaların gizemini çözmemize yardımcı olabiliyor.

“Buluntular Güney Fransa ve İspanya’daki Pirene dağlarında yapılan kazılar gibi başka Paleolitik Dönem kazı alanları için de bir anlam ifade ediyor olabilir. Kazılarda bulunan kırık çakıl taşları genellikle incelenmeden bir kenara atılıyor, bu yüzden bu kazı alanlarında yeniden bir araştırma yürütmek iyi bir fikir olabilir, diyor Riel-Salvatore ve  “Tarih boyunca, arkeologlar bu objeleri gerçek anlamda hiç incelemediler, eğer kazı alanlarında bu taşlardan görürlerse çoğu zaman sıradan çakıl taşları olduklarını düşünüyor ve diğer toprak parçalarıyla birlikte bir kenara atıyorlar.” diye ekliyor.

Riel-Salvatore, konuşmasına şöyle devam ediyor:  “Genelde ‘taş’ olarak etiketlenen bu çakıllara dikkat etmeye başlamamız gerekiyor. Doğal gibi gözüken insan yapımı bir kalıntının bize anlatacağı önemli bir hikayesi olabilir.

Geyik Boynuzu ile Açılan Neolitik Çakmaktaşı Kraterleri

Çeviren: Selen Ünlü

Kaynak: phys “Broken pebbles offer clues to Paleolithic funeral rituals

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More